سال گذشته، سالی سرشار از بحران برای بازار مسکن بود؛ تورم مسکن با کوچک‌ترین متغیرهای اقتصادی دستخوش تغییر می‌شد و شتاب رشد قیمت‌ها را در این بازار بالا و پایین می‌کرد. با این حال، در ماه‌های پایانی سال، نرخ تورم رفته رفته کاهشی شد و در آخرین ماه از سال، تورم ماهانه بخش مسکن به عدد دو درصد رسید. تورم اجاره نیز هم‌پای مسکن حرکت کرد و کاهشی شد. به این ترتیب تخمین‌ها از بازار مسکن حاکی از آن است که متوسط قیمت هر متر خانه در تهران در آخرین ماه سال گذشته حدود 110 میلیون تومان بوده است.
تحقیقات میدانی «دنیای‌اقتصاد» ز اوضاع مغازه‌‌دارهای مستاجر در تهران در سال ۱۴۰۳ بیانگر «سقوط عایدی به یک‌‌سوم نیمه دهه ۹۰» به خاطر «سنگینی اجاره‌‌بها»، «رشد سایر هزینه‌‌ها» و همچنین «افت فروش به خاطر شرایط اقتصادی مصرف‌کننده» است.
تورم بهمن ۱۴۰۳ به تازگی از سوی مرکز آمار منتشر شده است. این آمار نشان میدهد، تورم مسکن در دومین ماه از زمستان با کاهش مواجه شده است که به نظر می‌رسد به دلیل تمایل نقدینگی به بازارهای موازی همچون طلا و ارز و نگرانی‌های اقتصادی و سیاسی رخ داده است. به این ترتیب رکود در معاملات مسکن و کاهش تقاضا در بهمن‌ماه باعث شده تا قیمت‌ها در این بازار تغییر چندانی نکند و تورم مسکن در این ماه کاهشی شود. علاوه بر این، تورم نقطه به نقطه و تورم ماهانه در بخش مسکن در بهمن‌ماه نیز روند کاهشی نشان میدهد.
متوسط قیمت هر متر مربع مسکن در تهران تا همین پنج ماه پیش، توسط بانک مرکزی منتشر می‌شد؛ حالا اما مدتی‌ست که این نهاد به دلیل آنچه عدم دسترسی به داده‌های خام مورد نیاز اعلام کرده، دیگر این آمار را منتشر نمی‌کند. در حال حاضر، تنها مرکز آمار نرخ تورم مسکن را به‌طور ماهانه اعلام می‌کند و به تنها منبع رسمی در این حوزه تبدیل شده است. محاسبات تجارت‌نیوز براساس داده‌های این مرکز نشان میدهد، میانگین قیمت هر متر مربع مسکن در تهران از مرداد تا پایان دی ماه سال جاری به ۱۰۲ میلیون تومان رسیده است.
سال 1403 در حالی به پایان خود نزدیک می‌شود که کاهش تنش‌های منطقه، رشد قیمت دلار و جذابیت بازارهای موازی نظیر رمزارزها، چشم‌انداز بازار مسکن را پیچیده‌تر از همیشه کرده است. طی ماه‌های اخیر قیمت دلار با جهش روبرو بوده و سیگنال رشد به بازارها داده است؛ آیا این به معنای رشد قیمت مسکن و رونق این بازار در سال آینده خواهد بود؟ مجید گودرزی، کارشناس بازار مسکن با بیان اینکه دوره انتظار خرید خانه در ایران به بیش از ۱۰۰ سال رسیده، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز تاکید کرده است، دیگر کسی حاضر نیست سرمایه خود را در این بازار قفل کند.
تورم دی ۱۴۰۳ امروز منتشر شد. این آمار حاکی از آن است که تورم بخش مسکن در دی ماه با افزایش مواجه شده است. بنابراین تورم مسکن در نخستین ماه از زمستان با اثرپذیری از کاهش التهابات منطقه و تثبیت قیمت دلار در کریدور هشتم رشد کرده است. با این حال تورم سالانه و نقطه به نقطه مسکن همچنان کاهشی‌ست.
