جواد راشدی 
کمبود هواپیما در ناوگان هوایی کشور به کمبود و گرانی بلیط دامن زده است
بلیط هواپیما را چه کسی گران می‌کند؟/ مقصر کمبود بلیط کیست؟
پلتفرم‌های فروش آنلاین برای راحتی مسافران به بازار آمدند ولی در چند مدت اخیر، کمبود بلیت یا گرانی قیمت‌ها مشکل اصلی این پلتفرم‌ها بوده است ولی علت این مشکلات چیست؟ اگر پلتفرم‌ها ملزم به رعایت قیمت‌های مصوب هستند پس چرا قیمت دیگری در سایت آنها نشان داده می‌شود؟ نبود بلیت به خاطر عدم عرضه توسط شرکت‌هاست یا کمبود زیر ساخت‌ها این مشکل را رقم زده است؟
به گزارش تجارت‌نیوز ، از سال 93 که استارتاپ‌های فروش بلیط و خدمات مسافرتی به کمک صنعت حمل و نقل مسافر آمدند، سعی‌شان بر دسترسی راحت‌تر و ارزان‌تر مسافران برای خرید بلیط و دیگر خدمات مسافرتی بود؛ اما در چند وقت اخیر خود این پلتفرم‌ها مشکلات زیادی را برای مسافران رقم زدند؛ از نبود بلیط گرفته تا افزایش بی‌رویه قیمت‌ها.
افزایش قیمت فقط 29درصد
سازمان هواپیمایی کشوری برای جلوگیری از گرانی قیمت‌ها سقف قیمتی (۲۹درصد) را برای بلیط ها تعیین و شرکت‌های فروش بلیط هواپیما و هواپیمایی را ملزم به رعایت آن کرد.
اعتراض به سقف قیمت و تعلیق مجوز متخلفان
اما این شرکت‌ها به این موضوع معترض شدند و سقف قیمتی را رعایت نکردند. در پی عدم تمکین شرکت‌های فروش بلیط و ایرلاین ها از قانون سازمان هواپیمایی کشوری، این سازمان در ابتدا شرکت سفر‌های «علی‌بابا» و پس از آن 19 پلتفرم دیگر را تعلیق کرد.
دلیل تعلیق این پلتفرم این بود که بلیط پرواز تهران ـ مشهد هواپیمایی آسمان در سایت علی بابا به‌صورت سیستمی با قیمت 3 میلیون و 133 هزار تومان فروخته می‌شد، یعنی 138درصد بالاتر از قیمت مصوب. در حالی این قیمت در پلتفرم نمایش داده شده که قیمت مصوب این مسیر 1میلیون و 300 هزار تومان اعلام شده بود.
قیمت را چه کسی تعیین می‌کند؟
وقتی صحبت از گرانی بلیط هواپیما یا کمبود بلیط به میان می‌آید، چند سوال هم ایجاد می‌شود؛ آیا مقصر واقعی پلتفرم ها هستند؟ و اینکه پلتفرم‌های فروش بلیط قیمت را از چه مرجعی باید دریافت کنند؟ تنها در این صورت است که می‌توان در مورد تعلیق شدن یا نشدن پلتفرم‌ها قضاوت درستی داشت. چون اخیرا چندین پلتفرم و شرکت فروشنده بلیط هواپیما و خدمات سفر از سوی سازمان هواپیمایی کشور تعلیق شدند و پس از مدتی تعلیق برخی حذف شد.
به نظر می‌رسد که هنوز در این حوزه مشخص نیست که رگولاتور کیست و مرجع قیمت‌گذاری کدام نهاد و یا سازمان است. کما اینکه بحث تعلیق که به میان آمد، علی‌بابا در پی تعلیق خود بیانیه‌ای صادر کرد و چنین نوشت: «در هفته‌های اخیر صنعت حمل‌ونقل هوایی شاهد شدت گرفتن اختلاف نظر میان انجمن شرکت‌های هواپیمایی و سازمان هواپیمایی کشوری در خصوص میزان افزایش قیمت بلیط پرواز بود.
