براساس برنامه چشم‌انداز 1400 که در سال 1375 تدوین شده بود، قرار بود ایران از همه لحاظ، کشور اول منطقه شود. اکنون 3 سال گذشته است و ایران نه‌تنها کشور اول منطقه نشد بلکه سال به سال هم نسبت به کشورهای منطقه عقب‌تر افتاده است.
سقوط دولت سوریه در شامگاه 18 آذرماه، می‌تواند نشان‌گر آغاز تحولات منطقه باشد. حال سوال اینجاست که تغییر دولت سوریه چه تاثیری بر بازار نفت خواهد داشت؟ مرتضی بهروزی‌فر، کارشناس صنعت نفت، عنوان کرد: سوریه خود تاثیر چندانی بر بازار نفت ندارد، اما اگر تنش و بحران در منطقه گسترش پیدا کند، می‌تواند آینده بازار نفت را با مشکل مواجه کند.
پس از تشدید تحریم‌ها، بروز بحران مدیریت زیرساخت‌های نفتی و نبود سرمایه‌گذاری در صنعت نفت، سرانجام مسئولان به ته کشیدن منابع نفتی، در چهارمین کشور دارنده ذخایر نفت جهان اعتراف کردند. موضوعی که مستقیما به دلیل نوع مدیریت این منابع و البته سیاست‌گذاری‌های کلان کشور در ابعاد داخلی و بین‌المللی رقم خورده است.
بر اساس گزارش بلومبرگ، روزانه حدود یک میلیون بشکه نفت ایران به دور از آمار رسمی به چین صادر می‌شود. در 9 ماه نخست سال 2024، حدود 350 میلیون بشکه نفت در شبه‌جزیره مالزی کشتی به کشتی شده که ارزشی بالغ بر 20 میلیارد دلار دارد.
به دنبال روی کار آمدن دونالد ترامپ و مواجهه دوباره ایران با افزایش تحریم‌ها، موضوع کاهش مشتریان نفتی نیز دوباره بر سر زبان‌ها افتاده است. در تازه‌ترین اقدام، یکی از پالایشگاه‌های مستقل چینی، نفت آفریقا را جایگزین نفت ایران کرده است.
تشدید بحران کمبود گاز، انتظارات برای توجه ویژه دولت به جذب سرمایه در این حوزه را بالا برده است. اما ناترازی و کمبود گاز نه‌تنها در روزهای سرد امسال مسجل است، بلکه منابع حساب سرمایه‌گذاری نفت و گاز در لایحه بودجه سال آینده هم نامشخص مانده تا از همین حالا تشدید ناترازی گاز در سال آینده هم پیش‌بینی‌پذیر باشد. به نظر می‌رسد تنظیم‌کنندگان لایحه بودجه نتوانسته‌اند به تخمین دقیقی از منابع و سرنوشت درآمدهای نفتی و گازی در سال آینده داشته باشند.
موضوع تخفیف نفتی دیگر بر همگان آشکار است. مناقشه اکنون بر سر میزان تخفیف است. حمید حسینی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز تخفیف مستقیم نفت را حدود سه دلار برآورد می‌کند. این به معنای تخفیف 135 میلیون دلاری در ماه است!
دور زدن تنگه هرمز، رویای دیرینه ایران بوده است. گزارش جدید موسسه کپلر نشان می‌دهد که ماه گذشته، بالاخره بخشی از صادرات نفت ایران از طریق مسیری به جز تنگه هرمز محقق شده است.
رویترز در گزارشی اعلام کرده که چین در سه ماه اخیر، روزانه به طور متوسط بیش از نیم میلیون بشکه نفت از ایران خریده است. یعنی حدود ۱۵ میلیون بشکه نفت در ماه. نکته مهم این است که ایران مجبور است برای فروش نفت خود به چین تخفیف بدهد.
