حمیدرضا اناری 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد؛
آشنایی با بورس عربستان سعودی / بازار سهام عربستان در رده ۱۰ بورس بزرگ جهان قرار گرفت (اینفوگرافی)
«تداول»، نام بورس عربستان است. این بورس، سومین بازار بزرگ سهام در میان بازارهای نوظهور جهان به شمار می‌آید.
به گزارش تجارت‌نیوز، تولید ناخالص داخلی عربستان در سال 2023، حدود 1.111 تریلیون دلار بوده است. این رقم نسبت به سال 2022، افزایش قابل توجهی را نشان می‌دهد. بر این اساس، سهم اقتصاد عربستان از اقتصاد جهانی در سال 2023، حدود 1.1 درصد بوده است.
عربستان سعودی بزرگترین اقتصاد خاورمیانه و یکی از مهم‌ترین اقتصادهای جهان محسوب می‌شود. این کشور دارای ذخایر نفتی عظیمی است که نقش مهمی در اقتصاد آن ایفا می‌کند. در سال 2023، حدود 65 درصد از تولید ناخالص داخلی عربستان از بخش نفت و گاز تامین شده است.
موفقیت نسبی عربستان سعودی در کاهش وابستگی به نفت
دولت عربستان سعودی در سال‌های اخیر تلاش کرده است تا وابستگی اقتصاد خود را به نفت کاهش دهد. یکی از اقداماتی که دولت سعودی در این راستا انجام داده، توسعه بخش‌های غیرنفتی اقتصاد عربستان است. در سال 2023، حدود 35 درصد از تولید ناخالص داخلی عربستان از بخش‌های غیرنفتی تامین شده است.
بخش های غیرنفتی اقتصاد عربستان شامل بخش‌هایی از جمله ساخت و ساز، تولید، خدمات و گردشگری می‌شوند.
دولت عربستان سعودی برنامه‌های مختلفی را برای توسعه بخش‌های غیرنفتی اقتصاد این کشور در پیش گرفته است. این برنامه‌ها شامل سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، توسعه بخش خصوصی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی می‌شوند.
انتظار می رود که در سال‌های آینده، سهم بخش‌های غیرنفتی اقتصاد عربستان از تولید ناخالص داخلی این کشور افزایش یابد.
آشنایی با بزرگترین بورس خاورمیانه
بورس تداول عربستان سعودی در سال 2003 تاسیس شد و در حال حاضر بزرگترین بازار بورس در جهان عرب است. این بورس در شهر ریاض، پایتخت عربستان سعودی، واقع شده است. بورس تداول تنها بازار بورس اوراق بهادار در عربستان سعودی است.
بورس اوراق بهادار عربستان در سال میلادی گذشته 368.2 میلیارد دلار سود کسب کرد. این امر ارزش بازار آن را به رقمی چشمگیر و بیش از 3.3 تریلیون دلار رساند. در حال حاضر بیش از 200 شرکت در این بورس فهرست شده‌اند. بورس عربستان سعودی در لیست 10 بورس اول جهان قرار گرفته و در میان بورس‌های کشورهای عربی رتبه اول را به خود اختصاص داده است.
بورس تداول دارای دو شاخص اصلی است؛ شاخص TASI که شامل تمام شرکت‌های فهرست‌شده در بورس تداول است و شاخص TAQA که شامل شرکت های فعال در بخش انرژی عربستان سعودی است.
مهم‌ترین عوامل موثر بر بورس عربستان
عوامل مختلفی بر بازار مالی عربستان تاثیر می‌گذارند. از جمله این عوامل می‌توان به مواردی نظیر قیمت نفت، سایتس‌های دولت و شرایط اقتصاد جهانی اشاره کرد.
قیمت نفت یکی از مهم‌ترین عوامل موثر بر بازار مالی عربستان است. افزایش قیمت نفت باعث افزایش درآمد دولت عربستان می‌شود و این امر می‌تواند منجر به رشد اقتصادی و افزایش ارزش بازار سرمایه شود.
