هوای آلوده، تغذیه نادرست و کم‌تحرکی عامل تشدید بیماری‌های تنفسی در کودکان

به گزارش تجارت نیوز، در روزهای گذشته اخبار متناقضی درباره شیوع بیماری‌های تنفسی و آنفلوآنزا در کشور منتشر شد. از یک طرف مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی هشدار شیوع آنفلوآنزای نوع A را در کشور داد و گفت که احتمال دارد این همه‌گیری از کرونا هم خطرناک‌تر باشد. از سوی دیگر نادر توکلی، رئیس دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران در مصاحبه‌ای مدعی شد با پیک بیماری‌های تنفسی در کشور مواجه نیستیم. امروز اما روح‌الله شیرزادی، سرپرست بیمارستان مرکز طبی کودکان از افزایش عفونت‌های تنفسی کودکان در فصل سرما خبر داد و به ضرورت تزریق واکسن آنفلوآنزا برای کودکان اشاره کرد.

اما حضور میدانی در مراکز درمانی نشان می‌دهد، تعداد بیمارانی که با مشکلات تنفسی به این مراکز مراجعه می‌کنند افزایش یافته است. از طرف دیگر تعداد کودکان مبتلا به بیماری‌های تنفسی با توجه به تغییر فصل نیز رو به افزایش است. مساله مهم این است که علی‌رغم تایید و تکذیب‌ها دلایل زیادی برای افزایش ابتلا به بیماری‌های تنفسی و آنفلوانزا در این فصل وجود دارد. از آن جمله می‌توان به آلودگی هوا، باز شدن مدارس و عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی از طرف دانش‌آموزان در مدارس و قدرت انتقال سریع ویروس‌های تنفسی اشاره کرد.

افزایش 40 درصدی بیماری‌های تنفسی در بین کودکان

از طرف دیگر آمارهای غیررسمی از افزایش حدود ۳۰ تا ۴۰ درصدی بیماری‌های تنفسی در میان کودکان در ماه‌های اخیر خبر می‌دهد؛ رشدی که پزشکان آن را نگران‌کننده و مرتبط با شرایط زیست‌محیطی و سبک زندگی شهری می‌دانند.

به عقیده کارشناسان ترکیب خطرناک آلودگی هوا، افزایش ذرات معلق، تغییرات فصلی و کاهش ایمنی بدن کودکان به دلیل تغذیه نامناسب و کم‌تحرکی، مجموعه عواملی است که این بحران را رقم زده است. افزون بر آن، محیط‌های بسته مدارس، سیستم تهویه ضعیف و حضور کودکان بیمار در کلاس‌ها باعث انتقال سریع‌تر ویروس‌های تنفسی می‌شود.

همچنین افزایش بیماری‌های تنفسی در کودکان پدیده‌ای چندعلتی است. از یک سو، آلودگی هوا به‌ویژه در کلان‌شهرها مانند تهران، اصفهان و اهواز، عامل اصلی تحریک مجاری تنفسی و تضعیف سیستم ایمنی کودکان محسوب می‌شود. ذرات معلق زیر ۲.۵ میکرون، مستقیماً وارد ریه‌ها شده و باعث التهاب مزمن می‌شوند.

از سوی دیگر، افزایش زندگی آپارتمانی و کاهش تماس کودکان با محیط باز باعث شده سیستم ایمنی آن‌ها فرصت سازگاری با میکروب‌های طبیعی محیط را از دست بدهد. در نتیجه، با هر تغییر آب‌وهوا یا تماس ساده با ویروسی خفیف، سیستم بدن کودک دچار واکنش شدید می‌شود. در کنار این عوامل، تغذیه نادرست، مصرف زیاد خوراکی‌های فرآوری‌شده و کمبود ویتامین D در اثر زندگی در فضاهای بسته، نیز از مهم‌ترین دلایل ضعف ایمنی کودکان است.

در نهایت باید به اظهارات مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت اشاره کرد که از مرگ سالانه حدود ۱۲۰ هزار ایرانی به دلیل مسایل تغذیه‌ای خبر می‌دهد.

