امارات متحده عربی با هدف تبدیل شدن به یکی از پیشگامان جهانی در حوزه هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال، در حال سرمایهگذاریهای کلان در پروژههای زیرساختی پیشرفته است. این پروژهها به ویژه در زمینه دادههای عظیم و پردازش هوش مصنوعی نقش حیاتی در شکلدهی به آینده این کشور در سطح جهانی دارند. در این راستا، امارات به دنبال تقویت زیرساختهای خود است تا هوش مصنوعی را در صنایع مختلف مانند دولت الکترونیک، شهرهای هوشمند و بانکداری دیجیتال به کار گیرد.
امارات متحده عربی با تکیه بر استراتژی دولت دیجیتال ۲۰۲۵ به دنبال دیجیتالسازی تمامی فرآیندهای دولتی است و هدف این استراتژی، تعهد گسترده در تمامی بخشهای دولتی برای گنجاندن جنبههای دیجیتال در استراتژیهای کل کشور است. این استراتژی نهتنها بهعنوان یک پروژه زیرساختی، بلکه بهعنوان یک گام بلندمدت در راستای نوآوری و توسعه پایدار در تمامی جنبههای دولتی کشور طراحی شده است.
پروژههای کلان امارات به چهار بخش اصلی تقسیم میشوند: پروژههای شهری و معماری، پروژههای حملونقل، پروژههای انرژیمحور و مرتبط با محیط زیست و پروژههای تعریفشده در حوزه فناوری پیشرفته. این طرحها در سطحی کلان با هدف ارتقاء کیفیت زندگی، کاهش آلایندگی، تقویت زیرساختهای حملونقل و تقویت موقعیت اقتصادی و سیاسی امارات در عرصه جهانی طراحی و پیادهسازی میشوند.
درهم امارات (AED) بهطور رسمی به دلار آمریکا (USD) متصل است و نرخ تبدیل آن بهطور تقریبی ثابت در حدود ۳٫۶۷ درهم به ازای هر ۱ دلار آمریکا است. این پیوند میان درهم امارات و دلار آمریکا یکی از اصلیترین دلایل ثبات نرخ ارز در امارات متحده عربی و به تبع آن در بازارهای جهانی است.
بزرگترین پروژه ریلی امارات «راهآهن اتحاد» است که بهعنوان شبکه ریلی ملی این کشور در حال توسعه بوده و در نهایت حدود ۱۲۰۰ کیلومتر طول خواهد داشت و تمام امارتها را از مرز عربستان در غرب تا مرز عمان در شرق به هم متصل میکند.
امارات در قالب پروژههایی با سرمایهگذاریهای چند میلیارد دلاری، بهبود و گسترش زیرساختهای خود را در بخشهای مختلف شامل ورزشهای بینالمللی، سینما و هنرهای نمایشی، رسانه و دیجیتال و میراث فرهنگی و موزهها آغاز کرده است. این پروژهها نه تنها به رشد و توسعه داخلی کمک میکنند، بلکه هدف اصلیشان تبدیل این بازیگر به مقصد جهانی برای جذب گردشگران و سرمایهگذاران است.
یکی از ویژگیهای برجسته سیاستهای اقتصادی امارات، انعقاد توافقنامههای سرمایهگذاری است که واسطهاش کشورهای مختلف در قامت شرکای اقتصادی در پروژههای مشترک و طرحهای توسعهای همکاری خواهند کرد.
امارات به واسطه ساخت زیرساختهای پیشرفته در زمینههای حملونقل، انرژی، و ارتباطات توانسته بهعنوان یک مرکز مالی جهانی شناخته شود. این کشور با داشتن بنادر، فرودگاهها و شبکههای حملونقل هوایی و دریایی پیشرفته، جایگاه ویژهای در مبادلات تجاری و مالی بهدست آورده است.
پیشرفت بخش کشاورزی در امارات متحده عربی با توجه به شرایط اقلیمی این بازیگر و کمبود منابع آبی، دستاوردی شگرف است. کشاورزی عمودی و گلخانهها از جمله تکنیکهایی هستند که امارات برای افزایش تولیدات داخلی در زمینه سبزیجات و میوهها از آنها بهره میبرد.
