افزایش احتمالی نرخ خوراک با ارزش سهام پتروشیمی‌ها چه می‌کند؟

به گزارش تجارت‌نیوز، امروز فضای تالار بورس همانند روزهای گذشته پرنوسان بود، اما به عقیده سهامداران قدیمی بازار سرمایه این‌روزها نوسانات شدید شاخص کل بورس طبیعی است و سهامداران نباید به ریزش و افزایش شدید شاخص کل بورس واکنش هیجانی از خود نشان بدهند.

حوالی ساعت 10 صبح بود که بیشتر سهامداران مستقر در تالار بورس از انتشار خبری در فضای رسانه‌ای کشور صحبت می‌کردند. گویا شایعه‌ شده است که از این پس نرخ خوراک پتروشیمی‌ها بر اساس نرخ ارز بازار ثانویه محاسبه می‌شود و دولت به این تصمیم رسیده و بزودی این تصمیم را اعلام خواهد کرد. بیشتر سهامداران مستقر در تالار بورس این سوال را از معامله‌گران داشتند که ارزش سهام شرکت‌های پتروشیمی در بورس اوراق بهادار با افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها چه تغییری می‌کند؟

یکی از سهامداران مستقر در تالار بورس به «تجارت‌نیوز» گفت: در دولت یازدهم افزایش قیمت خوراک پتروشیمی‌ها پس از انتقادات و کش و قوس‌های بسیار تصویب و اجرا شد‌. در آن زمان با افزایش قیمت خوراک پتروشیمی‌ها، شاهد کاهش ارزش سهام پتروشیمی‌ها و در نتیجه ریزش شاخص کل بورس شدیم، اما پس از گذشت مدت زمانی مجدد ارزش سهام و در نهایت اوضاع بورس وارد کانال سوددهی و رشد شد، بنابراین تجربه تاریخی در این زمینه نشان می‌دهد که با افزایش قیمت خوراک پتروشیمی‌ها ممکن است که در وهله نخست شاهد ریزش شاخص کل بورس باشیم، اما بی‌شک به مرور زمان ارزش سهام پتروشیمی‌ها رشد کرده و شاهد رونق بورس خواهیم بود.

وی افزود: وزارت صمت اعلام کرده است که سقف نوسان قیمتی محصولات پتروشیمی از روز دوشنبه هفته جاری در بورس کالا برداشته می‌شود، به همین جهت این موضوع افزایش قیمت خوراک پتروشیمی‌ها را پوشش می‌دهد. به عبارت ساده‌تر آزادسازی همزمان نرخ‌های فروش و نرخ خوراک می‌تواند همچنان سودآوری شرکت‌های پتروشیمی را در سطوح بالایی قرار دهد از این رو نمادهای گروه پتروشیمی می‌توانند همچنان با اقبال سهامداران در روزهای آتی مواجه شوند.

این روزها انتقادات نسبت به عملکرد پتروشیمی‌ها در بین کارشناسان و فعالان صنایع پایین دستی اوج گرفته است. علی رغم اینکه دولت به پتروشیمی‌ها خوراک با نرخ ارز دولتی و تسویه ریالی ( با نرخ تسعیر ۳۸۰۰ تومان ) اختصاص می‌دهد و پتروشیمی‌ها را موظف کرده است که ارز حاصل از صادرات خود را در جهت تامین مالی واردات در سامانه نیما عرضه کنند، اما به گفته برخی مقامات، پتروشیمی‌ها آن گونه که باید و شاید در این زمینه همکاری نکرده و اقدام به تمام عرضه ارز خود در سامانه نیما نمی‌کنند.

متاسفانه علی رغم اینکه پتروشیمی‌ها بارها اعلام کرده‌اند که تمام تولیدات خود را در بورس کالا عرضه می‌کنند، عرضه مواد اولیه صنایع پایین دستی در بورس کالا نسبت به میزان تقاضا بسیار کاهش پیدا کرده که این موضوع باعث افزایش قیمت مواد اولیه صنایع پلاستیک در بازار آزاد و به دنبال آن گرانی شدید ظروف یکبار مصرف در بازار شده است.

علی اسلامی بیدگلی، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفتگو با «تجارت‌نیوز» در خصوص احتمال محاسبه نرخ خوراک پتروشیمی‌ها بر اساس نرخ ارز بازار ثانویه و تاثیر آن بر ارزش سهام شرکت‌های پتروشیمی، گفت: زمانی که شرکت‌های پتروشیمی موظف بر عرضه محصولات خود با نرخ دلار چهار هزار و 200 تومانی شدند، نرخ خوراک پتروشیمی‌ها حدود سه هزار و 800 تومان در نظر گرفته شد. به طور حتم با توجه به مصوبه هفته گذشته وزارت صمت مبنی بر فروش محصولات شرکت‌های پتروشیمی بر مبنای نرخ ارز بازار ثانویه در رینگ صادراتی بورس کالا و آزادشدن سقف نوسان قیمتی محصولات پتروشیمی در بورس کالا باید انتظار داشت که در مبنای تعیین نرخ خوراک پتروشیمی‌ها هم تغییراتی ایجاد شود.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: اینکه مبنای تعیین نرخ خوراک پتروشیمی‌ها براساس مبنای تعیین نرخ فروش پتروشیمی‌ها باشد نیاز به بررسی دقیق و کارشناسانه دارد، اما معتقدم در حال حاضر هیچ یک از کارشناسان صنعت نفت و تحلیلگران بازار سرمایه این انتظار را ندارند که نرخ خوراک پتروشیمی‌ها همچنان همانند نرخ گذشته یعنی سه هزار و 800 تومان باشد.

