وابستگی اقتصاد ایران به نفت دیگر امری بدیهی در مورد ایران است. با توجه به این موضوع باید دید اوضاع صادرات نفت ایران از سال 1394 و امضای توافقنامه برجام تاکنون چگونه بوده است؟
با توجه به تشدید تحریم‌ها علیه صنعت نفت ایران و بازگشت دونالد ترامپ به راس کاخ سفید، نگرانی‌هایی در مورد صادرات نفت ایران وجود دارد. مرتضی بهروزی‌فر، کارشناس نفت و انرژی، در مورد وضعیت صادرات نفت ایران در سال 1404 عنوان کرد: چین تجارت یک تریلیون دلاری با آمریکا را فدای 1.5 میلیون بشکه نفت ایران نمی‌کند.
انتظار می‌رود با عادی‌سازی روابط ایران و عربستان سعودی، پویایی اوپک و بازار گسترده‌تر خاورمیانه تغییر کند. پیش‌بینی می‌شود که دو کشور به‌ویژه پس از جنگ روسیه با اوکراین و کاهش صادرات نفت روسیه بتوانند زمینه‌های مشترکی در سطح تولید نفت پیدا کنند که منجر به نفوذ جمعی قوی‌تر بر قیمت‌های جهانی نفت و تضمین حداکثر منافع هر دو کشور خواهد شد.
اوپک با انتشار گزارش ماهانه خود چندین مورد مهم را ذکر کرده است. دو خبر مهم اوپک، افزایش تولید نفت ایران به میزان سه میلیون و 308 هزار در روز و کاهش قیمت نفت ایران به میزان 77 دلار و 41 سنت بوده است. باید دید علت این موضوعات چه می‌تواند باشد؟
وزارت نفت در 24 اسفندماه، اطلاعیه‌ای در پاسخ به ادعای افزایش 12 برابری میزان آب و نمک در نفت سنگین صادراتی ایران منتشر کرد. این اطلاعیه نکاتی را در پی داشت که از غیرشفاف بودن آمار نفتی و نبود هیچ تلاشی برای شفاف‌سازی در این وزارت‌خانه نشان دارد.
در روزهای پایانب سال 1403، روند صادرات نفت ایران با اخلال مواجه شده است. این اخلال که به دلیل تشدید تحریم‌ها به وجود آمده، نگرانی‌ها در مورد اوضاع صادرات نفت در سال 1404 را افزایش داده است. باید دید چه سناریوهایی در مورد روند صادرات نفت ایران در سال 1404 وجود دارد؟
با روی کار آمدن دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، روند صادرات نفت ایران بار دیگر با اخلال مواجه شد. ایران به دنبال اخلال در روند تحریم‌ها، راه‌های متعددی برای دور زدن تحریم اتخاذ کرده است. بلومبرگ با انتشار گزارشی مدعی شده است که ایران با استفاده از نفتکشهای کوچک، نفت تحریمی خود را جابه‌جا می‌کند.
پس از گزارش‌های متعدد در مورد افزایش ذخیره‌سازی شناور نفت ایران، مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری، امروز در جلسه استیضاح وزیر اقتصاد در مجلس، نیز اوضاع آشفته فروش نفت را تایید کرد. و گفت: با تشدید تحریم‌های نفتی ایران پس از روی کار آمد دونالد ترامپ در کاخ سفید، بسیاری از کشتی‌های ایران در دریا دچار مشکل شدند. معلوم نیست چگونه باید نفت خود را تحویل بدهند.
هفدهمین کنفرانس اتحادیه اوپکس روز گذشته 7 اسفند 1403 در سالن همایش‌های صداوسیما برگزار شد. در این کنفرانس به موضوعات مهمی چون موانع خصوصی‌سازی، ضرورت تعامل با دنیا، زیان 1200 میلیارد دلاری ایران از تحریم‌ها و ضرورت دیپلماسی اقتصادی پرداخته شد.
مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس گفت: ایجاد ظرفیت صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت بدون نیاز به عبور از تنگه هرمز، از دستاوردهای اجرای پروژه خط لوله انتقال نفت خام گوره به جاسک است.
بلومبرگ با انتشار گزارشی مدعی شده است که صادرات نفت ایران در ماه فوریه، به میزان 1.7 میلیون بشکه در روز رسیده است. این در حالی است که با توجه به افزایش ذخایر شناور نفتی ایران و ایجاد پایگاه‌های جدید برای تخلیه نفتکشهای تحریم‌شده، به نظر می‌رسد که افزایش صادرات نفت به این عوامل ناپایدار مرتبط است. از سوی دیگر باید دید که با وجود افزایش صادرات نفت، درآمدهای ارزی حاصل از آن چه شده است؟
