به گزارش تجارت نیوز، یک سال پیش از آنکه اولین خودرو تولیدی ایران روانه بازار شود، اولین مرکز تست تصادف دنیا به دست مرسدس بنز افتتاح شد. در آن سالها (دهه 1330 شمسی) کمتر کسی به ایمنی خودروها فکر میکرد.
اکنون پس از گذشت هفت دهه و در زمانهای که صنعت خودروسازی ایران درگیرودار مشکلات عدیدهای همچون تحریمهای بینالمللی است و کیفیت و ایمنی خودروها بهعنوان دو حلقه مفقود در صنعت خودروسازی ایران شناخته میشوند، اولین مرکز تست تصادف ایران در ملارد به بهرهبرداری رسید است. اما آیا افتتاح این مرکز نویددهنده تحولات بنیادین در صنعت خودروسازی ایران است؟
مساله فقدان مرکز تست تصادف نیست، مساله انتشار تست تصادف است!
گرچه افتتاح اولین مرکز تست تصادف ایران مسیر پرپیچ وخم تستهای تصادف را برای خودروسازان داخلی تسهیل میکند و نوید ارتقای کیفی محصولات خودروسازان داخلی را میدهد، اما باید در نظر داشت که محصولات خودروسازان داخلی پیشتر مورد تست تصادف در سایر مراکز دنیا قرار گرفتهاند.
بر این اساس، پیش از افتتاح این مرکز، خودروسازان مجبور بودند برای بررسی ایمنی تصادف محصولات خود از طریق مراکز تست تصادف سایر کشورها اقدام کنند، اما این مرکز در زمانهای که تحریمهای بینالمللی مسیر تبادلات ایران با سایر کشورها را مسدود کرده است، مسیر تست ایمنی خودروهای داخلی در هنگام تصادف را تسهیل میبخشد.
در سالهای گذشته خودروسازان داخلی از مجراهای خارجی، نسبت به بررسی ایمنی محصولات خود اقدام کردند، اما نتایج کامل این تستها هیچگاه در اختیار افکار عمومی قرار نگرفت. حال شنیدهها حاکی از آن است که این مرکز داخلی نیز اقدامی در جهت انتشار تستها انجام نمیدهد و این امر مهم به خودروسازان واگذار شده است.
تست ایمنی بسیاری از خودروهای اقتصادی را از رده خارج میکند!
برخلاف بسیاری از مراجع که عامل تصادفات فوتی ایران را به خطاهای انسانی مرتبط میکنند، بسیاری از کارشناسان صنعت خودروسازی ایران بر این باورند که خودروهای داخلی، بهویژه خودروهای اقتصادی، در تستهای ایمنی و تصادف امتیاز قابلقبولی دریافت نمیکنند.
این شائبه که با منتشر نشدن تستهای تصادف خودروهای داخلی صحت بیشتری پیدا کرده بود، اکنون با نگاهی عمیقتر به مراسم افتتاحیه اولین مرکز تست تصادف ایران سوالهای زیادی را به میان آورده است.
در افتتاحیه این مرکز با حضور محمدرضا عارف، معاون اول رئیسجمهوری، یک خودرو چینی مورد تست تصادف قرار گرفت. در این زمینه سوالهای زیادی مطرح شده است، اما مهمترین سوال این است که چرا در حضور معاون اول رئیسجمهوری و اصحاب رسانه، به جای خودروهای داخلی، یک خودرو چینی مورد تست تصادف قرار گرفت؟ آیا از بیم نتایج ناامیدکننده خودروهای داخلی، این خودرو چینی برای اولین تست تصادف این مرکز انتخاب شد؟
آیا افتتاح اولین مرکز تصادف صنعت خودروسازی ایران را متحول میکند؟
افتتاح نخستین مرکز تست تصادف ایران در ذات خود گامی ضروری و دیرهنگام برای صنعتی است که سالها از فقدان زیرساختهای استاندارد ایمنی رنج برده است. با این حال صرف وجود این مرکز بهتنهایی قادر به ایجاد تحول بنیادین در صنعت خودروسازی کشور نیست.
تجربه جهانی نشان میدهد که تست تصادف تنها زمانی معنا و اثر واقعی پیدا میکند که نتایج آن بهصورت شفاف، مستقل و قابل دسترس برای عموم منتشر شود. بر همین اساس نخستین و مهمترین الزام، تدوین مقررات صریح و غیرقابل دور زدن برای انتشار کامل و رسمی نتایج تستهای تصادف خودروهاست. مقرراتی که انتشار دادهها را از اختیار خودروساز خارج کرده و آن را به یک تعهد قانونی در برابر مصرفکننده تبدیل کند تا خریداران بتوانند با آگاهی و حق انتخاب واقعی وارد بازار شوند.
در گام بعدی سیاستگذار ناگزیر است به این واقعیت توجه کند که بخشی از سبد فعلی خودروهای داخلی، بهویژه خودروهای اقتصادی، توان عبور از استانداردهای ایمنی روز را ندارند. حذف یا ارتقای این محصولات بدون برنامهریزی میتواند بازار را با شوک کمبود عرضه و افزایش قیمت مواجه کند. از اینرو تدوین یک برنامه بلندمدت و مرحلهبندیشده برای جایگزینی خودروهای ناایمن با محصولات ایمنتر و باکیفیتتر ضرورتی انکارناپذیر است. برنامهای که همزمان ارتقای پلتفرمها، انتقال فناوری و تشویق به سرمایهگذاری در طراحیهای جدید را در بر بگیرد تا بازار خودرو دچار خلا انتخاب نشود.
افزون بر این، استقلال نهادی مرکز تست تصادف و نظارت نهادهای ثالث بر عملکرد آن اهمیت بالایی دارد. حضور فعال رسانهها و نهادهای تخصصی در فرآیند ارزیابی میتواند از تبدیل شدن این مرکز به ابزاری تشریفاتی یا تبلیغاتی جلوگیری کند. اعتماد عمومی زمانی شکل میگیرد که مردم اطمینان داشته باشند نتایج تستها قابل سانسور یا تفسیر سلیقهای نیست.
در نهایت افتتاح این مرکز میتواند نقطه آغاز اصلاحات عمیق در صنعت خودروسازی ایران باشد، اما تنها در صورتی که ایمنی از یک شعار یا ویترین سیاسی به یک شاخص الزامآور و قابل سنجش برای ادامه حیات محصولات خودروسازان تبدیل شود. در غیر این صورت این مرکز نیز مانند بسیاری از پروژههای پیشین در حد یک رویداد نمادین باقی میماند و فاصله معنادار صنعت خودروسازی ایران با استانداردهای جهانی ایمنی همچنان حفظ میشود.
برای مطالعه بیشتر گزارشهای «پوستاندازی پژو و پراید در قالب استانداردهای 122گانه» و «چشمپوشی از ضعف ایمنی خودروها در بروز تصادفات نوروزی» را در تجارتنیوز بخوانید.