ضرورت ارائه تخفیف در نرخ خوراک پتروشیمی‌ها

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: معتقدم تمام خوراک قابل تامین شرکت‌های پتروشیمی قابلیت صادرات ندارند و درگذشته نیز ظرفیت تولید این خوراک در نظر گرفته شده است، بنابراین منطقی است که با در نظر گرفتن این محدودیت نرخ خوراک شرکت‌های پتروشیمی تعیین شده و قیمت‌گذاری تبدیل به بررسی فرصت‌های جایگزین شود و براساس آن تخفیفی برای نرخ خوراک پتروشیمی‌ها نسبت به قیمت ارز در سامانه نیما در نظر گرفته شود.

اسلامی بیدگلی با اشاره به ضرورت حمایت از صنایع داخلی به ویژه صنایع نفتی کشور، تاکید کرد: دلیل اول برای پشتوانه این استدلال این است که یکی از رسالت‌های دولت حمایت از تولید داخلی و صنایع بالادستی است، بدین جهت توسعه صنعت پتروشیمی منجر به ارزش افزوده برای کشور می‌شود و تراز تجاری ارزی کشور را هم بهبود می‌بخشد، بنابراین حمایت مستقیم از صنعت پتروشیمی در راستای ارائه تخفیفاتی در نرخ خوراک پتروشیمی‌ها ضرورت دارد.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: دلیل دوم برای پشتوانه این استدلال این است که کاهش نسبی بهای تمام شده در این بنگاه‌ها منجر به کنترل افزایش قیمت توسط عرضه‌کنندگان می‌شود و این موضوع در مهار نرخ تورم می‌تواند به کشور کمک کند، بنابراین ارائه تخفیفاتی در نرخ خوراک پتروشیمی‌ها ضرورت دارد.

اسلامی بیدگلی افزود: دلیل سوم برای پشتوانه این استدلال این است که به نظر می‌رسد با افزایش قابل توجه سطح عمومی قیمت‌ها، شفاف شدن نرخ‌ها و رفع رانت‌ها که منجر به متورم شدن تقاضا طی ماه‌های گذشته شده بود بسیاری از شرکت‌های پتروشیمی با مشکل محدودیت فروش محصولات مواجه شوند، بنابراین حجم تقاضا به میزان قابل توجهی هم به دلیل محدودیت فروش محصولات در راستای تحریم‌ها و هم به واسطه شفافیت و کاهش انگیزه‌های منجر به احتکار کالا کاهش پیدا خواهد کرد.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: اگر مسئولان با دید بلندمدت به تعیین نرخ خوراک پتروشیمی‌ها نگاه کنند، بدیهی است که می‌توانند با معیار جدیدی تصمیم‌گیری کنند که این بنگاه‌ها در بلندمدت مجدد دچار مشکلات عدیده‌ای نشوند.

اسلامی بیدگلی افزود: فلسفه تخفیف نرخ خوراک پتروشیمی‌ها با نرخ ارز دولتی چهار هزار و 200 تومان و تسویه ریالی با نرخ تسعیر سه هزار و 800 تومان دارای چنین استلال‌هایی بود که بهره‌مندی از این استدلال‌ها در حال حاضر هم ضرورت دارد.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: به طور کلی حذف رانت‌ها و شفافیت قیمت‌ها باعث بهبود فضای کسب و کار و رونق اقتصادی کشور می‌شود.

بورس کالا مکانیزم‌های را برای احراز هویت خریداران دارد

اسلامی بیدگلی در واکنش به این که در حال حاضر صنایع پایین دستی صنعت پتروشیمی به دلیل وجود تولید‌کنندگان غیرمجاز با کمبود مواد اولیه مواجه شده‌اند، آیا بورس کالا ابزارهای لازم و مشخصی برای شناسایی تولیدکنندگان واقعی از دلالان ندارد؟ افزود: طی ماه‌های اخیر شاهد فروش محصولات پتروشیمی با نرخ ارز چهار هزار و 200 تومانی در بورس کالا بودیم، اما اثرات آن را در سبد کالای خانوار و دسترسی مصرف کننده نهایی به همان بهای تمام شده را در جامعه مشاهده نمی‌کردیم به طوری که مردم مجبور بودند کالاهایی که در آن مواد پتروشیمی و مواد فلزی به‌کار رفته است را با نرخ ارز آزاد خریداری کنند.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: متاسفانه به دلیل قابلیت انبار شدن و فساد ناپذیر بودن محصولات پتروشیمی بسیاری از سودجویان و دلالان اقدام به احتکار محصولات پتروشیمی کردند، بر همین اساس دولت تدابیری اندیشید تا بتواند میزان اشتیاق به احتکار را کاهش بدهد.

وی ادامه داد: یکی از راهکارهای کاهش میزان احتکار شناسایی مصرف‌کنندگان نهایی و کنترل فرآیند چرخه مصرف محصولات برای تولیدکنندگان کالاهای واسطه‌ای بود که این موضوع از طریق سامانه بهین یاب انجام شد.

اسلامی بیدگلی افزود: طبیعی است که بورس کالا مکانیزم‌های لازم و مختلف را برای احراز هویت خریداران دارد و باید تدابیر جدیدی هم برای کنترل بیشتر این موضوع بیاندیشد تا سفته‌بازی در بورس کالا کاهش پیدا کند، هر چند که معتقدم با شفاف شدن قیمت‌ها انگیزه‌های سفته بازی در بورس کالا به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: بدون شک به مرور زمان شاهد کاهش فروش محصولات پتروشیمی و فلزی در بورس کالا به دلیل کاهش احتمالی حجم تقاضا در راستای افزایش سطح عمومی قیمت‌ها خواهیم بود که این موضوع در ارزش سهام شرکت‌های پتروشیمی اثر منفی می‌گذارد.