چالش آلودگی هوا در اصفهان ادامه دارد/ نگرانی‌ها از افزایش بحران آب و هوا به بهانه مقابله با بیکاری

به گزارش تجارت نیوز،

آلودگی هوای اصفهان به چالشی جدی در این استان تبدیل شده است. شاخص کیفیت هوا در مدت اخیر، در برخی از شهرهای این استان ناسالم و رنگ آن نارنجی یا قرمز بوده است. روز گذشته، سیدامیر سامع، نایب‌رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان، اعلام کرد شاخص‌های آلودگی هوای این شهر در چند ماه گذشته در مرز اضطرار بوده است.

سید رضا مرتضوی، استاندار پیشین اصفهان نیز که به‌تازگی جای خود را به مهدی جمالی‌نژاد داده است، چندی پیش آلودگی هوا، کم‌آبی و فرونشست زمین را از جمله مهم‌ترین چالش‌های این استان به شمار آورد. برخی از نمایندگان مجلس نیز نظرات مشابهی در این زمینه دارند. برای مثال، اخیراً محمدتقی نقدعلی، نماینده مردم خمینی شهر در مجلس، به این سه چالش اشاره کرده و گفته بود این موارد باید در اولویت دولت چهاردهم قرار بگیرند (بازار و مهر).

احمدرضا لاهیجان‌زاده، مدیرکل پیشین حفاظت محیط زیست اصفهان، نیز دی سال گذشته، علاوه بر نام بردن از همین موارد به عنوان معضلات اصلی این استان، اعلام کرده بود آلودگی هوای اصفهان، حدود هفت برابر شاخص سازمان جهانی است. 

دلایل آلودگی هوا؛ از کانون‌های گردوغبار تا خودروهای فرسوده

مسئولان و کارشناسان، دلایلی چون خشکی تالاب گاوخونی و زاینده‌رود و شکل‌گیری کانون‌های گردوغبار، تردد خودروهای فرسوده و ناوگان حمل‌ونقل قدیمی در استان و استقرار صنایع آلاینده در حریم شهرها (به‌ویژه در مورد شهر اصفهان) را از جمله دلایل آلودگی هوای این استان می‌دانند.

اخیراً خبرگزاری فارس به نقل از منصور شیشه‌فروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان، از تردد 180 هزار خودرو فرسوده در این استان خبر داده؛ این مقام دولتی حذف این خودروها و به‌روزرسانی ناوگان حمل‌ونقل بار و مسافر را چالشی برای نهادهای متولی دانسته است که حل آن به تسهیلات بانکی و نگاه ملی نیاز دارد.

او همچنین به موضوع پرداخت نشدن حقابه تالاب گاوخونی اشاره کرده و گفته است این تالاب به سالانه 176 میلیون مترمکعب آب نیاز دارد.

نگرانی‌ها از افزایش بحران آب‌وهوا به بهانه مقابله با بیکاری

در چنین شرایطی، مدتی است استان اصفهان با وجود صنعتی بودن، با چالش افزایش نرخ بیکاری نیز مواجه شده؛ این موضوع، در کنار تداوم پافشاری‌ها بر طرح‌های انتقال آب، برخی را نگران تلاش مسئولان دولتی برای ایجاد صنایع آلاینده جدید در استان کرده است. در تابستان امسال، نرخ بیکاری اصفهان با 0.3 واحد درصد افزایش نسبت به دوره مشابه سال قبل، به 9.2 درصد رسید. نرخ بیکاری اصفهان در تابستان 1403، در مقایسه با فصل بهار امسال نیز روند صعودی داشت و 0.9 واحد درصد افزایش یافت. در حالی که مرکز آمار نرخ بیکاری کل کشور را کاهشی و رقم آن را 7.5 درصد اعلام کرده است. 

کارشناسان و فعالان اقتصادی، عواملی چون مهاجرپذیری استان اصفهان، کافی نبودن دستمزدها در مشاغل صنعتی و افزایش گرایش افراد به مشاغل غیررسمی، بحران آب و حذف برخی مشاغل کشاورزی و همچنین، چالش‌های صنعت گردشگری به‌ویژه کاهش حضور گردشگران خارجی را از جمله دلایلی می‌دانند که مساله بیکاری را در این استان تشدید کرده است.

برخی از کنشگران اجتماعی نیز معتقدند صنایع در اصفهان بر اساس آمایش سرزمینی شکل نگرفته‌اند و توزیع نامتناسب صنایع در استان، باعث افزایش نرخ بیکاری در برخی شهرستان‌ها شده است.

لزوم خودداری از بارگذاری جدید صنایع آلاینده در اصفهان

در عین حال، کارشناسان محیط زیست معتقدند اصفهان توان بارگذاری بیشتر صنایع آلاینده و آب‌بر را ندارد. چندی پیش محمد درویش، فعال و پژوهشگر محیط زیست، به تجارت‌نیوز گفته بود، دولت باید از اجرای هر طرحی که به گسترش صنایع انرژی‌بر، آب‌بر و آلاینده در مرکز ایران منجر شود خودداری کند. به گفته او، این مناطق همین امروز نیز با بحران آلودگی هوا مواجه هستند؛ برای مثال شاخص آلودگی در شهر اصفهان، گاه از عدد 500 نیز فراتر می‌رود. درویش تاکید کرده بود مسئولان باید نوعی از اقتصاد را برای مناطق مرکزی کشور تعریف کنند که مبتنی بر آب و انرژی نباشد.

رضا خلیلی، فعال محیط زیست منطقه ورزنه در شرق اصفهان، نیز در همین زمینه به تجارت‌نیوز گفته بود، کمبود آب و بحران‌های محیط‌زیستی، کشاورزی را در این منطقه با چالش مواجه کرده. در این میان، به دلیل عدم برنامه‌ریزی دولت‌ها برای معیشت جایگزین، گذران زندگی مردم با سختی زیادی همراه است. او در عین حال تاکیده بود استان اصفهان آب‌وهوا ندارد و در معرض فرونشست است؛ در نتیجه دولت باید برای حل چالش‌های اقتصادی و معیشتی، صنایع و کسب‌وکارهای غیرآلاینده را در منطقه ایجاد کند.

آلودگی هوا در اصفهان به حدی تداوم یافته است که به نظر می‌رسد به عادتی روزمره برای مردم این استان و مرکز آن تبدیل شده باشد. مریم خادمی، متخصص بهداشت عمومی، چندی پیش در همین باره به خبرآنلاین گفته بود عادی شدن این معضل می‌تواند به عدم حساسیت جامعه نسبت به خطرات جدی آن، از جمله بروز بیماری‌های قلبی، تنفسی و سرطان منجر شود. در چنین شرایطی، سند جامع کاهش آلودگی هوای کلان‌شهر اصفهان از ابتدای امسال به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شده است؛ سندی که تجربه نشان می‌دهد چندان نمی‌توان به اجرایی شدن آن دلخوش بود.

برای اطلاعات بیشتر، مطالعه سه گزارش صدرنشینی «اصفهان» در تورم سالانه، معیشت جایگزین تعریف نشود، اعتراض کشاورزان شرق اصفهان ادامه می‌یابد و خطر آب شیرین کن ها برای معیشت مردم هرمزگان پیشنهاد می‌شود.