چند روز پیش اعلام شد سقف وام خرید مسکن بار دیگر افزایش یافته است. حالا سوال اینجاست که مشمولان این افزایش چه کسانی هستند و قرار است وام دو میلیاردی مسکن را با اقساط چند تومانی تسویه کنند؟
افزایش سقف تسهیلات خرید خانه یا همان وام دو میلیاردی مسکن برای خانوارهای دارای فرزند، خبری بود که طی هفته جاری، در صدر اخبار بازار مسکن قرار داشت. حالا گفته می‌شود بانک مسکن بخشنامه پرداخت این وام را به بانک‌های زیرمجموعه خود ابلاغ کرده است.
مشاور وزیر فرهنگ و مدیرعامل صندوق اعتباری هنر با اشاره به سود وام مسکن هنرمندان گفت: تسهیلاتی که هنرمندان عضو صندوق هنر از طرح نهضت ملی مسکن دریافت خواهند کرد، تسهیلات بی‌بهره خواهد بود.
در حال حاضر زوجین ساکن شهر تهران که دارای چهار فرزند زیر ۲۰ سال هستند برای دریافت وام جدید یک میلیارد و ۹۲۰ میلیون تومانی باید تعداد ۳۹۲۰ برگه تسه با قیمت ۹۷ تا ۹۹ هزار تومانی خریداری کنند که جمع مبلغ برای دریافت وام مذکور حدود ۳۸۰ میلیون تومان می‌شود.
مرکز آمار ایران در جدیدترین گزارش از تحولات بازار مسکن اعلام کرده متوسط قیمت خانه در تهران به متری 77 میلیون تومان رسیده است؛ این در حالیست که اکنون وام مسکن با سقف 960 میلیون تومان به متقاضیان پرداخت می‌شود و به این ترتیب متقاضیان خرید مسکن با اخذ تسهیلات مربوط به این بخش، تنها می‌توانند یک اتاق از یک واحد مسکونی را خریداری کنند!
آمارها و مشاهدات میدانی حاکی از آن است که بانک‌ها در دو سال اخیر از وظایف خود در قبال پرداخت وام‌های مربوط به بخش مسکن سر باز زده‌اند. در همین راستا سیدمحمدرضا میرتاج‌الدینی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس بر تسریع پرداخت تسهیلات مسکن از سوی بانک‌ها کرده است تا روند ساخت مسکن سرعت بگیرد. اما پرداخت وام‌های مسکن از سوی بانک‌ها در نهایت مشکلات مربوط به این حوزه را حل می‌کند؟
آمارها نشان می‌دهد در دو سال اخیر بانک‌ها از پرداخت تسهیلات مربوط به بخش مسکن خودداری کرده و به همین دلیل نیز زمزمه برخی از آنها از سوی دولت جریمه شده‌اند، اما حالا بر اساس توضیحات دبیر کانون بانک‌ها و موسسه‌های اعتباری خصوصی به نظر می‌رسد نقش وزارت راه و شهرسازی نیز در این بین بی‌تاثیر نبوده است.
دولت سیزدهم از مدت‌ها پیش بانک‌ها را موظف کرده است که ۲۰ درصد از منابع خود را برای پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن اختصاص بدهند؛ این در حالیست که بانک‌ها به صورت آشکار از اعطای وام سر باز زده‌اند. برخی کارشناسان با توجه به عملکرد کابینه رئیسی عنوان می‌کنند دولت جدیتی در جریمه کردن بانک‌هایی که وام نمی دهند ندارد.
خانه‌ها در ایران عمر زیادی ندارند و همین مسئله باعث گستردگی بافت فرسوده در شهرهای مختلف شده است. چند سالی است بازسازی این محدوده‌ها مورد توجه قرار گرفته و دولت سیزدهم نیز ظاهرا طرح‌هایی تشویقی برای نوسازی بافت فرسوده تعریف کرده است. با این حال اما تا کنون حرف و عمل دولت چقدر با یکدیگر همخوانی داشته است؟
یکی از راه‌هایی که برخی کارشناسان برای تسهیل روند اعطای وام‌های نهضت ملی مسکن مطرح می‌کنند، مشارکت بانک‌ها در این بخش و ذینفع بودن سیستم بانکی از پروژه است. اما این نظر تا چه اندازه می‌تواند مفید واقع شود؟
آمار منتشر شده در مورد تسهیلات بانک ها به مسکن چندان امیدوار کننده نیست. بر اساس این آمار، تا پایان مرداد امسال، بانک‌ها در مجموع تنها به ۲۰ درصد از تعهدات خود در خصوص پرداخت تسهیلات به طرح نهضت ملی مسکن عمل کرده‌اند.
دولت از ابتدای امسال سقف دریافت برخی وام‌ها از جمله وام ساخت مسکن روستایی را افزایش داده و سود برخی دیگر را کم کرده است، این در حالیست که مشاهدات میدانی نشان می‌دهد نه تنها بانک‌ها اعتبار کافی برای پرداخت وام ندارند بلکه به نظر می‌رسد آنها تمایلی برای سرمایه‌گذاری در حوزه مسکن نیز ندارند.
یکی از طرح‌هایی که دولت مدعی شده است در جهت قانون جوانی جمعیت آن را اجرا می‌کند، پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ودیعه، خرید یا ساخت مسکن به خانوارهای فاقد مسکن است که فرزند سوم یا بیشتر آنها از سال 1399 به بعد متولد شده‌اند. اما گزارشی که به تازگی بانک مرکزی از عملکرد بانک‌ها در این زمینه منتشر کرده، آمارهای عجیبی از پرداخت این تسهیلات را نشان می‌دهد.
نامه بانک مرکزی به مدیران عامل بانک‌های عامل نهضت ملی مسکن بیانگر جزئیات جدیدی در خصوص وام این پروژه است. بر این اساس سقف 550 میلیون تومانی این وام به همه متقاضیان تعلق نمی‌گیرد. اما مشمولان دریافت سقف وام نهضت ملی مسکن چه کسانی هستند؟
مجموع تسهیلات پرداختی توسط ۴ بانک پاسارگاد، خاورمیانه، سامان و اقتصاد نوین در ۳ ماهه نخست سال حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است که هیچ مبلغی از این مقدار به وام مسکن اختصاص نیافته است.
اخیرا خبری مبنی بر اینکه بانک مرکزی ایران طی نامه‌ای روسای سه بانک مسکن، ملت و تجارت آنها را مکلف کرده که به هشت کارشناسان برجسته دستگاه دولتی فعال در حوزه اقتصاد تسهیلات «خرید مسکن» به ارزش یک میلیارد تومان اعطا کنند منتشر شد. حال باید دید جزئیات این ماجرا از چه قرار است؟