وزارت راه و شهرسازی هیچ اقدام مؤثری برای کنترل قیمت مسکن انجام نداده است و این وزارتخانه هنوز گزارشی از پیشرفت پروژه‌های نهضت ملی مسکن منتشر نکرده است و اطلاعات دقیقی از تعداد واحدهای ساخته‌شده در دسترس نیست.
زمانیکه که پیش فروش مسکن توسط مشاوران املاک صورت می‌گرفت سرمایه ولو اندک به سمت تولیدکننده هدایت می‌شد. اما امروز می‌بینیم که بازار مسکن قفل شده است و سازنده، واحد مسکونی خود را نمی‌تواند به فروش برساند و به همان نسبت نمی‌تواند تولید کند.
شاخص تورم مصرف‌کننده آذرماه روز گذشته منتشر شد که نشان میدهد تورم بخش مسکن نسبت به ماه گذشته باز هم کاهش یافته است. به این ترتیب در آخرین ماه پاییز، از شتاب رشد قیمت مسکن کاسته شد که نشان میدهد بازار مسکن بی‌اعتنا به روند قیمت‌ها در بازارهای موازی، کاهش تورم را تجربه می‌کند.
بازار مسکن طی سال‌های گذشته با افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها و کاهش شدید قدرت خرید مردم، در رکودی عمیق فرو رفته است. برخی از کارشناسان معتقدند بازار مسکن در پایان سال به‌ویژه در شب عید رونق می‌گیرد. با این حال مجید گودرزی، کارشناس بازار مسکن به تجارت‌نیوز گفته است که این بازار نه تنها جذابیتی برای سرمایه‌گذاران ندارد، بلکه قفل شدن معاملات و قیمت‌های غیرواقعی، وضعیت را بحرانی کرده است.
بازار مسکن ایران و ترکیه چند سالی است که دستخوش تورم و افزایش قیمت شدیدی شده است. با این‌حال اما با وجود اینکه خانه در ترکیه هم گران است، ایرانی‌ها تمایل زیادی برای خرید خانه در آن کشور نشان می‌دهند. بررسیها اما نشان میدهد با وجود اینکه قیمت خانه در ترکیه بالاتر از ایران است اما میزان سختی خرید خانه در این کشور ۵۱ پله پایین‌تر است. این فاکتور به معنای آن است که خرید خانه در ترکیه در مقایسه با ایران آسان‌تر است و وضعیت بهتری دارد.
پس از خروج دونالد ترامپ از برجام و بازگشت تحریم‌ها، تورم در کشور افزایش افسارگسیخته‌ای پیدا کرد و همین امر بر قیمت مسکن تاثیر جدی گذاشت؛ به‌طوری که میانگین قیمت هر متر مسکن از چهار میلیون و ۹۰۰ هزار تومان در سال ۱۳۹۶ به ۸۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در مرداد سال جاری رسید و خانه‌دار شدن را به رویا تبدیل کرد. اکنون این سوال پیش می‌آید که آیا خرید خانه در کشورهایی نظیر عراق هم، که برنامه‌های جدید توسعه اقتصادی خود را دیرتر از ایران آغاز کرده، آرزوست؟
قیمت مسکن طی سال‌های گذشته افزایش شدیدی یافته است. دولت اما سعی کرده با ارائه طرح‌های حمایتی ساخت و تسهیلات ودیعه، بحران مسکن را کاهش دهد. با این حال شواهد نشان میدهد این طرح‌ها چندان ثمربخش و مطلوب نبوده است. بیت‌الله ستاریان، کارشناس بازار مسکن به تجارت‌نیوز گفته است با تداوم روند فعلی نباید فکر کاهش قیمت مسکن را کرد. با این حال چگونه می‌توان از این بحران خلاص شد؟
کارشناس مسکن و شهرسازی گفت: سازمان ملی زمین و مسکن باید زمین‌ها را واگذار کند و ساخت مسکن را به مردم بسپارد این سازمان نباید در ساخت و ساز مشارکت کند پس لزومی ندارد نگهبان زمین‌ها باشد.
