حجت قندی، استاد اقتصاد دانشگاه وندربیلت آمریکا در تحلیلی که برای سایت تجارتنیوز نوشت به این سوال پاسخ داده که در صورت انتخاب دونالد ترامپ یا جو بایدن، بازار ارز در ایران به چه سمتی میرود؟
قندی در این یادداشت نوشت:
برای بررسی ساده تاثیر انتخابات آمریکا بر اقتصاد ایران باید به نکات ساده بازار ارز توجه کرد. بازار ارز ایران یک طرف عرضه دارد و یک طرف تقاضا. تا پیش از این، عرضه ارز تا حدود زیادی در دست دولت بود. یعنی عمده درآمد ارزی کشور از صادرات نفت خام تامین میشد که متعلق به دولت بود.
اما با کاهش بسیار زیاد صادرات نفت خام، کنترل قسمت عرضه ارز تا حدودی از دست دولت خارج شد و به پیامدهایی دامن زد که در اقتصاد ایران سابقه نداشت. حالا نکتهای که تعیینکننده قیمت ارز است، این است که کدام نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا میتواند درآمدهای ارزی دولت را باز گرداند.
ترامپ و افزایش قیمت ارز
در صورت انتخاب مجدد ترامپ و عدم از سرگیری مذاکره، سطح صادرات نفت ایران در آینده نزدیک تغییر چندانی نخواهد کرد و تحریمها بر سر جای خود خواهند ماند. در این شرایط باید چند فرض را در نظر گرفت:
1.درآمد غیرنفتی کشور در سطحی که هست بماند.
2.سیاستهای پولی و بودجهای دولت و بانک مرکزی طبق روال قبل ادامه یابد.
3. نقدینگی به سرعت قبل افزایش یابد. به این معنی که تقاضا برای ارز (از نظر اسمی) همتراز با افزایش نقدینگی افزایش مییابد.
4.ذخیره ارزی کشور در مقایسه با حجم اقتصاد بالا نباشد و امکان استقراض خارجی عمده هم بعید باشد.
با این فرضهای سادهکننده میتوان آینده بازار ارز در ایران را به روشنی دید. در این صورت قیمت ارز بهصورت تدریجی و با همان سرعت افزایش نقدینگی تغییر خواهد کرد و امکان تثبیت کردن قیمت ارز حتی تثبیتهای دورهای هم غیر ممکن میشود.
به عبارتی، قیمت ارز هر سال بیش از سال قبل از آن خواهد بود. اگر بینظمی در سیاستهای مالی و پولی افزایش یابد، در آن صورت احتمال شوکهای ارزی، بیشتر هم میشود و کشور ممکن است در آستانه شرایط ابرتورمی قرار گیرد.
وجه به این نکته لازم است که یکی از کارکردهای پول، ذخیره ارزش است. در شرایط تورمی ارزش پول کم میشود و این کارکرد پول زیر سوال میرود. در این زمان ممکن است مردم برای حفظ ارزش آنچه به زحمت به دست آوردهاند، به داراییهای دیگری چون دلار و سکه و ملک هجوم آورند که این باعث نزدیکتر شدن به شرایط ابر تورمی میشود.
شانس مجدد برای بازار ارز
در مقابل انتخاب ترامپ، به نظر میرسد که شانس مذاکره و رفع تحریم با انتخاب بایدن بالاتر میرود. گرچه تحریمها احتمالا بلافاصله رفع نخواهد شد و مذاکره بلافاصله به نتیجه نخواهد رسید. اما بازار به سمت انتظارات مثبت حرکت میکند.
اما توجه به یک نکته مهم است. خوشبینانهترین حالت این است که فرض کنیم بایدن انتخاب شود، مذاکرات بین ایران و آمریکا بعد از انتخابات ریاست جمهوری در ایران و با کادر جدیدی در وزارت خارجه شروع شود و تحریمها چند ماه بعد از آن برطرف شود. حتی با این احتمال هم قیمت ارز سقوط عمدهای نخواهد داشت و احتمال اینکه در سطح 30 هزار تومان بماند خیلی بیشتر از این است که به سطح 15 هزار تومان برسد.
مخلص کلام این است که برگشتن قیمت ارز به سطحی مانند 4200 تومان غیرممکن است. توجه کنیم که در کنار شانس پیروزی بایدن به شانسهای دیگری هم نیاز داریم. مثلا اینکه کوید 19 از بین برود تا سطح تقاضا برای نفت به گذشته بازگردد. در غیر این صورت، درآمد ارزی کشور از محل فروش نفت به آن سطحی نخواهد رسید که مشکلات ساختاری دولت را رفع کند. بازار ارز هم به تبع آن مشکلات است که چنین ملتهب است.
تحلیل تاثیر انتخابات آمریکا بر بازار ارز ایران، در ادامه پرونده ویژهای است که بخش آکادمی منتشر میکند. دو بخش این پرونده ویژه منتشر شده است.
تاثیر این انتخابات بر اقتصاد ایران در لینک:
یادداشت کمال سیدعلی، معاون پیشین ارزی بانک مرکزی در خصوص قیمت دلار در لینک
قابل دسترس است. تحلیلهای دیگر این بخش را در روزهای آتی در صفحه آکادمی تجارتنیوز دنبال کنید.
