پارس جنوبی متروکه شد؟/ واگذاری میدان‌های گازی به قطر
وضعیت میدان‌های گازی ایران در چند سال اخیر وضعیت نگران کننده‌ای پیدا کرده است. کاهش عرضه گاز در پارس جنوبی و واگذاری میدا‌های گازی به قطر باعث شده تا وضعیت پارس جنوبی نگران کننده‌تر شود. مسئولان معتقدند که با وجود تحریم‌ها امکان نجات پارس جنوبی وجود ندارد.
به گزارش تجارت‌نیوز ، گنبد شمالی و پارس جنوبی نام دو سوی بزرگ‌ترین میدان گازی جهان است که بین ایران و قطر مشترک است و حالا سرنوشتی کاملا متفاوت نسبت به یکدیگر پیدا کرده‌اند. گنبد شمالی این روزها پادشاه بازار گاز جهان است و محل رقابت غول‌های نفت و گاز دنیا و پارس جنوبی متروکه و مستهلک مانده است.
کاهش عرضه گاز در پارس جنوبی
در حال حاضر نگرانی‌ها درباره افت فشار پارس جنوبی شدت گرفته است. براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، در سال ۱۴۲۰ احتمالا میزان کل عرضه گاز طبیعی به ۸۹۸.۷ میلیون مترمکعب در روز برسد؛ این در حالی است که میزان مصرف همه بخش‌ها برابر با ۱۴۱۰.۸ خواهد بود، در نتیجه روزانه ۵۱۲ میلیون مترمکعبی کمبود گاز در بازار داخلی ایران رخ می‌دهد.
قرارداد گازی چین با قطر برای تامین گاز
چین در کمتر از یک سال دو قرارداد خیره‌کننده گاز با قطر بسته است؛ اولی به ارزش ۶۰ میلیارد دلار و دومی قراردادی ۲۷ساله که بناست سالانه چهار میلیون تن گاز مایع مورد نیاز دومین اقتصاد جهان را تأمین کند؛ اما این تنها اقبال گنبد شمالی قطر نیست و در مدت حدود یک سال قراردادهای مهمی در زمینه سرمایه‌گذاری مشترک با دو شرکت فرانسوی توتال و تکنیپ، همچنین شرکت آمریکایی کونوکو فیلیپس و شرکت هلندی- بریتانیایی شل بسته است و چندین قرارداد پیمانکاری دیگر با غول‌های انرژی جهان امضا کرده است. به‌علاوه اینکه قراردادهای بزرگی برای تأمین گاز بنگلادش و آلمان بسته و حتی مشتریان کوچک‌تر مانند پاکستان هم از بازار گرم گنبد شمالی غافل نمانده‌اند.
چین دومین قرارداد بزرگ گازی با قطر را امضا کرد. شرکت قطر انرژی و شرکت ملی نفت چین CNPC یک قرارداد ۲۷ساله تأمین گاز طبیعی مایع شده LNG امضا کردند. به گزارش رویترز، قطر انرژی و CNPC سه‌شنبه، ۳۰ خرداد سال جاری قراردادی ۲۷ ساله امضا کردند که براساس‌آن چین سالانه چهار میلیون تن LNG از قطر می‌خرد.
این دومین قرارداد بزرگ تأمین گاز قطر با یک شرکت دولتی چین است که در کمتر از یک سال گذشته امضا می‌شود. پیش‌از‌این شرکت سینوپک چین به منظور خرید سالانه چهار میلیون تن LNG با شرکت قطر انرژی قراردادی ۲۷ساله امضا کرده بود.
او همچنین تأکید کرده است که «قطر در‌حال امضای دو قرارداد است که روابط سازنده ما را با یکی از مهم‌ترین بازارهای گاز در جهان و بازار کلیدی محصولات قطر انرژی توسعه می‌دهد». حالا در شرایطی چینی‌ها دومین قرارداد بزرگ گاز را با قطر امضا کرده‌اند که اواخر زمستان سال گذشته وب‌سایت خبری وابسته به وزارت نفت به‌صورت تلویحی خبر داد که سینوپک از میدان نفتی یادآوران خارج شده است. شانا به نقل از مجتبی مرادی، مجری طرح توسعه میدان نفتی یادآوران نوشته بود که پس از حدود شش سال توقف فعالیت‌های توسعه‌ای این میدان، عملیات اجرائی طرح افزایش تولید میدان یادآوران در نیمه نخست سال ۱۴۰۲ با سرمایه‌گذاری داخلی انجام خواهد شد.