سیاست‌های دولت عربستان نیز بر بازار مالی این کشور تاثیر می‌گذارد. برای مثال، اگر دولت تصمیم بگیرد که اقتصاد خود را از وابستگی به نفت کاهش دهد، این امر می‌تواند منجر به افزایش سرمایه‌گذاری در بخش‌های غیرنفتی شود و این امر می‌تواند به رشد بازار مالی کمک کند.
شرایط اقتصادی جهانی نیز بر بازار مالی عربستان تاثیر می‌گذارد. اگر اقتصاد جهانی در حال رشد باشد، این امر می‌تواند منجر به افزایش سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی کشورهای مختلف شود و این امر می‌تواند به رشد بازار مالی عربستان نیز کمک کند.
روزها و ساعات کاری بورس تداول
معاملات عادی یا روزهای کاری بورس عربستان در روزهای هفته، دوشنبه تا جمعه با یک جلسه معاملاتی در هر روز از ساعت ۱۰ تا ۱۵ است. در تعطیلات رسمی عربستان که روز ملی عربستان، عید قربان و عید فطر است، هیچ معامله ای انجام نمی‌شود.
دامنه نوسان در بورس عربستان (تداول) در حال حاضر منفی و مثبت 10 درصد است. این بدان معناست که قیمت یک سهم در یک روز معاملاتی نمی‌تواند بیش از 10 درصد نسبت به قیمت پایانی روز قبل از خود افزایش یا کاهش یابد.
دامنه نوسان در بورس عربستان در سال‌های اخیر چند بار تغییر کرده است. در سال 2022، دامنه نوسان از منفی و مثبت 15 درصد به منفی و مثبت 10 درصد کاهش یافت. این کاهش به دلیل تلاش‌های بورس برای جذب سرمایه‌گذاران خرد و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بورس بود.
ارکان نظارت بر بازار اوراق بهادار عربستان
هیات مدیره بورس اوراق بهادار عربستان (تداول) که مسئول اداره و نظارت بر فعالیت‌های بورس اوراق بهادار عربستان است، متشکل از 11 عضو است که توسط وزیر اقتصاد و دارایی عربستان منصوب می‌شوند.
از جمله وظایف هیات مدیره بورس اوراق بهادار عربستان می‌توان به مواردی نظیر تدوین و تصویب مقررات معاملات در بورس، نظارت بر اجرای مقررات بورس، رسیدگی به شکایات و تخلف‌های مربوط به معاملات بورس و انتشار اطلاعات و آمار مربوط به بورس اشاره کرد.
نهاد دیگری که جزو ارکان نظارتی بورس عربستان به شمار می‌آید، هیات نظارت بر بازار سرمایه عربستان (CMA) است. این نهاد، مسئول نظارت بر کل بازار سرمایه عربستان، از جمله بورس اوراق بهادار عربستان، بازار آتی و اختیار معامله و صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. این هیات متشکل از 9 عضو است که توسط پادشاه عربستان منصوب می‌شوند.
از جمله وظایف هیات نظارت بر بازار سرمایه عربستان می‌توان به مواردی نظیر تدوین و تصویب مقررات بازار سرمایه، نظارت بر اجرای مقررات بازار سرمایه، رسیدگی به شکایات و تخلف‌های مربوط به بازار سرمایه و انتشار اطلاعات و آمار مربوط به بازار سرمایه اشاره کرد.
علاوه بر این دو نهاد، بانک مرکزی عربستان نیز در نظارت بر بازار سرمایه نقش دارد. بانک مرکزی عربستان مسئول نظارت بر فعالیت‌های بانک‌ها و موسسات مالی است که در بازار سرمایه فعالیت می‌کنند.
بازدهی شاخص بورس تداول
در نمودار زیر بازدهی بورس عربستان در پنج سال اخیر مشخص شده است. در سال 2023، بورس عربستان به مدد سهام ارامکو جهش خیره‌‌کننده‌ای داشته و 44.72 درصد رشد کرده است.
گزارش‌های بیشتر را در صفحه بازار سرمایه بخوانید.
نظرات