استاد اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف در دومین روز از همایش اکوبیمه گفت: اقتصاد ایران در وضعیتی بسیار شکننده با دو چالش بزرگ ناترازی‌های درونی و فشارهای بین‌المللی روبه‌روست.
قیمت دلار در هفته‌های اخیر روند اصلاحی را تجربه کرده است. تحلیلگران معتقدند قیمت دلار بخش قابل توجهی از اثر تحریم‌ها و نگرانی‌های سیاسی نظیر فعال شدن مکانیزم ماشه را پیش‌خور کرده است. جواد فلاحیان، کارشناس بازارهای مالی، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز تأکید می‌کند که اقتصاد ایران در شرایطی قرار گرفته که مهار تورم و کنترل قیمت دلار، بدون اصلاح سیاست‌های مالی و تولیدی ممکن نیست.
در حالی‌که بانک جهانی نسبت به جهش تورم ایران هشدار داده، مسئولیت قانونی مهار تورم و حفظ ارزش پولی ملی طبق ماده ۳ قانون بانک مرکزی، متوجه همین نهاد است.
ایران یکی از رکوردداران جهانی تورم در بازه پنج سال اخیر است و آثار اقتصادی این بحران، بر معیشت و ثبات اجتماعی کشور به وضوح دیده می‌شود. این موضوع اهمیت تعادل بودجه، اصلاح سیاست‌های مالی و احیای اعتماد عمومی را دوچندان کرده است.
کاهش شدید قدرت خرید و شکاف عمیق میان دستمزد و هزینه‌های واقعی زندگی، میلیون‌ها کارگر را به وام‌گیرندگان دائمی تبدیل کرده است، در شرایطی که حداقل دستمزد تنها یک‌سوم هزینه‌های ماهانه خانوار را پوشش می‌دهد.
رئیس سازمان بورس، در روزهای گذشته خوش‌بینانه پیش‌بینی کرده است که بازار سرمایه در 6 ماهه دوم امسال نسبت به نیمه اول، عملکرد بهتری داشته باشد. او رشد شاخص‌ها و بهبود شرایط بازار را به اصلاحات مدیریتی، شفافیت بیشتر شرکت‌ها و حمایت از صنایع کوچک و متوسط نسبت داده است. بهمن فلاح، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز به تحلیل وضعیت کنونی بورس و چشم‌انداز آن پرداخت. او با اشاره به ریزش‌های اخیر بازار سهام، عوامل بنیادی و اقتصادی موثر بر رشد بورس طی ماه‌های آینده را بررسی کرد و معتقد است که بازار سرمایه پتانسیل رشد قابل توجهی دارد.
همزمان با کمرنگ شدن حس همبستگی میان مردم پس از جنگ ۱۲ روزه، پدیده گرانفروشی و تورم پررنگ شده است. اکثر شرکت‌های آلمانی این ذهنیت را دارند که حین فعالیت اقتصادی و کسب سود، باید به این فکر کنند که اقداماتشان چه تأثیری بر مردم، آینده کشور و پیشرفت جامعه خواهد داشت. اما ما نتوانستیم چنین ذهنیتی ایجاد کنیم.
تورم مواد غذایی در یک سال اخیر ۲.۴ برابر شده و از ۲۳.۸ درصد در شهریور ۱۴۰۳ به ۵۷.۹ درصد در شهریور ۱۴۰۴ رسید؛ رقمی بی‌سابقه که سفره خانوارها را به شدت تحت فشار قرار داده و نشان‌دهنده ناکارآمدی سیاست‌های تنظیم بازار دولت در تامین معیشت مردم است.
نرخ تورم سالانه کالاها و خدمات مصرفی خانوارها در تیر ماه ۱۴۰۴ برای گروه سبزیجات و حبوبات به رکورد بی‌سابقه ۶۶ درصد رسیده است. این در حالی است که حبوبات از شمول ارز ترجیحی۲۸,۵۰۰ تومانی خارج شده، اما واردات روغن پالم همچنان مشمول ارز ترجیحی است.
«تعمیر آپارتمان» هم از دسترس خانوارها خارج شد. حجم پرداخت تسهیلات جعاله به لحاظ «رشد واقعی»، ۵۸درصد نسبت به سال گذشته افت کرد. این سقوط «تامین‌مالی»، خانوارهایی را که به‌خاطر «عدم دسترسی به آپارتمان بهتر»، قصد «نوسازی خانه قدیمی‌‌شان» را دارند، ناامید کرده است.
