بازار مسکن به روایتی، آیینه تمام‌نمای شکاف طبقاتی است. در شرایطی که بخش عمده‌ای از جامعه درگیر یافتن سرپناهی حداقلی در مناطق کم‌برخوردار هستند، گروهی محدود، با پشتوانه ارزی و دارایی‌های سرمایه‌ای، در حال تعیین نرخ‌های اجاره در مناطق لوکس به دلار و یورو هستند. این دوگانگی فقط مسئله‌ای اقتصادی نیست؛ زنگ خطری‌ست برای بافت اجتماعی، هویت شهری، و امنیت روانی جامعه.
پدیده‌ای عجیب در بازار املاک ایران؛ فروش و اجاره پشت‌بام با وعده ساخت‌وساز و سکونت. گزارش اختصاصی از چند آگهی واقعی که این روزها در دیوار منتشر شدهاند.
در شهرهایی مانند پرند یا پردیس، واحدهای با قیمت 2 تا 4 و یا 5 میلیارد تومان بیشتر مربوط به مسکن مهر است، در فاز 11 شهر پردیس مسکن مهر از یک و نیم تا 3 و نیم میلیارد و در فاز 8 از 3 تا 5 میلیارد تومان قیمت دارد. این واحدها در چند سال اخیر افزایش قیمت داشته در حالی که تا اواسط دهه 90 قیمت واحدهای مسکن مهر این شهرها کمتر از یک میلیارد تومان بود.
بر اساس جدیدترین گزارش‌ها و آمار جهانی مربوط به بازار مسکن در سال ۲۰۲۴، سوریه به عنوان گرانترین کشورها برای خرید خانه بر اساس نسبت قیمت به درآمد معرفی شده است. این شاخص، که نشان‌دهنده میزان دسترسی شهروندان به مسکن بر اساس درآمد سالانه آن‌هاست،
مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی توضیح داد: حدود ۲۷ میلیون خانوار در کشور وجود دارد و در مقابل نزدیک به ۲۶ میلیون واحد مسکونی در تصرف است. موجودی مسکن ما بیشتر است زیرا خانه‌های خالی هم هست.
سه نوع وام جدید مسکن «با مبلغ بالا، سود پایین و اقساط بلندمدت» نسبت به وام‌‌‌های فعلی برای پرداخت به «سه دهک اول» ابلاغ شد؛ ۳ تجربه طی ۲ دهه گذشته احتمال «اصابت تسهیلات مسکن ارزان به محرومان» را پایین نشان می‌دهد
کیانوش گودرزی رئیس اتحادیه مشاوران املاک در پاسخ به این پرسش که ماسال بازار اجاره مسکن می تواند با سال های گذشته تفاوت اساسی پیدا کند؟ می گوید: خرید و فروش مسکن به دلیل افت قدرت خرید متقاضیان به شکل قبل توجهی افت داشته است و همین مساله باعث شده تا امسال نسبت به سال های گذشته تعداد مستاجران در بازار مسکن افزایش قابل ملاحظه ای پیدا کند.
نرخ تورم مسکن به‌تازگی ۳۷.۸ درصد اعلام شده است. عددی که مرکز آمار ایران محاسبه کرده و به معنی میزان افزایش قیمت‌ها در بازار مسکن درحدفاصل فروردین ۱۴۰۳ تا فروردین ۱۴۰۴ معرفی میشود.
براساس فایلهای بازار اجاره دو شهر حومه تهران، در حال حاضر میانگین اجاره‌‌‌بهای ماهانه هر متر مربع آپارتمان در پرند 89 هزار تومان و در پردیس 155 هزار تومان است که به‌طور میانگین اجاره‌‌‌بهای هر متر مربع در این دو شهر حدود 125 هزار تومان برآورد میشود. آمارهای ارائه‌شده از بازار اجاره پرند حاکی از آن است که در حال حاضر رقم اجاره‌‌‌بهای ماهانه آپارتمان‌های اجاره‌‌‌ای در این شهر کمتر از 5 میلیون تومان (علاوه بر ودیعه مسکن) است.
مطابق داده‌‌های سامانه تم تا روز پنجم اردیبهشت امسال 6 میلیون و 726هزار و 892 نفر در طرح مسکن ملی ثبت‌نام کرده‌‌اند؛ از این تعداد روند پرونده 6 میلیون و 272هزار و 627 تعیین تکلیف شده است. از پرونده‌‌های مورد بررسی برابر 4 میلیون و 733هزار و 607 نفر با استعلام 3 وضعیت سابقه مالکیت خصوصی، فرم ج (دریافت مسکن حمایتی) و تسهیلات بانکی برای دریافت مسکن در طرح‌‌های مسکن دولتی شدهاند؛ در واقع با بررسی این 3 شاخص برابر 70درصد متقاضیان دریافت خانه حمایتی مشمول دریافت این خانه‌‌ها شدهاند.
کارشناسان نیز بر این باورند که دولت باید از خانهدار شدن اقشار کم‌درآمد و دهک‌های پایین جامعه حمایت‌های جدی و مؤثر کند، چراکه این امر یکی از حقوق اساسی مردم هم جام
سامانه املاک و اسکان با تجمیع اطلاعات سکونت، اقامتگاه‌ها و مالکیت املاک، امکان شناسایی دقیق خانه‌های خالی را فراهم می‌کند؛ یک ابزار کلیدی برای اجرای قانون مالیات بر خانه‌های خالی و ساماندهی بازار مسکن
به گفته برخی مشاوران املاک، این واحدها به‌خاطر اینکه قبلاً کارگاه یا واحد تولیدی بوده امکانات یک خانه معمولی را هم ندارد و اصولاً برای زندگی خانوادگی مناسب نیست. البته با توجه به تعداد بالای متقاضیان وام ودیعه، هر سال کمتر از یک چهارم تقاضا پاسخ داده میشود اما معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی با اشاره به تخصیص ۲۰۰ هزار میلیارد تومان برای پرداخت تسهیلات ودیعه، وعده داد که امسال اکثر متقاضیان می‌توانند وام را دریافت کنند.
اعلام ورود مستقیم دولت به حمایت از مستاجران نیازمند و به‌خصوص زوج های جوان خبر خوب و نشان دهنده عزم واقعی دولت برای حل مسئله این بخش از جامعه است. با این حال، تجربیات پیشین و همچنین برخی چالش های موجود، حل پایدار این مسئله را دشوار می نماید.
برآورد میشود قیمت واقعی مسکن در کشورهای مورد بررسی «نایت فرانک»، نزدیک به 3درصد کاهش یافته است. این برای سومین سال متوالی است که بازار جهانی مسکن با «افت ارزش واقعی» همراه است که در مقایسه با سال‌‌‌های بعد از بحران جهانی، بی‌‌‌سابقه محسوب میشود. با این حال، «تعرفه‌‌‌های تجاری» تدارک دیده‌‌‌شده توسط ترامپ برای واردات کالا از کشورها، «بازار جهانی مسکن را تکان خواهد داد.»
