بازار مسکن مدتهاست در شرایط رکودی قرار دارد و حجم معاملات بسیار کاهش یافته است. این وضعیت در حالی شکل گرفته که قیمت مسکن همچنان افزایشی است. با این حال، راه عبور از این بحران چیست و چگونه میتوان رونق را به بازار مسکن بازگرداند؟ منصور غیبی، کارشناس بازار مسکن به تجارتنیوز گفته است که بازار مسکن با دو راهبرد اصلی ٰٰٰسیاستهای کلان اقتصادی و تحولات بینالمللی و دیگری ظرفیتها و سیاستگذاریهای داخلی پیش میرود. بهگفته او، در صورتی که در این دو راهبرد گشایشی حاصل شود، رکود بازار مسکن کاهش خواهد یافت و خریداران و سرمایهگذاران را برای ورود به بازار مسکن ترغیب خواهد کرد.
برخی کارشناسان بازار مسکن معتقدند که پس از جنگ ۱۲ روزه، قیمت مسکن با ریزش قابل توجهی مواجه شده و در برخی مناطق، کاهش قیمتها به بیش از ۳۰ درصد رسیده است. این در حالی است که گزارشهای رسمی از افزایش متوسط قیمت مسکن در سطح پایتخت حکایت دارد. با این وجود، آیا واقعا طی ماههای گذشته قیمت مسکن کاهش یافته است؟ داوود بیگینژاد، نایبرئیس اتحادیه مشاوران املاک، به تجارتنیوز گفته است که چنین کاهش قیمتی صحت ندارد و صرفا یک شایعه است. او تاکید میکند که با وجود رکود سنگین در بازار، قیمت مسکن به دلیل عوامل متعددی از جمله هزینههای ساخت و دستمزد نیروی انسانی، هیچ کاهشی نداشته است. او میگوید، نبود خریدار در بازار مسکن واقعیت دارد و شرایط رکودی فعلی در حوزه خرید و فروش بیسابقه است!
رکود بازار مسکن در حالی عمیق شده است که سایر بازارهای مالی و سرمایهای، با بازدهی قابل توجهی مواجه شدهاند؛ قیمت طلا، سکه و دلار طی ماههای اخیر رشد بیسابقهای داشتند و سقفشکنی کردند. بازار سهام نیز در حال رشد و جذب تقاضای جدید است. به این ترتیب، بازار مسکن وارد فصل خزان شده و به خواب عمیقی فرو رفته است. با این حال، آیا میتوان انتظار داشت که بازار ملک و مسکن به تعادل برگردد؟ منصور غیبی، کارشناس بازار مسکن به تجارتنیوز گفته است که التهابات سیاسی و اقتصادی بر بازار مسکن تاثیر گذاشته و خرید و فروش آپارتمانهای مطلوب تردید دارند.
شمارش معکوس برای فعال شدن مکانیسم ماشه آغاز شده و بازگشت تحریمهای سازمان ملل دوباره در دستور کار قرار گرفته است. اکنون پرسش اینجاست که تاثیر فعال شدن مکانیسم ماشه بر بازار مسکن چیست و این رویداد چه تاثیری بر حوزه صنعت و ساختمان خواهد داشت؟ سیدمحمد مرتضوی، رئیس انجمن انبوهسازان استان گلستان به تجارتنیوز گفته است که نخستین تاثیر مکانیسم ماشه، افزایش قیمت تمامشده ساخت مسکن و کاهش تیراژ تولید خواهد بود.
