گزارش بانک مرکزی از سه ماه ابتدایی سال 1403 حاکی از روندی افزایشی در قیمت مسکن است. در این راستا متوسط قیمت مسکن در خردادماه به متری 85 میلیون و 910 هزار رسیده است. اما از سوی دیگر تعداد معاملات خرداد نسبت به ماه پیش از آن، روندی کاهشی داشته و از کانال چهار هزار فقره به سه هزار و 872 عدد رسیده است.
معاملات مسکن که ابتدای امسال هم با رکود دست‌وپنجه نرم می‌کرد، با وقوع انتخابات غیرمنتظره ریاست‌جمهوری به خواب فرو رفته است. آیا پایان انتخابات و مشخص‌شدن نتیجه آن، چرخ معاملات مسکن را به حرکت درمی‌آورد؟ منصور غیبی، کارشناس بازار مسکن، دراین‌باره به تجارت‌نیوز گفت: «بعد از مشخص شدن نتایج انتخابات و سپری شدن روزهای ابتدایی تیرماه، بازار وارد فضای نقل و انتقال مستاجران و به تبع آن افزایش پرسش‌ها از بنگاه‌های املاک می‌شود. در این شرایط ممکن است با تغییر واحدهای کوچک‌متراژ و تبدیل آنها به واحدهای بزرگ‌تر مواجه باشیم.»
واسطه‌گران معتقدند که در سه ماه اول سال، خرید و فروش مسکن بی‌رمق بود. نیمه اول فروردین بازار تعطیل بود و پس از آن، نوسانات ارزی باعث تردید هر دو طرف معامله شد. با افزایش قیمت دلار، تعداد خریداران بیشتر شد، اما فروشندگان تردید داشتند.
داده‌های میدانی حاکی از آن است که بازار اجاره و معاملات مسکن بار دیگر از نیمه اردیبهشت‌ماه وارد رکود شده‌اند. بازار معاملات مسکن در زمستان 1402 رونقی نسبی پیدا کرد و حالا بار دیگر با کاهش معاملات دست‌وپنجه نرم می‌کند. منصور غیبی، کارشناس بازار مسکن، در این باره به «تجارت‌نیوز» گفت: «بازار مسکن در حوزه اجاره و فروش از نیمه دوم اردیبهشت به رکود مبتلا شده است. دلیل این اتفاق در بازار اجاره را می‌توان این عامل دانست که فصل امتحانات فرا رسیده و طبیعتاً تقاضا در این بخش کاهش پیدا کرده است. بدیهی است پس از اتمام دوره امتحانات تقاضا در بازار اجاره به اوج خواهد رسید.»
فعالان بازار مسکن اعلام می کنند قیمت مسکن هنوز خود را با دلار ۴۰ هزار تومانی عرضه می کند و این در حالیست که بیگی نژاد نایب رئیس اول اتحادیه مشاوران املاک تهران می گوید با گذشت ۵۰ روز از سال اتفاق خاصی در بخش قیمت مسکن رخ نداده است.
قاعده سنتی بازار مسکن حاکی از آن است که در پایان سال باید رونقی نسبی در معاملات این حوزه ایجاد شود؛ اما حالا که رکود بیش از هر زمان دیگری بر بازار مسکن سایه افکنده است بازار در چه شرایطی قرار دارد؟
رییس اتحادیه مشاوران املاک با اشاره به افزایش تعداد پروانه‌های ساختمانی در تهران گفت: برخی سازندگان و فروشندگان به دلیل رکود ایجاد شده واحدهای خود را زیر قیمت به فروش می‌رسانند.
حجم معاملات ماهانه خرید مسکن در شهر تهران، نسبت به نیمه اول دهه ۹۰ و قبل از شروع جهش قیمت‌ها، بیش از ۷۰ درصد افت کرده و از متوسط ماهانه ۱۲ تا ۱۳ هزار فقره، در حال حاضر به حدود ۳ هزار واحد مسکونی رسیده است.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک ضمن اشاره به اینکه در فاز اول رکود بازار مسکن به سر می‌بریم و قیمت مسکن کاهش یافته اما اگر کسادی معاملات ادامه یابد در آینده با ریزش تعداد مشاوران املاک مواجه خواهیم شد، در مورد تملک واحدهای مسکونی از سوی بانک‌ها توضیح داد: این کار تبعات منفی برای اقتصاد دارد؛ تنها در یک فقره ۳۰۰۰ خانه متعلق به یکی از بانک‌ها است.