دولت مصوبه‌ای برای رشد هشت درصدی اقتصاد در سال۱۴۰۴ منتشر کرد که مستلزم نزدیک به ۸هزارهمت سرمایه‌گذاری است، اما ظرفیت تامین مالی فعلی تنها ۵.۲ هزار همت بوده و این امر کسری حداقل ۲.۵همتی ایجاد می‌کند. اتکای بیش از حد به سرمایه‌گذاری دولتی، بخش خصوصی را به حاشیه رانده و تکرار تجربه‌های ناکام گذشته است. رشد اقتصادی در ایران عمدتا متاثر از درآمدهای نفتی است و پول‌پاشی اثری بر رشد ندارد. بدون اصلاحات ساختاری نظیر مهار تورم و بهبود محیط کسب‌وکار، این برنامه صرفا روی کاغذ باقی می‌ماند.
ماشه واقعی امروز اقتصاد کشورمان، «ماشه انتظارات تورمی» است؛ چیزی که موجی از نابسامانی روانی به ارمغان آورده است و می‌تواند آن را تشدید هم کند و اگر تعلل صورت گیرد، مهار آن هم کار ساده‌ای نخواهد بود.
کاهش نرخ تورم در آرژانتین در سال گذشته که سه رقمی بود و اکنون به عددی دورقمی رسیده، در میان تحلیلگران بحث برانگیزشده است؛ اما خاویر میلی چه کرد تا تورم را به این نقطه برساند؟
بررسی داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد در مردادماه امسال برنج ایرانی ایرانی درجه یک، لوبیا چیتی، لپه، لیمو ترش و لوبیا قرمز به ترتیب ۱۴۲.۸، ۲۴۸، ۱۳۲.۹، ۱۱۹.۱ و ۱۱۶.۱ درصد نسبت به سال گذشته افزایش قیمت و تورم داشته‌اند.
قیمت دلار در هفته‌های گذشته با عقب‌نشینی از قله‌های قبلی، تا حدی آرام گرفته است. دلیل اصلی این افت، افزایش عرضه ارز از سوی بازارساز و انتشار خبرهایی درباره احتمال بهبود روابط خارجی و گشایش‌های اقتصادی ارزیابی می‌شود. این تحولات باعث شد تقاضای هیجانی برای دلار کاهش یابد و بازار کمی متعادل شود. اکنون سوال این است که آیا روند کاهشی قیمت دلار دوباره از سر گرفته می‌شود یا رشد روز گذشته دلار به معنای بازگشت اسکناس آمریکایی به روند صعودی است؟ سعید مشکات، کارشناس بازارهای مالی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز تاکید کرده است که حتی در صورت انتشار اخبار مثبت سیاسی، عوامل مهمی نظیر کسری بودجه و رشد نقدینگی مانع از ثبات پایدار قیمت دلار و بازار ارز می‌شود.
اقتصاد پس از کرونا، روی کاغذ از نرخ پایین بیکاری، رشد بالای تولید ناخالص داخلی و رکوردهای جدید در بازار سهام خبر می‌داد، اما تجربه زیسته بسیاری از آمریکایی‌ها – به‌ویژه در زمینه دستمزد دریافتی – با این تصویر متفاوت بود.
بازار مسکن ایران طی سال‌های گذشته در وضعیت بحرانی قرار گرفته است. قیمت مسکن در یک دهه گذشته رشد سرسام‌آوری داشته و معاملات مسکن به کمترین حد ممکن رسیده است. علاوه بر این، نرخ تورم عمومی کشور از رشد دستمزدها فراتر رفته و شرایط برای بسیاری از خانوارهای ایرانی به‌ویژه مستاجران دشوار شده است. با این حال اما، شرایط بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته به‌طور قابل توجهی متفاوت است. بررسی و مقایسه بازار مسکن ایران و ایتالیا نشان می‌دهد، نسبت قیمت مسکن متناسب با درآمد سالانه خانوارهای ایتالیایی است و این کشور با نسبت قیمت مسکن به درآمد سالانه ۹ برابری، در جایگاه ۷۰ سختی خرید خانه قرار گرفته است.
رئیس امور اقتصاد کلان سازمان برنامه و بودجه گفت: تورم کالاهای اساسی که ارز ترجیحی می‌گیرند نسبت به تورم کالاهایی دیگری که ارز ترجیحی دریافت نمی‌کنند، بیشتر است که بیانگر ضعف در سیستم تنظیم بازار است و ارتباط چندانی با سیاست ارزی و اقدامات سیاستگذار پولی ندارد.
