کربن پس از ورود به خاک، بهسادگی ناپدید نمیشود. بخش قابلتوجهی از آن به شکل شیمیایی در ساختار خاک به دام میافتد و برای دههها یا حتی قرنها از ورود دوباره به جو جلوگیری میشود. دانشمندان مدتهاست میدانند که خاکهای غنی از آهن یکی از مهمترین مخازن طبیعی کربن در کره زمین هستند، اما سازوکار دقیق این پدیده همواره در هالهای از ابهام قرار داشت.
توزیع عناصر حیاتی نظیر اکسیژن، سیلیکون و آهن در زمین به شدت ناهمگون است. این توزیع نابرابر، نه تنها ساختار فیزیکی سیاره ما را شکل داده، بلکه پایههای اقتصاد جهانی، از صنایع ساختمانی گرفته تا بازارهای استراتژیک فلزات سنگین را مشخص میکند.
سیلیکون، لیتیوم و آلومینیوم که ستون فقرات فناوریهای سبز هستند، به شدت در اختیار چند کشور محدود قرار دارند و تقاضای انفجاری برای آنها، زنجیره تامین جهانی را در آستانه فروپاشی قرار داده است.
از خودروهای برقی گرفته تا صنعت نیمههادی، بسیاری از فناوریهایی که موتور محرک صنعت مدرن محسوب میشوند، به مواد معدنی حیاتی وابستهاند که استخراج، پالایش یا کنترل آنها در دست چین است.
در نگاه نخست، تصور ساخت یک خودروی برقی بدون نیاز به استخراج معادن، تصویری آرمانی از آیندهای پاک و دوستدار محیط زیست است؛ خودرویی که بدون آسیب به زمین و بدون وابستگی به فلزات کمیاب یا مواد معدنی ساخته میشود. اما واقعیت کاملا متفاوت است. صنعت حملونقل الکتریکی مدرن، بیش از هر زمان دیگری به استخراج مواد معدنی حیاتی وابسته است.
رئیس انجمن زمینشناسی ایران گفت: با شناسایی حدود ۳۰ میلیارد تن سنگ مس، ایران در رتبه پنجم یا ششم جهانی از نظر ذخایر مس قرار دارد و برآوردها نشان میدهد این رقم میتواند تا ۱۰۰ میلیارد تن نیز افزایش یابد.
رئیس سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور گفت: طبق برنامهریزیهای انجامشده و با تاکید وزیر صمت، با مشارکت بخش خصوصی، خدمات اکتشافی در سال ۱۴۰۴ به ۶ تا ۷ برابر سالهای گذشته افزایش خواهد یافت.
آژانس بینالمللی انرژی (IEA)در گزارشی هشدار داد که تقاضا برای مس که برای گذار از سوختهای فسیلی و حرکت به سمت جهانی کمکربن ضروری است، طی دهه آینده از عرضه پیشی خواهد گرفت و بحران کمبود این فلز به وجود خواهد آمد.
دومین نمایشگاه تخصصی معدن و صنایع معدنی از ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۴ در شهر آفتاب تهران آغاز به کار کرد. سعید عسگرزاده، دبیر انجمن سنگ آهن، در حاشیه این نمایشگاه از نبود برنامه و عدم تصمیمگیری برای صنایع و معادن خبر داد.
دولت ترامپ روز سهشنبه دستور تحقیقاتی صادر کرد که به بررسی وضع تعرفههای جدید برای واردات تمام مواد معدنی حیاتی آمریکا میپردازد. این اقدام بهعنوان یک تشدید بزرگ در اختلافات تجاری ایالات متحده با شرکای تجاری جهانی، بهویژه چین، در نظر گرفته میشود. این حرکت همچنین تلاشی برای تحت فشار قرار دادن چین است که یکی از رهبران صنعتی در این حوزه محسوب میشود.
توقف ناگهانی صادرات خاک های کمیاب توسط چین، در بحبوحه جنگ تجاری با آمریکا، شوک بزرگی به صنایع جهانی وارد کرده است. این اقدام استراتژیک پکن، وابستگی شدید جهان به این مواد حیاتی و پیامدهای ژئوپلیتیکی آن را برجسته میسازد و آینده زنجیرههای تأمین جهانی را در هالهای از ابهام فرو برده است.
آمریکا و اتحادیه اروپا به دنبال گسترش دسترسی به مواد معدنی حیاتی آسیای مرکزی هستند. در این راستا، مقامات آمریکا اخیراً با مقامات قزاقستان درباره عناصر خاکی نادر مذاکره کردهاند.
عضو اتاق ایران با بیان اینکه افزایش ۴۰ برابری عوارض صادراتی مواد معدنی، تحریم هوشمند داخلی است، گفت که در حال مذاکره با دولت و مجلس برای اصلاح و تعدیل این سیاست هستیم.
استخراج مواد معدنی کماکان در اغلب کشورهای جهان بهصورت سنتی انجام میشود و نیاز به نوآوری و خلاقیت بیشتری دارد که علاوه بر استخراج مفیدتر مواد معدنی، به طبیعت هم آسیب کمتری بزند. در این زمینه، شرکت BHP بهعنوان یکی از غولهای معدنی دنیا پیشگام حرکت نوآورانه و سرمایه گذاری روی استارتاپ ها شده است.
کشف یک معدن عظیم فسفر در نروژ میتواند معادلات بازار این ماده معدنی را تغییر دهد و این امید در دل شرکتهای تولیدکننده انواع پنلهای خورشیدی، باتری خودروها و کودهای کشاورزی به وجود آمده که بحران این ماده اولیه رو به پایان است.
عناصر نادر معدنی که در ایران هم کم نیستند، نیاز مبرم صنایع در اقتصادهای بزرگ و کمکربن جهان و نیاز فردای هر صنعتی است. گرچه این مادهها میتوانند برگ برنده ایران در مذاکرات برجام باشند، اما ایران تمام تمرکز خود را روی چینی گذاشته است که گویا در زمین آمریکا بازی میکند.
فهرست جدید مواد معدنی، محصولات نفتی، گازی و پتروشیمی به صورت خام و نیمه خام که درآمد حاصل از صادرات آنها در تمام نقاط کشور مشمول مالیات هستند، تعیین و تصویب شد.
