وضعیت بحرانی اقتصاد ایران و به تبع آن بازار مسکن، سرمایه‌گذاری و حضور توسعه‌گران در این بخش را تا حد زیادی کاهش داده است. از سوی دیگر تعداد معاملات و تقاضای مصرفی نیز در مسیری کاهشی قرار گرفته و با توجه به چشم‌انداز افزایشی تورم در سال آینده، این روند تشدید نیز خواهد شد. اما راه عبور از این شرایط چیست و با چه مرهمی می‌توان بازار مسکن را حداقل تا حدودی درمان کرد؟
آمارهای اخیر مرکز آمار ایران از تورم دی‌ماه نشان می‌دهد فشار ناشی از تورم مسکن همچنان بر دوش دهک‌های پایین اقتصادی قرار دارد و تامین مسکن سهم بزرگی از سبد هزینه خانوارها را تشکیل می‌دهد. این مساله قشر بزرگی از جامعه را با چالش جدی مواجه کرده است.
اجاره‌بها در کشور طی ماه اول زمستان، با همان نرخ رشد ماهانه ماه آخر پاییز، افزایش یافت. آمار رسمی نشان می‌دهد، تورم ماهانه ۸/ ۲درصدی اجاره در آذر، برای ماه دی نیز بدون تغییر، تکرار شد. تثبیت سرعت رشد اجاره‌بها در زمستان، آن هم بعداز کاهش نرخ تورم اجاره در پاییز، ناشی از دو علت است که یکی از آنها به خصوصیات زمستانی بازار اجاره مسکن مربوط می‌شود.
با توجه به افزایش افسارگسیخته قیمت مسکن در چند سال اخیر، ایرانیان این روزها حجم زیادی از درآمد خود را نسبت به میزان معمول جهانی به هزینه‌های مربوط به مسکن اختصاص می‌دهند.
گزارش اخیر مرکز آمار ایران امروز منتشر شد و تورم نقطه‌ای را 51/3 برآورد کرده است. این گزارش همچنین تورم مربوط به بازار مسکن و اجاره را نیز نسبت به سال گذشته مشخص می‌کند.
مرکز آمار ایران به تازگی گزارشی از میزان رشد تورم در کشور منتشر کرده است که آمارهای تورم بازار مسکن و اجاره نیز در بین آنها دیده می‌شود. طبق این گزارش قیمت مسکن و اجاره‌بها در آذر 1401 افزایش داشته است.
در ماه مهر 1401 مسکن 6.1 درصد تورم را به ثبت رساند. اما در آبان ماه این تورم به 3.7 درصد رسید. بنابراین شتاب تورم در ماه گذشته نسبت به ماه قبل آن، 2.4 درصد کاهش داشته است.
با توجه به افزایش تقاضا در بازار مسکن شاهد افزایش تورم در بخش اجاره‌بها نیز هستیم که در ماه‌های گذشته تورم مسکن از دیگر تورم‌ها جلو افتاده است. تا زمانی که عرضه و تقاضا در بازار اجاره به تعادل نرسد نمی‌توان انتظار داشت وضعیت بازار مسکن هم متعادل شود.
تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن حاکی از عقب‌نشینی خریداران از بازار هم‌زمان با رشد قیمت‌هاست. به‌نحوی که معاملات مسکن در شهر تهران طی مهرماه بیش از ۱۰درصد نسبت به شهریور افت کرده است. در همین حال قیمت هر متر مربع آپارتمان مسکونی در تهران طی همین بازه زمانی ۱٫۲درصد رشد داشته است.
بانک مرکزی اعلام کرد رشد ماهانه قیمت مسکن در تهران در تیر نسبت به خرداد ۲.۶ واحد درصد پایین آمده است که بیانگر بازگشت تدریجی آرامش به بازار مسکن پس از اثرات حذف ارز ترجیحی است.
یک کارشناس بازار مسکن معتقد است، مسئله نوسان قیمت‌ها باعث شده متقاضیان مصرفی توان خرید خانه را نداشته باشند. در طرف دیگر هم افزایش ۵۵ درصدی قیمت نهاده‌های ساختمانی باعث شده بخش تولید مسکن دچار بحران شود. در چنین اوضاعی بسیاری از سازندگان که واحدهای خود را قبل از سال ۱۳۹۷ پیش‌ٰفروش کرده بودند به‌دلیل اینکه اجازه تعدیل قیمت‌ها ارا نداشتند، ورشکست شدند.
افزایش قیمت مسکن برای خانوارهای ایرانی در خرداد امسال در مقایسه با خرداد سال گذشته نزدیک به ۳۲ درصد بوده است و در مقایسه با یک ماه گذشته نیز ۲.۳ درسرصد افزایش داشته است. این آمار نشان می‌دهد تورم ماهیانه مسکن ۸ درصد افت داشته است.
با بررسی ۳ شاخص تورم، اجاره و مسکن در کنار یکدیگر پی می‌بریم مناسبات بازار مسکن نیازمند اصلاحات جدید است و دولت باید با در نظر داشتن این کالا به‌عنوان یک کالای اساسی برای بهبود شرایط این بازار برنامه‌ریزی صحیحی ترتیب دهد.
تورم اجاره‌بها موجب شده است تا مستاجران، به صورت اشراکی با خانواده خود نسبت به اجاره مسکن اقدام کنند. این گزینه پیش‌تر برای دانشجویان و کارمندان مطرح می‌شد.