ما در علی‌بابا، در بستر پلتفرم آنلاین خود و در راستای تأمین منافع مشتریان در دسترسی به بیشترین خدمات گردشگری، تمامی پروازهای تعریف شده در سیستم‌های فروش ایرلاین‌ها را فارغ از مرجع قیمت‌گذاری آنها نمایش می‌دادیم.
این موضوع سبب دامن‌گیر شدن علی‌بابا، با وجود عدم دخالت در قیمت‌های اعلامی تأمین‌کنندگان شد. پس از مذاکرات صورت گرفته و شفاف شدن رویه، خود را متعهد می‌دانیم از این پس قیمت‌گذاری سازمان هواپیمایی را به‌عنوان رگولاتور اصلی رعایت کنیم.»
در این بیانیه شرکت علی‌بابا خود را متعهد به نرخ سازمان هواپیمایی کشوری کرده است.
قیمت اصلاح شد اما بلیط نیست
در حال حاضر با جستجو در سایت علی‌بابا می‌توان متوجه شد که قیمت‌های اعلام شده در این پلتفرم براساس قیمت مصوب سازمان هواپیمایی کشوری است ولی اتفاق دیگری که افتاده این است که در برخی مسیرها مثل تهران مشهد تا 20 روز دیگر بلیطی وجود ندارد.
آیا این نبود بلیط به خاطر قیمتی است که سازمان هواپیمایی منتشر کرده و ایرلاین‌ها می‌خواهند با این کار اعتراض خود را نشان دهند یا واقعا بلیطی وجود ندارد؟
کمبود عرضه بلیط سلاحی برای اعتراض شده؟
محمدی‌بخش درباره اینکه آیا ایرلاین‌ها با هدف فشار به مسئولان برای موافقت با افزایش قیمت، عرضه را کاهش داده و بلیت نمی‌فروشند، گفت که مجوز پروازها فصلی صادر می‌شود و این‌گونه نیست که ماهانه یا هفتگی باشد و به همان نسبت برنامه‌های فروش ایرلاین‌ها نیز فصلی است و هر شرکت هواپیمایی متناسب با شرایط، برنامه‌های فروش را باز می‌کند.
در نوروز امسال هم این شایعه مطرح بود که ایرلاین‌ها از عرضه بلیط خودداری می‌کنند، اما از آمار جابه‌جایی مسافر می‌توان فهمید که بلیط عرضه شده است. امسال حتی با جابه‌جایی ۳ میلیون مسافر رکورد جابه‌جایی مسافر نسبت به سال گذشته شکسته شد که شایعه عدم عرضه را تکذیب می‌کند.
مقصر کمبود بلیط کیست؟ نبود زیرساخت یا عرضه کم شرکت‌ها
سازمان هواپیمایی کشوری در پاسخ به این سوال در اطلاعیه‌ای چنین نوشته است: ناوگان هوایی به دلیل تحریم تحمیلی با محدودیت مواجه است و همین امر منجر به عدم تناسب عرضه و تقاضا در این بخش شده است، به گونه‌ای که طبق کارشناسی‌های صورت گرفته برای پاسخ به نیازهای این بخش به تعداد ۵۵۰ فروند هواپیما نیاز است در حالی که اکنون تنها ۱۷۰ فروند هواپیمای فعال وجود دارد.
همچنین دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی درباره وضعیت ناوگان هوایی کشور گفته است: «با وجود 20 ایرلاین، در حال حاضر 115 فروند هواپیما در ناوگان فعال هستند.»
به نظر می‌رسد که کمبود شدید هواپیما در ناوگان هوایی کشور، دودش در ابتدا به چشم مشتریان و مردم می‌رود که همچون بازیچه‌ای در میان تعلیق و جبهه‌گیری سازمان هواپیمایی کشور و پلتفرم‌ها گیر افتاده‌اند.
نظرات