اینترنت ماهواره ای این روزها به رویای برخی از کاربران برای دسترسی به اینترنت آزاد و بدون فیلتر تبدیل شده است. اما مباحثی هم در مورد لزوم احترام شرکت‌های فعال در این زمینه به قوانین سرزمینی کشورها مطرح است. اتحادیه بین‌المللی مخابرات هم اخیرا در حکمی بر این موضوع تاکید کرده است. آیا در این شرایط امکان فراگیر شدن اینترنت ماهواره ای در ایران وجود دارد؟
گزارش‌های بین‌المللی از کاهش سرعت و سقوط رتبه اینترنت ثابت و همراه ایران، به ویژه اولی حکایت می‌کنند و در همین شرایط، وزارت ارتباطات وعده 80 برابر شدن سرعت اینترنت را می‌دهد و بر لزوم اخذ مجوزهای قانونی برای فعالیت اینترنت ماهواره‌ای در کشور تاکید می‌کند. در این میان، برخی کاربران از سرعت و قیمت اینترنت در ایران گلایه دارند.
در جوامع رو به توسعه نفوذ اینترنت در بین مردم جزو مهمترین مولفه‌های پیشرفت مخصوصا در بحث اقتصاد دیجیتال است. اکنون کاهش کیفیت اینترنت ثابت در ایران نسبت به گذشته، باعث شده است که کاربران استقبال کمتری از آن داشته باشند و آمارها در این زمینه منفی است.
موضوع افزایش تعرفه اینترنت همراه، سال‌هاست که مورد اختلاف اپراتورها و رگولاتوری قرار دارد. حالا مدیرعامل ایرانسل در مراسم هفدهمین سالگرد تاسیس این اپراتور به طور ضمنی گفته است که در صورت عدم افزایش تعرفه، احتمال کاهش کیفیت اینترنت وجود دارد. این در حالی است که همین حالا نیز، اینترنت همراه ایران با روندی نزولی، در جایگاه 75 جهان قرار دارد.
اینترنت چین این روزها گام‌های بزرگی برای توسعه فناوری 6G بر می‌دارد. مهندسان این کشور تمرکز ویژه‌ای بر اینترنت ماهواره‌ای دارند اما آیا چین می‌تواند در رقابت با آمریکا، از رقیب دیرینه خود پیشی بگیرد؟
وزیر ارتباطات در آخرین مصاحبه خود در حاشیه جلسه دولت، دلیل پایین بودن سرعت اینترنت ایران را فراهم نبودن زیرساخت اعلام کرد و همچنین گفت که وزارت ارتباطات فعلا برنامه‌ای برای افزایش تعرفه‌های اینترنتی ندارد.
جدیدترین گزارش سایت اسپیدتست که در زمینه بررسی کیفیت اینترنت ثابت و همراه در کشورهای مختلف فعالیت دارد، بار دیگر نشان‌دهنده کاهش رتبه اینترنت ایران در ماه‌های گذشته است. از سوی دیگر همسایگان ایران در بین 5کشوری دارای بهترین اینترنت همراه قرار گرفته‌اند.
اینترنت ماهواره ای در سال‌های اخیر کاربران بسیاری در جهان را به دسترسی آسان‌تر و سریع‌تر به اینترنت امیدوار کرده است. در شرایطی که شرکت اسپیس ایکس به تازگی وعده ارائه خدمات آسان اینترنت ماهواره ای روی تلفن‌های همراه در آینده نزدیک را داده، مرکز پژوهش‌های مجلس نیز گزارشی را در مورد چگونگی مواجه ایران با این فناوری منتشر کرده است.
اینترنت ماهواره ای واژه جذابی است که این روزها بر سر زبان‌هاست و شرکت‌های فناوری سعی می‌کنند در رسیدن به آن جز اولین‌ها باشند. همچنین اینترنت ماهواره ای تا کنون بیشترین جذابیت را برای مردم کشورهایی داشته که دسترسی به اینترنت آزاد در آن محدود یا فیلتر است. یکی از شرکت‌های پیشرو در این زمینه، شرکت اسپیس ایکس با اینترنت ماهواره ای استارلینک است.
براساس گزارش اتحادیه GSMA، در بین ناحیه‌های مختلف دنیا و دسترسی ساکنان آن مناطق به اینترنت نابرابری واضحی دیده می‌شود و 3.4 میلیارد نفر در جهان به اینترنت دسترسی ندارند.
بسیاری از زیرساخت‌های ارتباطی از خارج کشور تامین می‌شود و در چند سال اخیر افزایش نرخ ارز باعث شده که شرکت‌های ارائه دهنده اینترنت نتوانند به آسانی زیرساخت خود را به‌روز رسانی کنند. همین امر باعث شده که اپراتورها از وزارت ارتباطات درخواست افزایش قیمت اینترنت داشته باشند. با اینکه وزارت ارتباطات لزوم افزایش تعرفه اینترنت را پذیرفته اما تا کنون با این درخواست موافقت نکرده است.
با داغ شدن بازار اینترنت ماهواره ای که اکنون شرکت اسپیس ایکس متعلق به ایلان ماسک در آن پیشرو است، اینک دیگر غول‌های فناوری برای ظهور و بروز خود در این بازار دست به کار شده‌اند.
شرکت اسپیس ایکس و شرکت جومیا قرار است برای توسعه اینترنت پرسرعت در آفریقا، شراکتی را با هم آغاز کنند. بر این اساس به زودی پای استارلینک به آفریقا هم باز می‌شود. اولین کشوری که در آن اینترنت ماهواره‌ای استارلینک فعال می‌شود، نیجریه است و در هفته‌های آینده این محصول در آنجا به فروش می‌رسد.
شاید شنیدن واژه اینترنت پر سرعت به‌طور هفتگی از مسئولان عادی شده باشد. اما سوال این است که اینترنت پر سرعت، با وجود اعمال فیلترینگ گسترده، می‌تواند مشکلات مردم برای دسترسی به اینترنت آزاد را حل کند و اصلا فایده‌ای دارد؟
در سال‌های اخیر پیام رسان های داخلی سعی کرده‌اند که فضایی مانند پیام‌رسان‌های خارجی در اختیار کاربران ایرانی قرار دهند و دولت هم سرمایه‌گذاری‌هایی بر روی آنها انجام داده است. اما طبق گزارش‌های منتشرشده طی یک سال اخیر، پیشرفت قابل توجهی داشته‌اند که به گفته کارشناسان مهمترین عامل فیلترینگ گسترده شبکه‌های اجتماعی خارجی است.
ابردراک بر اساس تحلیل تطبیقی لاگ سرورهای لبه و DNS خود به این نتیجه رسید که از هر ۱۰ کاربر ایرانی ۹ کاربر از DNS غیرایرانی استفاده می‌کنند. میانگین جهانی این عدد ۴ کاربر از هر ۱۰ کاربر است.
اینترنت به مثابه یک رسانه نامتمرکز فرامرزی می‌تواند هم به عنوان یک فرصت دیده شود و هم به عنوان یک بحران. در کشور ما اینترنت بیشتر به عنوان یک بحران دیده می‌شود و ابتدایی‌ترین راهکار در برابر بحران‌ها رویکرد مسدودسازی بوده است.
