گندمکاران ایران در حالی با افزایش چشمگیر هزینه‌های تولید و تأخیر در پرداخت مطالبات روبه‌رو هستند که نرخ خرید تضمینی این محصول با واقعیت‌های اقتصادی فاصله قابل توجهی دارد. ادامه این وضعیت، معیشت کشاورزان و امنیت غذایی کشور را با چالش جدی مواجه می‌کند.
خرید تضمینی گندم در چارچوب قانون حمایت از کشاورزان اجرا می‌شود، اما تأخیر در پرداخت مطالبات و مشکلات تأمین نهاده‌ها همچنان بر تداوم کشت و امنیت غذایی سایه انداخته است.
وزیر جهاد کشاورزی درباره پیش‌بینی‌ها از میزان گندم خریداری شده از کشاورزان در سال ۱۴۰۴ گفت: پیش‌بینی ما این است که امسال یک تا یک و نیم میلیون تن دیگر به جز این ۷ و نیم میلیون تن خرید تضمینی داشته باشیم.
معاون وزیر جهادکشاورزی گفت: از ابتدای امسال تا ساعت هفت صبح امروز (شنبه، هجدهم مردادماه) ۷ میلیون و ۴۴۰ هزارتن گندم به ارزش ۱۵۳ هزار و ۱۶۵ میلیارد تومان (معادل ۱۵۳ همت) از کشاورزان خریداری شد.
با وجود تخصیص گسترده یارانه به نان، زنجیره گندم و آرد همچنان با مشکلات ساختاری و ناکارآمدی در توزیع، پرداخت مطالبات، هدررفت نان و... مواجه‌اند. این مسائل نشان می‌دهند که سیاست‌های حمایتی دولت نه‌تنها عدالت را در تأمین نان و خرید تضمینی گندم تضمین نکرده، بلکه زمینه‌ساز رانت و فساد شده است.
عضو شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی محصولات اساسی کشاورزی با بیان اینکه هنوز تاریخ برگزاری شورا مشخص نیست، گفت: تعیین تکلیف قیمت دانه‌های روغنی، جو و گندم در اولویت است.
معاون وزیر جهاد کشاورزی اعلام‌کرد که با وجود کاهش نزولات جوی در بخش‌های قابل توجهی از کشور، تاکنون افزون بر پنج میلیون و ۴۹ هزار تن گندم از کشاورزان سراسر ایران در قالب خرید تضمینی خریداری شده است.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس با اشاره به اینکه سال گذشته حدود ۱۳ میلیون تن برداشت گندم در کشور وجود داشته، اعلام کرد: احتمالا امسال براساس برآوردها برداشت گندم کشور بین ۸ تا ۹ میلیون تن خواهد بود.
طرح خرید تضمینی گندم با چالش جدی مواجه شده است. در حالی که دولت تنها ۲۵ درصد از مطالبات ۶۰ هزار میلیارد تومانی گندمکاران را پرداخت کرده، پیش‌بینی‌ها از کاهش یک‌سومی خرید تضمينی و نیاز به واردات چهار میلیون تن گندم حکایت دارد. این روند امنیت غذایی کشور را مورد تهدید قرار داده است.
نایب رئیس اول مجلس شورای اسلامی گفت: سال گذشته برای قیمت خرید تضمینی گندم روی نرخ 20 هزار و 500 تومان توافق شد و در آن زمان هم تقریبا این عدد مناسب بود اما با توجه به افزایش قیمت ارز و بالا رفتن تورم باید مجددا در قیمت خرید تضمینی گندم تجدیدنظر شود.
پرداخت ۱۵ همت از ۵۲ همت ارزش گندم خریداری‌شده توسط دولت، به گفته رئیس بنیاد ملی گندمکاران انجام شده و گندمکاران در انتظار تسویه باقی‌مانده مطالبات خود هستند.
مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران از عبور میزان خرید تضمینی گندم از کشاورزان ۱۵ استان پهنه‌های جنوبی و مرکزی کشور از مرز ۲ میلیون تن تا صبح امروز خبر داد.
عضو شورای قیمت‌گذاری محصولات اساسی با بیان اینکه قیمت خرید تضمینی گندم در سال زراعی ۱۴۰۵-۱۴۰۴ تا پایان خرداد مشخص می‌شود، گفت: امسال گندم به عنوان محصول پرخطر بیمه فراگیر شد.