مرکز آمار ایران به‌تازگی گزارشی منتشر کرده که نشان‌دهنده تحولات بازار مسکن شهر تهران طی شهریورماه امسال است. اگرچه این آمار حاکی از کاهش قیمت مسکن طی ماههای اخیر است اما گزارش تورم مرکز آمار نشان می‌دهد بخش مسکن در مهرماه درگیر تورم 4.3 درصدی بوده است. منصور غیبی، تحلیلگر بازار مسکن معتقد است این بازار دچار رکود تورمی شده است.
دبیر اتحادیه مشاوران املاک تهران با بیان اینکه علی‌رغم کاهش قیمت مسکن در دوره رکود، توان خرید وجود ندارد و فروشنده هم پای معامله نمی‌آید، گفت: تنها فروشندگان، فروش‌های فوری هستند که پای معامله می‌آیند چراکه نیاز به پول دارند.
رکود همچنان بازیگر اصلی بازار مسکن است؛ حتی در ماههای تابستان که به طور سنتی فصل رونق بازار مسکن است اما امسال، جنب و جوشی در بازار دیده نشد. اما منشا این رکود از کجاست و بازیگران مختلف بازار مسکن چه نقشی در آن دارند؟ منصور غیبی، تحلیلگر بازار مسکن معتقد است که برخی بازیگران اصلی بازار، قبلا در حد اشباع، ملک خریده‌اند و حالا پول قوی آنها پارک شده است.
آخرین گزارش مرکز آمار ایران از تعداد صدور پروانه‌های ساخت در بهار 1402 حاکی از رکود در ساخت و افت تعداد ساخت واحدهای مسکونی نسبت به فصل قبل است. اما دلیل این رکود در ساخت و ساز چیست و چه تاثیری بر بازار مسکن دارد؟
وزیر راه‌وشهرسازی دوباره از کنترل بازار مسکن سخن گفته و مدعی شده است که دولت توانسته قیمت مسکن را کاهشی کند. با این حال اما مهرداد بذرپاش، توضیح نداده که پیامدهای این کاهش قیمت چه بوده و با تحمیل چه هزینه‌ای میسر شده است. او در همین حال، راهکاری را برای کنترل قیمت اجاره و خرید و فروش مسکن معرفی کرده که منجر به نقض مالکیت خصوصی افراد خواهد شد.
قیمت مسکن از ابتدای امسال سه روند متفاوت را تجربه کرده است؛ طی دو ماه نخست سال قیمت مسکن افزایشی بود، اما به تدریج این مسیر تغییر کرد و قیمت‌ها در بازار کاهشی شدند. حالا اما مدتهاست قیمت مسکن متوقف شده و رشد و نزول خاصی را تجربه نمی‌کند. این روند بازار را در رکود عمیقی فرو برده است. منصور غیبی، تحلیلگر و پژوهشگر بازار مسکن معتقد است همچنان راهکارهایی برای خارج کردن بازار مسکن از رکود وجود دارد.
دولت با ورود به سال 1402 و افزایش مشکلات بازار مسکن تصمیم گرفت سیاست‌هایی را به‌کار بگیرد که با کاهش تعداد معاملات بتواند از التهابات این عرصه بکاهد و قیمت‌ها را در مسیر نزولی قرار دهد، اما حالا پس از گذشت حدود 6 ماه این سیاست‌ها چه تاثیری بر بازار مسکن داشته و تا چه اندازه توانسته مرهمی برای آن باشد؟
تنها دو هفته از آغاز مهرماه می‌گذرد اما بازار مسکن مدتهاست، روزهای پاییزی خود را سپری می‌کند و معاملات در این بازار به صفر رسیده است. این در حالی است که قیمت مسکن نسبت به آغاز سال کاهش داشته اما به دلیل کاهش همزمان قدرت خرید مردم، معاملات همچنان رکودی است.
