به گزارش تجارت نیوز، دولت چهاردهم، عصر سوم دیماه، لایحه بودجه 1405 را تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد؛ لایحهای در همان نگاه اول، انقباضی بودن آن نسبت به بودجه سال 1404 مشهود است.
در این لایحه برآورد دولت از درآمدهای مالیاتی بیش از 42 درصد افزایش یافته و از سوی دیگر، منابع حاصل از فروش نفت و فرآوردههای نفتی، با کاهش 56 درصدی مواجه شده است. همچنین حذف ارز ترجیحی و افزایش تنها 20 درصدی حقوق کارمندان دولت، از دیگر نکات حائز اهمیت در لایحه بودجه 1405 است.
کامران ندری، کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه امام صادق، در گفتوگو با تجارتنیوز به بررسی لایحه بودجه 1405 و آثار و پیامدهای آن برای اقتصاد ایران پرداخت.
روش دولت برای کاهش کسری بودجه درست نیست
ندری توضیح داد: «دولت لایحه بودجه را بهصورت انقباضی تدوین کرده است؛ هم از این جهت که افزایش قابلتوجهی در حقوق و دستمزدها در نظر نگرفته و هم از این منظر که برآورد خود از درآمدهای مالیاتی را افزایش داده است.»
او ادامه داد: «به نظر میرسد پیام دولت در لایحه بودجه 1405، کنترل تورم از مسیر کاهش کسری بودجه بوده است. در کلیت امر، این رویکرد صحیح است؛ به این معنا که دولت ناگزیر بود بودجهای انقباضی تنظیم کند و با کاهش کسری بودجه، تا حدی تورم بالای موجود در اقتصاد را مهار کند. با این حال، روش و شیوهای که دولت برای انقباضیکردن بودجه به کار گرفته، روش خوبی نیست؛ چرا که عملا تمام فشار آن بر دوش مردم گذاشته شده است.»
دولت در لایجه بودجه 1405 ردیفهایی که کارکرد مؤثری برای اقتصاد ندارند را حذف نکرد
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: «قرار بود کاهش کسری بودجه از طریق حذف ردیفهای کمبازده و ردیفهایی که کارکرد مؤثری برای اقتصاد ندارند، انجام شود. نامه ۱۸۰ اقتصاددان نیز دقیقاً بر همین نکته تاکید داشت و توصیه کرده بود ردیفهای بودجهای که فاقد منفعت اجتماعی و اثر مثبت اقتصادی هستند، حذف شوند.»
او افزود: «با وجود این، بررسیها نشان میدهد دولت در این زمینه اقدامی انجام نداده و همچنان دستگاهها و نهادهایی که عملکرد اجتماعی آنها مورد سوال است و باور عمومی، بیفایدهبودن آنها برای جامعه است، کماکان از بودجه دولتی استفاده میکنند.»
بودجه 1405 فشار بسیار زیادی به آحاد مردم، بهویژه طبقه متوسط وارد میکند
ندری تاکید کرد: «دولت برای کنترل و مدیریت هزینههای خود به فشار بر کارمندان و حقوقبگیران روی آورده است. در شرایطی که نرخ تورم به حدود ۵۰ درصد رسیده و تورم اقلام خوراکی بسیار بالاست، افزایش حقوق و دستمزدها تنها حدود 20 درصد در نظر گرفته شده و همزمان نرخ مالیاتها افزایش یافته است.»
او در ادامه گفت: «به این ترتیب، اگرچه بودجه بهظاهر انقباضی بسته شده، اما متاسفانه فشار بسیار زیادی به آحاد مردم، بهویژه طبقه متوسط که در سالهای گذشته نیز تحت فشار بودهاند، وارد میکند.»
تجربه نشان داده که سیاستهای حمایتی مثل کالابرگ، کارآمد نبودهاند
این کارشناس اقتصادی درباره برنامههای حمایتی دولت، مانند پرداخت کمکهای غیرنقدی از طریق کالابرگ برای جبران فشار معیشتی ناشی از حذف ارز ترجیحی در بودجه 1405 به خبرنگار تجارتنیوز گفت: «تجربه نشان داده که این سیاستها کارآمد نبودهاند. تاکنون نیز عملکرد قابلقبولی در این زمینه مشاهده نشده است؛ بهگونهای که برخی خانوارهایی که نباید کالابرگ دریافت کنند، مشمول شدهاند و در مقابل، گروههایی که باید از این حمایت برخوردار شوند، از آن محروم ماندهاند. علاوه بر این، مبلغ کالابرگ بسیار ناچیز است و بههیچوجه توان جبران فشار معیشتی موجود را ندارد.»
حذف ارز ترجیحی میتواند موج تورم بزرگی ایجاد کند
ندری در پایان خاطرنشان کرد: «تجربه حذف ارز 4,200 تومانی نشان داده است که حذف ارز ترجیحی میتواند موج تورم بزرگی ایجاد کند. بر این اساس، با وجود اینکه بودجه بهصورت انقباضی بسته شده، اما در مجموع بودجه مناسبی نیست و لایحه مطلوبی به شمار نمیرود و فشار سنگینی بر طبقات متوسط و کمدرآمد جامعه وارد خواهد کرد.»
برای مطالعه بیشتر، صفحه اقتصاد کلان در تجارتنیوز را دنبال کنید.