امارات به دنبال تقویت زیرساختهای نفتی و گازی خود با تکیه بر پروژههای بزرگ و افزایش همکاریهای بینالمللی است. پروژههای متعددی نظیر پروژه گاز طبیعی خام در منطقه الرویس که ظرفیت تولید آن به 9.6 میلیون تن در سال میرسد و همچنین پروژههایی که به افزایش ظرفیت گاز طبیعی مایع (LNG) به 15 میلیون تن در سال تا سال 2028 میپردازند، شواهدی برای اثبات این تلاشها هستند.
در حالی که امارات متحده عربی به شکلی سنتی بهعنوان یکی از غولهای اقتصادی منطقه با تکیه بر منابع هیدروکربنی شناخته میشود، این کشور از چندین سال پیش در مسیر تنوعبخشی اقتصادی حرکت کرده است.
سیستم بانکی امارات با بیش از ۵۰ بانک، ترکیبی از بانکهای دولتی، خصوصی و اسلامی را شامل میشود که هرکدام نقش حیاتی در توسعه اقتصادی این کشور ایفا میکنند. از منظری دیگر تنوع نهادهای بانکی به امارات این امکان را میدهد تا خدمات مالی متنوعی به مشتریان داخلی و بینالمللی ارائه دهد. بانکهای دولتی بهعنوان بازیگران اصلی در مدیریت منابع مالی کشور و تسهیل پروژههای بزرگ زیربنایی عمل میکنند، در حالی که بانکهای خصوصی و اسلامی به جذب سرمایههای خارجی و ارائه خدمات سفارشی و تخصصی به شرکتهای بینالمللی و سرمایهگذاران خارجی میپردازند.
نمایه کشور امارات در صندوق بینالمللی پول رشد حقیقی ۲۰۲۴ را حدود ۴ درصد و برای ۲۰۲۵ نیز رشدی همتراز گزارش میکند؛ روایتی که با گزارشهای سیاستی داخلی درباره تقویت گردشگری، ساختوساز و خدمات مالی همخوان است. درباره قیمتها، همان منبع برای سال ۲۰۲۵ تورمی حدودی ۲٫۱ درصد ثبت کرده و توضیح میدهد که چارچوب اتصال درهم به دلار (پگ ارزی) و رقابتپذیری واردات، نقش لنگر قیمتی را ایفا میکند.
امارات متحده عربی طی دو دهه اخیر با اجرای استراتژیهای بلندمدت و سرمایهگذاریهای کلان در بخشهای غیرنفتی توانسته است خود را از یک کشور کاملا وابسته به منابع نفتی به یک اقتصاد متنوع و پایدار تبدیل کند.
در سرزمینی که روزی اقتصادش بر مروارید و دادوستد ساحلی استوار بود، امروز طلا و جواهر زبان مشترک تجارت، فرهنگ و دیپلماسی شده است. امارات متحده عربی با بهرهگیری از موقعیت جغرافیایی ممتاز، سیاستهای تجارت آزاد و تلفیق سنت عربی با فناوری مدرن، توانسته به یکی از قطبهای اصلی طراحی، تولید و صادرات جواهرات در جهان تبدیل شود؛ جایی که ویترینهای درخشان دبی، شرق و غرب را به هم پیوند میدهد.
سرمایهگذاری خارجی در بازار مسکن امارات متحده عربی طی سالهای اخیر رشد قابل توجهی داشته است. گزارشها نشان میدهد که اتباع پنج کشور هند، بریتانیا، عربستان سعودی، پاکستان و ایران بیشترین مالکیت و سرمایهگذاری خارجی را در بازار مسکن دبی انجام دادهاند. از سال ۲۰۱۹ و پس از همهگیری کرونا در سراسر جهان، میزان سرمایهگذاری کشورهای خارجی در امارات متحده عربی رشد کرده است.
با افزایش تقاضای جهانی برای مواد معدنی استراتژیک مانند لیتیوم، مس و عناصر نادر خاکی، این منابع به میدانهای نبرد در میانه رقابت ژئواقتصادی در حال گسترش تبدیل شدهاند.
تجارت، همچنان یکی از ارکان اصلی روابط میان اتحادیه اروپا و امارات محسوب میشود؛ پایهای که با حصول توافقنامه تجارت آزاد، میتواند بهطور قابلتوجهی تقویت شود.
امارات با وعده سرمایهگذاری میلیارد دلاری در حوزههای انرژی تجدیدپذیر، لجستیک، فناوری، کشاورزی و املاک قاره سیاه از رقبایی چون چین و کشورهای اروپایی پیشی گرفته است.