کاهش حجم معاملات، ساخت و ساز و خواب بازار مسکن، سیگنالهای خطرناکی را از وضعیت بخشهای مولد اقتصاد ایران مخابره میکند. در این بین، منصور غیبی، تحلیلگر اقتصاد مسکن معتقد است که این روزها دیگر حتی همین آمارها هم بیفایده است و متر و معیارهای آماری سنتی برای ارزیابی وضعیت بازار مسکن جواب نمیدهد. به گفته او، پس از رخدادهایی که امسال از سر کشور گذشته، باید تغییرات بزرگی در نگاه دولتمردان و جامعه نسبت به سرمایهگذاری و اقتصاد ایجاد شود تا بازار مسکن را از گرداب رکود رها کند. غیبی در این باره به تجارتنیوز گفته است که دولت باید هر چه زودتر کاری کند تا بازار مسکن در تله رکود تورمی گرفتار نشود، زیرا دود آن هم به چشم دولت خواهد رفت، هم به چشم جامعه!
بررسی میدانی تجارتنیوز نشان میدهد، بازار مسکن کرمانشاه خلاف بازار مسکن تهران و اصفهان، با وجود پشت سر گذاشتن جنگ ۱۲ روزه، تحولات خاصی را تجربه نکرده و از ثبات قیمتی برخوردار است. با این حال اما مانند وضعیت بازار مسکن در دیگر نقاط کشور، در رکود عمیقی قرار دارد.
بازار مسکن که یکی از مطمئنترین و امنترین بازارها برای سرمایهگذاری به شمار میرود، در سال گذشته به خواب عمیقی فرو رفت. قیمتها در بازارهای موازی به طرز بیسابقهای جهش کردند و بازار مسکن از این روند عقب ماند. منصور غیبی، کارشناس حوزه مسکن به تجارتنیوز گفته است که بازار مسکن تحت تاثیر مستقیم و فوری التهابات بازارهای موازی مانند طلا و ارز قرار نمیگیرد و با تاخیر زمانی، خود را بالانس میکند.
رشد منفی و صفر در تولید ناخالص داخلی در بخش ساختمان، علاوه بر این که نمایانگر عدم تحرک در این صنعت است، نشاندهنده ضعف در فرآیند رشد و توسعه ساختوساز طی سالهای اخیر است.
بازار مسکن که طی سالهای اخیر دچار رکود شده و انتظار فرصتی برای شروع دوباره معاملات را میکشید، اکنون با تغییرات قیمت دلار و طلا ریسکهای تازهای را تجربه میکند. جهشهای قیمت در بازارهای موازی این سوال را برای خریداران و فروشندگان ایجاد کرده که آیا اکنون زمان مناسبی برای معاملات مسکن است؟ کیانوش گودرزی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک، در گفتوگو با تجارتنیوز تأکید میکند که همیشه وقت خرید خانه است، زیرا نیاز به مسکن، یک نیاز ضروری است. او همچنین با اشاره به اینکه بازار مسکن مستقیما از رشد قیمت طلا و دلار اثر نمیپذیرد، چشمانداز رونق این بازار در سال بعد را مثبت ارزیابی کرده است.
بازار مسکن همواره با نزدیک شدن به پایان سال و در آستانه عید نوروز، شاهد افزایش حجم معاملات بوده است. اما با توجه به رکود سنگین این بازار در ماههای گذشته، آیا این روند بار دیگر تکرار خواهد شد؟ فرشید ایلاتی، کارشناس بازار مسکن، به تجارتنیوز گفته است، تعداد معاملات در بازار مسکن نسبت به سالهای گذشته کاهش یافته و رکود بازار مسکن همچنان ادامهدار است. او تاکید کرده، اکنون فرصت خرید خانه فراهم شده است.
هر سال، نزدیک عید نوروز یک پرسش رایج بین خریداران و فروشندگان مسکن این است که در بازار مسکن چه خبر است و آیا اکنون زمان مناسبی برای خرید و فروش است یا خیر. اما مدتی است که اسم بازار مسکن با رکود گره خورده است؛ بازاری که برخی آن را سرمایهای و برخی غیرسرمایهای میدانند.
از سال 1397 بازار مسکن کشور وارد دوره اوجگیری مداوم قیمتی شد؛ این اوجگیری مداوم قیمتی بدون وجود دورههای ثبات باعث شد تا از قدرت خرید بخش قابلتوجهی از مردم برای ورود به بازار مسکن کاسته شود.