مراجعه کودکان مبتلا به برونشیت، آسم، آلرژی‌های تنفسی و عفونت‌های ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی به مراکز درمانی از زمان بازگشایی مدارس افزایش چشمگیری داشته است / بسیاری از این موارد ناشی از آلودگی هوا و تهویه نامناسب محیط‌های آموزشی است

مهتاب شاهوردی، متخصص کودکان در این‌باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: در یک ماه گذشته به خصوص از زمان بازگشایی مدارس، مراجعه کودکان مبتلا به برونشیت، آسم، آلرژی‌های تنفسی و عفونت‌های ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی افزایش چشمگیری داشته است. متأسفانه بسیاری از این موارد ناشی از آلودگی هوا و تهویه نامناسب محیط‌های آموزشی است. حتی نوزادان نیز به دلیل تماس با ذرات آلاینده در منازل دچار علائم تنفسی می‌شوند.

او در پاسخ به این سوال که چه اقدامات پیشگیرانه‌ای باید از سوی خانواده‌ها صورت گیرد، می‌افزاید: نخستین قدم، کاهش تماس کودکان با هوای آلوده است. در روزهایی که شاخص آلودگی بالا می‌رود، باید از حضور طولانی‌مدت کودک در فضای باز جلوگیری شود و پنجره‌ها در زمان اوج آلودگی بسته بماند. دوم، تقویت سیستم ایمنی کودک از طریق تغذیه مناسب بسیار حیاتی است. مصرف میوه‌های تازه، سبزیجات، ماهی و لبنیات تازه نقش مهمی در سلامت ریه‌ها دارد. همچنین باید واکسن‌های فصلی آنفلوآنزا را جدی گرفت؛ این واکسن می‌تواند از بروز یا شدت بیماری‌های تنفسی جلوگیری کند.

مدارس باید سیستم تهویه مناسب داشته باشند

شاهوردی در بخش دیگری از سخنان خود به آلوده بودن فضاهای آموزشی از جمله کلاس‌های درس اشاره کرده و اظهار می‌دارد: مدارس باید سیستم تهویه مناسب داشته باشند و در روزهای آلوده، آموزش حضوری را کاهش دهند. همچنین، از حضور کودکان بیمار در کلاس‌ها باید جلوگیری شود تا زنجیره انتقال قطع گردد. آموزش معلمان و والدین درباره علائم اولیه بیماری‌های تنفسی و لزوم استراحت در خانه نیز ضروری است.

افزایش بیماری‌های تنفسی در کودکان ضعف سیاستگذاری سلامت عمومی است

این متخصص کودکان می‌گوید: افزایش بیماری‌های تنفسی در کودکان تنها یک مسئله پزشکی نیست؛ بلکه نشانه‌ای از فرسایش زیست‌محیطی و ضعف سیاست‌گذاری سلامت عمومی است. تداوم این روند، در بلندمدت می‌تواند باعث افزایش نرخ آسم کودکی، افت عملکرد تحصیلی و افزایش هزینه‌های درمانی خانواده‌ها شود. کودکی که هر ماه چند روز در اثر بیماری غیبت می‌کند، نه‌تنها از نظر جسمی بلکه از نظر روحی نیز تحت فشار قرار می‌گیرد.

کودکان امروز بیش از هر زمان دیگری در معرض تهدید تنفسی قرار گرفته‌اند

مهتاب شاهوردی در پایان تاکید می‌کند: در حالی‌که کودکان بیشترین نیاز را به هوای پاک و تحرک دارند، امروز بیش از هر زمان دیگری در معرض تهدید تنفسی قرار گرفته‌اند. مقابله با این بحران، تنها با مسئولیت‌پذیری جمعی ممکن است؛ از والدینی که باید مراقب سلامت فرزندانشان باشند تا نهادهایی که باید برای هوای پاک، بودجه و سیاست واقعی در نظر بگیرند.