سلام
ما ایرانیها به کاهش قیمت دلار در جهان اعتقاد داریم و با حذف چهار صفر از پول ملی ارزش دلار را پایین می اوریم تا معنی زندگی را بفهمیم
خدایش اینم برا حقوق خودشه میگه دلار پایین بیاد نمیگن پس حقوقا نصف شه مثل اول این تورم جهانیه بالا میره
به خدا ماهم خسته شدیم .چراباید اینقدر بالا میرفت که الان پایین اومدن سخت باشه البته خوب بود برای بعذیها.ولی امثال کارگران مثل خودم چی فقط تمام این دوره فقط تونستیم بااین درآمد ریالی وهزینه دلاری زنده بمونیم .اون موقع که توبورس بودین سهام فروختیم ۲۲میلیون چرا به فکر ملت نبودین الان شد نصف قیمت اصلا برای قشر ضعیف ارزش قاعل نشدین یه مای بی بی کودک وقتی سه برابر شد تعذیرات وجود داشت مای بی بی جنسش از کشورهای دیگه میومد.چرا انتخابات ایران برای کشورهای دیگه نباید مهم باشه چرا فقط ما ایرانیها باید شاهد این همه شهید باشیم به چه قیمتی این همه شهدای مدافعان .مسعولان نگذارید خونشان بی پاسخ بماند
این همه پول بهای دلار ندید که پس انداز کنید گرون بشه بعد بفروشید برید تو بورس سرمایه گزاری کنید من خودم 1 ملیون پول داشتم ضرف 4 ماه کردمش 15 ملیون تازه ناشی هم بودم ا بورس سر در نمیاوردم الان هم پولم داره همینطور زیاد میشه با وجود اینکه بورس ایران هم یه مدت قرمز بود ولی باز هم رو تجربه ای که تو 8 ماه داشتم سود خوبی کردم در کل اگه تو این مدت پولم رو گذاشته بودم رو سکه یا دلار انقدر سود نمیکردم من آمار گرفتم دلار توی مدت 4 ماه نزدیک یک و نیم برابر شد ولی پول من تو بورس پانزده برابر شد شاید فکر کنید دروغ میگم ولی میخام عملکردم رو تو بورس رو تو اینستا پخش کنم همه ببینن که هم باعث میشه خودم پیشرفت کنم هم بازار سرمایه ایران و همهه باور کنن به امید خدا دست به کار میشم
دولار برای کسی هست که نیاز داره نه برای همه ملت میان دلار میخرن که قیمت بره بالا وقتی ملت ایران خودشون به خودشون رحم نمیکنند دیگه چه انتظاری از کشورهای دیگه داریم دلار باید برای کسایی باشه که میخان تجارت کنند و کسایی که میخان برن خارج درس بخونند نه برای همه ملت یارو رفته 100000 هزار دولار خریده پس انداز کرده خب چه انتظاری دارید دلار میره بالا دیگه وضع کشور هم داغون میشه
آخه مگه اینا کاری کردن که آدم آدما حرف حسابی بهشون بزنه
مثل انتخاب روحانی که نگذاشت دلار به 9000 و 11000 هزار برسه؟!! خخخخخ
مرگ بر روسیه
ما به روح برجام پایبند نبودیم. روح برجام درواقع تعهدات اقتصادی بود که ایران بهش عمل نکرد قرار بود شرکتهای آمریکایی وارد ایران بشند و بهره برداری اقتصادی کنند که به نفع کشور و مردم هم بود اما این موضوع بخاطر منافع سیاسی و اقتصادی چین و روسیه و کاسبان داخلی تحریم که دست های پنهان هستند اتفاق نیفتاد. یادتون باشه الان چین داره نفت ارزونتری از ایران میخره پس به نفع چین هم هست.اصل این جنگ بخاطر منافع اقتصادی هست آمریکا هم که منافع اقتصادیش حاصل نشده بود از برجام خارج شد. با سیاست فعلی ایران بی ارزش شدن پول ما هر چند به صورت مقطعی ادامه خواهد داشت حالا باید ببینیم در ادامه تصمیم گیرندگان مملکت چه سیاستی رو میخان پیش رو بگیرن
کاملا درسته
دیگر هیچوقت رنگ دلار 20 هزار تومانی را نخواهید دید . هیچوقت اوضاع خوب نخواهد شد …
چرااا میشه.. سال بعد هم به روحانی رای بدیم. تازه شانس اوردیم رییسی رای نیاورد وگرنه دلار 11 هزار تومن میشد .واااااای
از کجا معلوم؟
خواهید دید به کوری چشم دشمن دلار کاملا افت خواهد کرد ومردم ضعیف از فشار خارج میشن خدارو شکر که این دنیا فانیه وگرنه با عد های طماع به کجا کشیده میشد ایا حقی برای مردم مظلوم وزحمت کش قایل بودید نفرین بر کاسبان تحریم وشبه ادمهای خود خواه وخود شیفته لعنت به امریکا وترامپ
حتما بنظرم دلار میشه 12هزار تومن. اصلا امریکا کلا میاد پولهای ایران ازاد میکنه. و شماها یه جشن برجام2 بگیرید با تکراار به روحانی !!!.
اره این دنیا فانیه
مگه تو اون دنیا دلار افت کنه
واسه من که سی و هفت سال از عمرم گذشت دیگه مهم نیست چی میشه دیگه مهم نیست کی مقصره دیگه هیچی مهم نیست
واسه من که میخاستم سالم زندگی کنم و دنبال پارتی و رانت نبودم مهم نیست
واسه من که دنبال حلال بودن بودم دیگه مهم نیست
دیگه مهم نیست کی میخاد بیاد کی میخاد بره چه تو آمریکا چه چین یا روسیه یا ایران مهم نیست
لعنت به من و احمق هایی مثل من که ساده لوح و زود باور و خوش خیال بودیم و هستیم
مرگ بر من و امثال من…
دلار سکه بورس همه در دست دولت هستند اینها همه شعار هستند.