رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی، با اشاره به کاهش تولید و تداوم صادرات حبوبات در سال گذشته، مهم‌ترین دلیل افزایش قیمت این محصولات را عدم توازن میان عرضه و تقاضا دانست.
قیمت انواع حبوبات طی ماه‌های گذشته به‌شدت افزایش یافت و دولت برای کنترل بازار، صادرات را ممنوع کرد. این سیاست بارها تکرار شده اما هرگز قیمت‌ها را به‌طور پایدار مهار نکرده است. هر چند قیمت حبوبات در روزهای اخیر کاهش یافته است، اما این کاهش بیشتر به آغاز فصل برداشت مربوط می‌شود.
با شروع سال 1404، شاخص تورم بار دیگر روی جدیدی از خود را به نمایش گذاشت. در دو ماهی که از سال می‌گذرد حبوبات، به‌ویژه لوبیا چیتی به پرچم‌دار رشد قیمت‌ها افزایش قیمت‌ها تبدیل شدند. در همین زمینه حسین فرهادی، سخنگوی اتحادیه بنکداران مواد غذایی، از رشد 300 درصدی قیمت لوبیا چیتی در بازه یک ساله خبر داد. موضوعی که در بررسی‌های میدانی از سطح خرده‌فروشی‌ها کمابیش قابل تائید است.
ایران یکی از تولیدکنندگان مهم حبوبات در جهان است. در واقع حبوبات یک محصول راهبردی برای کشاورزان خرده‌پا و کشورهای در حال توسعه محسوب می‌شود که کشت آن به تنوع بخشی محصولات کشاورزی، بهبود درآمد کشاورزان و افزایش تاب‌آوری در برابر تغییرات اقلیمی کمک می‌کند. از همین‌رو برخی از مناطق کشور مانند آذرشهر، ممقان، لرستان، کرمانشاه و فارس، نقش کلیدی در تولید این محصولات دارند.
در پی حذف ارز ترجیحی و نبود برنامه‌ریزی مؤثر، بازار حبوبات با افزایش بی‌سابقه قیمت مواجه شده است؛ طوری‌که نرخ نخود ۱۴۱ درصد و لوبیا قرمز ۱۲۹ درصد افزایش یافته‌اند. فعالان بازار سیاست‌های مقطعی دولت را عامل اصلی این التهابات می‌دانند.
دبیر انجمن حبوبات ایران اظهار کرد: ثبت سفارش ۲۵ الی ۳۰ هزار تن حبوبات به ویژه لوبیا، موجب شد هم کمبودها جبران و هم روند قیمت‌ها کنترل شود؛ به‌طوری‌که اکنون بازار حبوبات در شرایط با ثباتی قرار دارد.
بازرس انجمن حبوبات کشور، اظهار کرد: بنابر آمار، سالانه ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تن حبوبات در کشور مصرف می‌شود که ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار تن در جهت تامین کسری و تنظیم بازار حبوبات وارد می شود.
در بازار کالاهای اساسی، حبوبات با قیمت جدید عرضه شده و افزایش قیمت این محصولات ادامه دارد. کنسرو ماهی هم با وجود افزایش ۱۴ درصدی قیمت آن، محصولات با نرخ جدید هنوز وارد بازار نشده اند.
در ماه‌های اخیر، قیمت حبوبات در بازار ایران به طور چشمگیری افزایش یافته است، اما سوال اصلی اینجاست که آیا این بحران بازار حبوبات ناشی از عوامل طبیعی مانند کاهش بارندگی است یا اینکه ضعف‌های مدیریتی و سیاست‌گذاری‌های نادرست هم در این بحران نقش دارند؟
معاون وزیر و رئیس سازمان قرنطینه ازبکستان بیان کرد: در سال‌های اخیر، واردات غیرمستقیم سیب زمینی از ایران به ازبکستان افزایش یافته و این روند نشان‌دهنده کیفیت و رقابت‌پذیری بالای محصول ایرانی است.
دیوان عدالت اداری امروز ممنوعیت صادرات حبوبات را لغو کرد. سید عبدی افتخاری، دبیر انجمن حبوبات ایران، در همین زمینه گفت: برای بهینه‌سازی تجارت حبوبات در کشور، باید حبوباتی که ماندگاری کمتری دارند، صادر شوند.
ستاد مقابله با تحریم کالاهای ذیل گروه حبوبات را جزو ۲۵ کالای اساسی فساد پذیر معرفی کرد تا شرایط واردات ۵ هزار تن حبوبات به ارزش ۸ میلیون دلار که به دلیل گرمای هوا در آستانه فساد قرار داشتند، فراهم شود.
طبق اخبار منتشرشده، پنج هزار تن حبوبات در گمرکات کشور بلاتکلیف مانده بود که با پیگیری‌های انجام‌شده، صد درصد حبوبات موجود در گمرکات ترخیص شد. حال باید دید چه قوانین و سیاست‌گذاری‌هایی باید وضع شود تا از بروز مجدد چنین مشکلاتی جلوگیری شود؟