بازار مسکن درحالی رکود معاملاتی و ثبات قیمتی را تجربه میکند که تشدید تنشها در منطقه نیز نگرانیهایی را درباره افزایش قیمت مسکن ایجاد کرده است. منصور غیبی، کارشناس بازار مسکن به تجارتنیوز میگوید که در صورت کاهش التهابات سیاسی و تعادلبخشی به نظام سیاسی، اولویت اول متقاضیان، خرید ملک و مسکن خواهد بود.
کلانشهرها طی سالهای گذشته افزایش قیمت چشمگیری را در بازار مسکن و اجاره تجربه کردهاند؛ مشهد نیز در جایگاه یکی از بزرگترین و پرجمعیتترین کلانشهرهای کشور از این قاعده مستثنی نیست. حسین رستمی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک مشهد درباره عوامل محلی افزایش قیمت مسکن و اجاره در این شهر به تجارتنیوز گفت: «دو دلیل محلی را میتوان برای افزایش قیمت در شهر مشهد نام برد. ابتدا اینکه مشهد شهر مهاجرپذیری است که از سایر شهرها به دلایل گوناگون به آن مهاجرت میکنند. از سوی دیگر در مشهد مساله اتباع بهطور گسترده وجود دارد که به دلیل مجاورت با افغانستان پررنگتر است.»
فصل سنتی خرید و اجاره مسکن به انتهای خود نزدیک میشود؛ با این حال همچنان در بازار اجاره چشماندازی افزایشی حاکم است. این در حالی است که ماجرای رکود نیز در بازار خرید و فروش باقی است. بیتالله ستاریان، کارشناس اقتصاد مسکن، در این باره به تجارتنیوز میگوید: تا زمانی که جو سیاسی در کشور آرام نگیرد و مساله اقتصادی دولت تعیین تکلیف نشود، رکود نیز در بازار مسکن ادامهدار خواهد بود.
بررسی وضعیت بازار مسکن اگرچه از رشد سه درصدی معاملات در ماه گذشته حکایت دارد اما کاهش تعداد معاملات به یک سوم نسبت به سال 1401 و کاهش شدید قدرت خرید واحدهای نوساز برای خانه اولیها، نشان میدهد که این بازار با روزهای اوج خود فاصله بسیار زیادی دارد.
گرانی و رکود دو روی سکه بازار مسکن شهر تهران است؛ در حالی که جهش قیمتها طی سالهای اخیر باعث شده تا فضایی در بازار مسکن شهر تهران پدید آید که بخش قابلتوجهی از مردم قدرت خرید خانه در این کلانشهر را از دست دهند؛ رشد محسوس هزینههای ساخت، مانع از آن میشود که بهرغم نبود مشتری در بازار، سازندگان امکان کاهش قیمتهای پیشنهادی را داشته باشند. به این ترتیب کلاف بازار ساخت و فروش مسکن در شهر تهران هر روز پیچیدهتر میشود، بهنحوی که ارائه نسخهای قابل استناد برای برونرفت از این وضعیت نیز، دشوارتر میشود.
گزارشهای میدانی نشان میدهد بازار مسکن ارومیه نیز مانند هر شهر دیگری در ایران با رکود دستوپنجه نرم میکند. رئیس اتحادیه مشاوران املاک ارومیه در گفتوگو با تجارتنیوز توضیح داد این رکود باعث شده است قیمت خانه از ابتدای سال 1403 تاکنون رشد چندانی پیدا نکند.
عضو هیئت مدیره انجمن انبوهسازان مسکن و ساختمان استان تهران با بیان"رکود مسکن در نیمه دوم سال سنگینتر میشود"گفت: میتوان از سیاست قرعهکشی خودرو برای جذب منابع مالی بخش مسکن استفاده کرد.
