ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان نفت در جهان است و درآمدهای نفتی، نقش مهمی در اقتصاد کشور ایفا می‌کند. بر همین اساس، رشد انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند تأثیرات مختلفی بر درآمد نفتی ایران داشته باشد.
درآمدهای مالیاتی در لایحه‌ای که در قالب نامه و زودهنگام به دست مجلسی‌ها رسید، 50 درصد رشد داشته، در مقابل اما درآمدهای نفتی 16 درصد کمتر از امسال برآورد شده‌اند.
در حالی دولت مدعی افزایش درآمد نفتی در سال جاری است که اطلاعات دقیقی از آن منتشر نمی‌شود و مردم نیز معتقدند که این دستاورد را تا زمانی که در سفره‌های خود احساس نکنند چنین اعداد و ارقامی، اظهار نظری بیش نیست. حال بر فرض صحت ادعای افزایش درآمد نفتی ایران، اکنون پول نفت ایران کجا خرج می‌شود؟
هفته گذشته برخی رسانه‌ها خبری تحت عنوان برابری درآمد نفتی دولت ابراهیم رئیسی در یک‌ماهه مرداد با کل درآمد نفتی سال 1399 منتشر کردند. اما آیا بروز چنین اتفاقی شدنی است؟
پس از پذیرش عضویت ایران در پیمان بریکس، حالا دولت سیزدهم و رسانه‌های نزدیک به آن سعی دارند از این اتفاق به‌عنوان یک معجزه یاد کنند. تا جایی که ادعای افزایش صادرات نفت به بالاتر از دو میلیون بشکه در روز را پیش کشیده‌اند، اما آیا بریکس منجی ایران در بازار نفت می‌شود؟
روز گذشته یکی از رسانه‌های نزدیک به دولت، مدعی شد که درآمد نفتی دولت سیزدهم در مرداد 1402 معادل کل درآمد نفتی در سال 99 بوده است. مسعود کرباسیان که در سال 99 مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران بود، به تجارت‌نیوز گفت: حالا که بحث طرح چنین ادعاهایی است، رسانه‌های نزدیک به دولت بگویند که اندازه کل تاریخ درآمد نفتی داشته‌اند و خود را به سال 99 محدود نکنند.
اخیرا آمارهایی در خصوص میزان صادرات نفتی در سال 2022 میان کشورهای مختلف نفتی ارائه شده که در این جدول عربستان 6 برابر ایران درآمد داشته و عراق هم دو برابر و نیم ایران نفت فروخته است. اما از منظر درآمد سرانه، ایران چه جایگاهی دارد؟
اقتصاد ایران تحت شدیدترین تحریم‌ها قرار دارد و اولین بخشی که به شدت از این موضوع تاثیر گرفته؛ صادرات و فروش نفت و درآمدهای حاصله است. با اینحال دولت رئیسی می‌گوید درآمد نفتی‌اش هشت برابر شده است. سوال مهم این است که درآمد نفتی در اقتصاد ایران چه می‌شود و در کجا به مصرف می‌رسد؟
مهدی غضنفری رئیس صندوق توسعه ملی با اشاره به جداسازی بودجه نفتی از بودجه عمومی کشور گفت: این اتفاق، تقریبا تبدیل به آرزو شده است، اما به هر حال باید به آن برسیم که تمام عواید حاصل از فروش نفت و فراورده‌ها به صندوق توسعه ملی واریز شود.
درآمدهای حاصل از نفت و فرآورده‌های آن ۶۰۳ هزار میلیارد تومان در لایحه بودجه ۱۴۰۲ پیش بینی شده که بر مبنای متوسط فروش ۱.۴ میلیون بشکه در روز با هر بشکه به طور متوسط ۸۵ دلار و نرخ تسعیر ارز ۲۳ هزار تومانی بسته شده است.
با اجرای مجموعه اقدامات، طرح‌ها و رویکردهای تحولی نظام مالیاتی جهت تحقق رویکرد رهایی از وابستگی به درآمدهای نفتی، امسال سهم مالیات در بودجه دولت به حدود ۴۹درصد افزایش یافت.
بر اساس آمارهای رسمی در چهار ماه نخست سال جاری، درآمدهای وصولی نفت‌خام، میعانات گازی و خالص گاز صادراتی حدود ۵۰۰درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.
وزیر نفت درباره درآمدهای نفتی ایران به مدیرمسئول روزنامه همشهری گفته است پول نفت، با توافقاتی وارد کشور می‌شود، اما بلافاصله، خرج هزینه‌های داخلی می‌شود. حالا دو سناریو برای سرنوشت پول نفت مطرح شده است.
