نحوه اجرای سپتیک فاضلاب چگونه است؟

اجرای سپتیک فاضلاب با توجه به جنس بدنه تانک و شرایط محیط نصب و همچنین ابعاد و ظرفیت آن متفاوت است. به طوریکه برخی از این تانک ها پلی اتیلنی و پیش ساخته بوده و بعضی دیگر از بتن با بتن ریزی در محل اجرا میشوند. علاوه براین، دفنی یا سطحی بودن نصب آنها نیز متفاوت است و به فاکتورهای متعددی بستگی دارد. در ادامه نحوه اجرا و نصب سپتیک فاضلاب خانگی و صنعتی به صورت دفنی و غیردفنی بررسی خواهد شد.

سپتیک فاضلاب چیست؟

قبل از بررسی نحوه اجرای سپتیک تانک، ابتدا بررسی خواهیم کرد که این تانک ها چه چیزی هستند و چه کاربردی دارند؟ سپتیک تانک نوعی تانک با بدنه بتنی، پلی اتیلن و فایبرگلاس است که فاضلاب ساختمان و محیط مورد نظر را جمع آوری و پیش تصفیه را بر روی آنها انجام می دهد. این تانک ها به گونه ای طراحی شده اند که ذرات جامد موجود در فاضلاب توسط میکروارگانیسم ها در آنها تجزیه شده و به مرور در کف مخزن مانند لجن انباشته میشوند.

سپتیک فاضلاب در محیط هایی که امکان اتصال به فاضلاب شهری را ندارند بیشترین کاربرد را داشته و برای جمع آوری فاضلاب استفاده میشود. در شهرهای شمال ایران که فاصله آب از زمین کم بوده و امکان حفر چاه جذبی ندارند نیز از سپتیک استفاده میشود. علاوه براین، در برخی از مکان ها این تانک ها برای تصفیه اولیه فاضلاب و از بین بردن ذرات جامد آن استفاده شده و از این طریق از انسداد و گرفتگی دهانه لوله و چاه ها جلوگیری میشود. در واقع این تجهیزات را می توان برای افزایش راندمان تصفیه فاضلاب در کنار سایر تجهیزات به کار برد.

نحوه اجرای سپتیک تانک پلی اتیلن

سپتیک تانک ها بر اساس جنس بدنه دارای انواع مختلف بتنی، فایبرگلاس و پلی اتیلنی هستند. پلی اتیلن از مقاوم ترین مواد در برابر تماس با مواد خورنده بوده و وزن سبکی دارد. به همین دلیل به شدت در ساخت و اجرای سپتیک فاضلاب کاربرد دارد. اجرا و ساخت سپتیک تانک فاضلاب پلی اتیلنی به صورت پیش ساخته است. به طوریکه ابتدا شرایط محیط بررسی، شاخص های کیفی فاضلاب آنالیز و مقدار دبی آن اندازه گیری میشود. سپس طراحی و ساخت آن در کارگاه و کارخانه انجام شده و بعد از اتمام ساخت با ماشین آلات به محل انتقال پیدا می کنند.

در اجرای سپتیک فاضلاب پلی اتیلنی و بتنی و غیره چند جزء و بخش مهم در مخزن تعبیه میشود از قبیل:

لوله های ورودی و بافل
مخزن ته نشینی و تصفیه ذرات جامد
مخزن ثانویه برای ورود فاضلاب تصفیه شده
لوله و بافل تخلیه
دیوارجداکننده
لوله تخلیه بیوگازها
سپتیک تانک های پلی اتیلنی را می توان بر اساس نحوه ساخت و اجرا در گروه های زیر دسته بندی کرد که عبارتند از:

سپتیک تانک مارپیچی
سپتیک تانک مارپیچی کورتیوب
سپتیک فاضلاب دوجداره موجدار
سپتیک مارپیچی مواج
تمام این مدل سپتیک تانک ها به صورت پیش ساخته اجرا شده و برای افزایش مقاومت بدنه دوجداره هستند. روش نصب سپتیک تانک به شرایط محیط بستگی دارد و در مجموع به روش های دفنی و غیردفنی انجام میشود.