به جز این در آذر سال گذشته و زمانی که چین اولین قرارداد بزرگ گازی خود را با ارزش ۶۰ میلیارد دلار با قطر بسته بود، اتاق بازرگانی ایران با اشاره به سند همکاری‌های ۲۵ ساله ایران و چین گزارش داد که چین در‌حالی قرارداد گازی ۲۷ساله با قطر امضا کرده که جای خالی ایران در تأمین گاز چین و با وجود توافق ۲۵ساله دو کشور محسوس است. اتاق بازرگانی همچنین توضیح داده بود که قرارداد گازی چین و قطر طولانی‌ترین قرارداد تأمین LNG چین و یکی از بزرگ‌ترین‌ها از نظر حجمی است که چین تاکنون امضا کرده است.
نکته دیگر اینکه چین نه‌تنها در بخش انرژی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را ترجیح داده؛ بلکه اصولا از سرمایه‌گذاری در تمام بخش‌های اقتصاد تقریبا روی برگردانده است و براساس اعلام سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران (در چند ماه پیش)، سرمایه‌گذاری چین در ایران کمتر از سرمایه‌گذاری افغانستان در ایران است.
پارس جنوبی در سکوت
در این سوی گنبد شمالی، یعنی پارس جنوبی اما در غیاب سرمایه‌گذاری خارجی و فناوری به‌روز جهان گوشه‌گیر شده است. پارس جنوبی که حالا نقش عمده آن تأمین حدود ۷۰ درصد گاز مورد نیاز بازار داخلی است، چنان از سمت قطری خود یعنی گنبد شمالی جا مانده است که تأمین گاز برای بازار داخل کشور هم دچار مشکل شده و در زمستان شمار زیادی از مدارس و ادارات کشور برای جلوگیری از قطع گاز منازل مسکونی تعطیل شدند و البته سال‌هاست که گاز صنایع کشور جیره‌بندی می‌شود.
از سال گذشته میلادی پارس جنوبی در ایران وارد نیمه دوم عمر خود شده و در صورت ادامه این وضعیت و در غیاب سرمایه‌گذاری مناسب برای توسعه پروژه‌های فشارافزایی، مانند نصب سکوهای ۲۰هزار‌تنی که ۱۵ برابر بزرگ‌تر از سکوهای فعلی است و کمپرسورهای عظیم، هر سال ۱۰ میلیارد مترمکعب از تولید پارس جنوبی کاسته می‌شود و به‌این‌ترتیب تا سال ۲۰۲۷ و تکمیل توسعه بخش قطری میدان، تولید سالانه گاز ایران از این میدان مشترک، ۵۰ میلیارد مترمکعب افت خواهد داشت و تولید قطر بیش از ۶۵ میلیارد مترمکعب افزایش خواهد داشت. قطر سال‌ها پیش پروژه فشارافزایی میدان را با کمک شرکت‌های غربی به اتمام رسانده و اکنون به دنبال افزایش تولید خود تا حدود 1.5 برابر رقم کنونی است.
نرسی قربان، کارشناس انرژی، می‌گوید که افزایش بهره‌برداری قطر از میدان مشترک گازی باعث افت بیشتر فشار در سمت ایران می‌شود. این در حالی است که ایران همین حالا هم با معضل استهلاک چاه‌های گاز و افت فشار آنها مواجه است و برای رفع این مشکل نیاز به سرمایه درخور توجه و تکنولوژی دارد. او با اشاره به اینکه بدون رفع تحریم امکان نجات پارس جنوبی وجود ندارد، تأکید می‌کند: «تکنولوژی مورد نیاز فشارافزایی تنها در انحصار چند شرکت انگشت‌شمار غربی، خصوصا شرکت توتال فرانسه است که اتفاقا در پروژه فشارافزایی بخش قطری میدان گازی مشترک سهم چشمگیری دارد».
با‌این‌حال، تحریم سنگین با دومین مالک ذخایر گازی جهان چنان کرده که این روزها بزرگ‌ترین دغدغه‌اش آن است که واردکننده گاز نشود.
منبع: شرق
نظرات