افزایش وام مسکن یکی از خبرهایی است که امسال حاشیههای زیادی داشته و حتی دولت سیزدهم، این اقدام را بهعنوان دستاورد خود معرفی میکند. با این حال علی عبدالعلیزاده، وزیر اسبق راه و شهرسازی، وامهای مسکن را غیرکاربردی دانسته و گفته است که این وامها جوک هستند! اما چرا افزایش تسهیلات مسکن تا این حد مورد نقدهای تند و تیز قرار گرفته است؟
طی ماههای اخیر، دولت میزان تسهیلات خرید مسکن را افزایش داده و آن را برای خانوارهای دارای فرزند به سقف دو میلیارد تومان رسانده است. با این حال اما محاسبات نشان میدهد که میزان اقساط این تسهیلات به حدود 35 میلیون تومان میرسد که بازپرداخت آن برای قشر بزرگی از متقاضیان مسکن غیرممکن است. بر همین اساس وام مسکن اکنون کارایی لازم را ندارد، اما در چه صورتی، این تسهیلات میتواند به بهرهوری برسد؟
معاون اول رئیس جمهور مصوبه دولت در خصوص سقفهای جدید تسهیلات خرید یا ساخت مسکن ایثارگران، آزادگان، جانبازان و خانوادههای شهدا در شهرهای مختلف را به دستگاههای مربوطه ابلاغ کرد.
چند روز پیش اعلام شد سقف وام خرید مسکن بار دیگر افزایش یافته است. حالا سوال اینجاست که مشمولان این افزایش چه کسانی هستند و قرار است وام دو میلیاردی مسکن را با اقساط چند تومانی تسویه کنند؟
افزایش سقف تسهیلات خرید خانه یا همان وام دو میلیاردی مسکن برای خانوارهای دارای فرزند، خبری بود که طی هفته جاری، در صدر اخبار بازار مسکن قرار داشت. حالا گفته میشود بانک مسکن بخشنامه پرداخت این وام را به بانکهای زیرمجموعه خود ابلاغ کرده است.
مشاور وزیر فرهنگ و مدیرعامل صندوق اعتباری هنر با اشاره به سود وام مسکن هنرمندان گفت: تسهیلاتی که هنرمندان عضو صندوق هنر از طرح نهضت ملی مسکن دریافت خواهند کرد، تسهیلات بیبهره خواهد بود.
در حال حاضر زوجین ساکن شهر تهران که دارای چهار فرزند زیر ۲۰ سال هستند برای دریافت وام جدید یک میلیارد و ۹۲۰ میلیون تومانی باید تعداد ۳۹۲۰ برگه تسه با قیمت ۹۷ تا ۹۹ هزار تومانی خریداری کنند که جمع مبلغ برای دریافت وام مذکور حدود ۳۸۰ میلیون تومان میشود.
مرکز آمار ایران در جدیدترین گزارش از تحولات بازار مسکن اعلام کرده متوسط قیمت خانه در تهران به متری 77 میلیون تومان رسیده است؛ این در حالیست که اکنون وام مسکن با سقف 960 میلیون تومان به متقاضیان پرداخت میشود و به این ترتیب متقاضیان خرید مسکن با اخذ تسهیلات مربوط به این بخش، تنها میتوانند یک اتاق از یک واحد مسکونی را خریداری کنند!
آمارها و مشاهدات میدانی حاکی از آن است که بانکها در دو سال اخیر از وظایف خود در قبال پرداخت وامهای مربوط به بخش مسکن سر باز زدهاند. در همین راستا سیدمحمدرضا میرتاجالدینی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس بر تسریع پرداخت تسهیلات مسکن از سوی بانکها کرده است تا روند ساخت مسکن سرعت بگیرد. اما پرداخت وامهای مسکن از سوی بانکها در نهایت مشکلات مربوط به این حوزه را حل میکند؟
آمارها نشان میدهد در دو سال اخیر بانکها از پرداخت تسهیلات مربوط به بخش مسکن خودداری کرده و به همین دلیل نیز زمزمه برخی از آنها از سوی دولت جریمه شدهاند، اما حالا بر اساس توضیحات دبیر کانون بانکها و موسسههای اعتباری خصوصی به نظر میرسد نقش وزارت راه و شهرسازی نیز در این بین بیتاثیر نبوده است.
دولت سیزدهم از مدتها پیش بانکها را موظف کرده است که ۲۰ درصد از منابع خود را برای پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن اختصاص بدهند؛ این در حالیست که بانکها به صورت آشکار از اعطای وام سر باز زدهاند. برخی کارشناسان با توجه به عملکرد کابینه رئیسی عنوان میکنند دولت جدیتی در جریمه کردن بانکهایی که وام نمی دهند ندارد.
خانهها در ایران عمر زیادی ندارند و همین مسئله باعث گستردگی بافت فرسوده در شهرهای مختلف شده است. چند سالی است بازسازی این محدودهها مورد توجه قرار گرفته و دولت سیزدهم نیز ظاهرا طرحهایی تشویقی برای نوسازی بافت فرسوده تعریف کرده است. با این حال اما تا کنون حرف و عمل دولت چقدر با یکدیگر همخوانی داشته است؟
یکی از راههایی که برخی کارشناسان برای تسهیل روند اعطای وامهای نهضت ملی مسکن مطرح میکنند، مشارکت بانکها در این بخش و ذینفع بودن سیستم بانکی از پروژه است. اما این نظر تا چه اندازه میتواند مفید واقع شود؟
آمار منتشر شده در مورد تسهیلات بانک ها به مسکن چندان امیدوار کننده نیست. بر اساس این آمار، تا پایان مرداد امسال، بانکها در مجموع تنها به ۲۰ درصد از تعهدات خود در خصوص پرداخت تسهیلات به طرح نهضت ملی مسکن عمل کردهاند.
دولت از ابتدای امسال سقف دریافت برخی وامها از جمله وام ساخت مسکن روستایی را افزایش داده و سود برخی دیگر را کم کرده است، این در حالیست که مشاهدات میدانی نشان میدهد نه تنها بانکها اعتبار کافی برای پرداخت وام ندارند بلکه به نظر میرسد آنها تمایلی برای سرمایهگذاری در حوزه مسکن نیز ندارند.