نصب و اجرای سپتیک فاضلاب به روش دفنی
سپتیک هایی به این روش اجرا میشوند که فشار خاک و نوسانات دمایی را به خوبی بتوانند تحمل کنند. مراحل نصب و اجرا سپتیک فاضلاب به روش دفنی به صورت زیر است:

گودالی برای قرارگیری سپتیک با طول و عرض یک متر بیشتر از ابعاد تانک باید حفر شود.
دیواره ها مقاوم سازی شده و برای افزایش استحکام کمی شیبدار اجرا میشوند.
برای محیط هایی که خاک نرم و کم اسقامت دارند، به ارتفاع 15 سانتی متر در کف بتن ریزی میشود. شیب کف بعد از بتن ریزی باید صفر باشد.
سپتیک تانک با ماشین آلات و با رعایت استانداردها درون گودال قرار میگیرد.
لوله های فاضلاب به محل های تعبیه شده روی بدنه تانک متصل می گردد.
بعد از اتصال اطراف آن باید آب بندی شود تا از نشتی جلوگیری شود.
در آخرین مرحله، با استفاده از شن و ماسه، شن نخودی و خرده سنگ فضای اطراف سپتیک تانک کاملا پر میشود. ابتدا یک سوم ارتفاع گودال با خاک و شن و ماسه مناسب پر میشود. سپس یک سوم از مخزن سپتیک با آب پر شده و بررسی میشود که آیا سازه نشت دارد یا خیر؟ سپس دو سوم چاله پر شده و همزمان آب وارد تانک شده و از نظر نشت تمام بخش ها بررسی میشود و در نهایت تمام گودال پر میشود.

نحوه نصب و اجرای سپتیک فاضلاب فایبرگلاس نیز مانند مدل های پلی اتیلن است. مدل های فایبرگلاس به دلیل مقاومت پایین در ظرفیت های زیاد تولید نشده و بیشتر برای مصارف خانگی کاربرد دارند.

نصب سطحی سپتیک تانک

به دلایل مختلف ممکن است تنها روش در دسترس برای اجرای سپتیک فاضلاب، نصب سطحی و هوایی باشد. سپتیک هایی که برای نصب سطحی تولید میشوند باید در برابر تابش مستقیم نورخورشید و نوسانات دمایی از مقاومت بالایی برخوردار باشند. علاوه براین، تا حد امکان بر روی تانک سایبان نصب شود تا کمتر در معرض تابش نور خورشید و بارش باران و برف قرار بگیرد.

برای اجرای سپتیک تانک ها به صورت سطحی ابتدا باید با بتن ریزی فندانسیون آماده شود. پی ریزی در این روش اهمیت بسیار بالایی دارد و برای حفظ تعادل تانک آرماتورگذاری با ضخامت 20 سانتی متر انجام میشود.

نحوه اجرای سپتیک تانک بتنی
اجرای سپتیک تانک بتنی با توجه به شرایط محیط ممکن است به صورت پیش ساخته یا بتن ریزی در محل انجام شود. در نحوه پیش ساخته اندازه گیری ها انجام شده و بر همین اساس قالب گیری و ساخت در کارگاه صورت میگیرد. در نهایت حمل آن با ماشین آلات انجام میشود. برای اجرای سپتیک تانک بتنی به صورت درجا در محل مراحل زیر طی میشود:

با توجه به دبی فاضلاب ورودی، ابعاد سپتیک محاسبه و بر همین اساس گودال حفر میشود.
دیواره های گودال بتن ریزی و کاملا مقاوم میشود.
مخزن مستطیلی بدست آمده با دیوار بتنی و میلگردهای درون آن به دو بخش تقسیم میشود.
محل ورود فاضلاب و لوله و انشعابات با توجه به نقشه سپتیک فاضلاب بتنی تعیین می گردد.
در مدل های پیش ساخته تمام مراحل ساخت در کارگاه انجام میشود. سپس گودال در محل حفر شده و مانند نوع پلی اتیلنی که به آن اشاره شد، نصب به صورت دفنی انجام میشود.

نکات مهم در اجرای سپتیک تانک

برای اجرای صحیح و استاندارد سپتیک فاضلاب چند نکته مهم باید رعایت شود که عبارتند از:

خاک مورد استفاده برای پر کردن چاله نصب دفنی سپتیک نباید حاوی سنگ هایی با اندازه بیشتر از یک اینچ باشد.
خاک معمولی منطقه اطراف سپتیک را بعد از الک کردن می توان برای پر کردن گودال استفاده کرد.
به منظور جلوگیری از آسیب دیدن سپتیک، ماشین آلات بعد از قرار دادن آن درون گودال باید از محل فاصله بگیرند.
برای افزایش استحکام خاک اطراف سپتیک تانک، حداقل تا 35 سانتی متر بالاتر از تاج تانک باید پر شود.

جمع بندی

نحوه نصب و اجرای سپتیک فاضلاب به جنس بدنه و شرایط محیط و نوع کاربری آنها بستگی دارد. مدل های پلی اتیلنی به صورت پیش ساخته تولید و به روش دفنی و غیردفنی در محل نصب میشوند. برای اجرای سپتیک بتنی از روش های بتن ریزی درجا در محل و همچنین تولید پیش ساخته استفاده میشود.