دستورالعمل متنوع سازی جذب سرمایه خارجی و چند سوال در مورد آن

پرسش روز:

جزئیات دستورالعمل متنوع سازی جذب سرمایه خارجی چیست؟

پاسخ کارشناس:

وزیر اقتصاد به روش‌های "غیر قابل تحریم" ، در دستورالعملی که اخیرا از سوی وزارت اقتصاد ابلاغ شده به عنوان متنوع سازی روش‌های ورود سرمایه اشاره داشته است. آنگونه که وزیر اقتصاد تشریح کرده، ویژگیهای این دستورالعمل عباتند از :

امکان تهاتر سرمایه‌گذاری‌های خارجی بین خود سرمایه‌گذاران خارجی در زمانی که ورود پول یا خروج سود از سرمایه‌گذاری وجود دارد،

تهاتر سرمایه‌گذاری خارجی با سرمایه‌گذاری داخلی پیش بینی شده است؛ مثلاً یک فعال اقتصادی داخلی به دنبال ورود تجهیزات و ماشین آلات به کشور است و یک سرمایه گذار خارجی می‌خواهد سود پارسال کارخانه خود را از کشور خارج کند، این امکان فراهم شده که بتوانند به سرعت با همدیگر تهاتر کنند.

در این دستورالعمل مشوق خرید ارز از سرمایه‌گذاران خارجی چه به صورت اسکناس و حواله با نرخ تشویقی هم فراهم شده است.

برای اولین بار برای بانک خارجی یا بانک آف شور هم این امکان فراهم شده واولین تاییدیه بانک آف شور هم توسط بانک مرکزی در حال صدور است.

در مورد بیش از ۱۰۰ هزار دلار ورود سرمایه چه به صورت اسکناس و غیر اسکناس مجوز اقامت ۵ ساله صادر می شود و این حداقل است و هر چه میزان سرمایه بیشتر باشد بدون سقف می‌تواند این مجوز اقامت افزایش پیدا کند.

چند سوال و نکته در مورد این دستورالعمل و رویکردهای جدید آن با هدف جذب سرمایه گذاری خارجی :

۱- آیا برخی از شرایط پیش بینی شده در این دستورالعمل از جمله اجازه انتقال سرمایه گذاری خارجی به غیر، اعم از اشخاص خارجی و ایرانی ، با " قانون تشویق و حمایت سرمایه‌گذاری خارجی آیین‌نامه اجرایی" ، مغایرت ندارد؟

۲- آیا روشهایی غیر متعارفی مانند تهاتر ، چه میزان قابلیت اجرائی و نظارت از سوی دولت دارد؟

۳- علیرغم ظرفیتهای بسیار بالای ایران برای جذب سرمایه گذاریهای خارجی با ارقام نجومی در حوزه های نفت ، گاز پتروشیمی ، معدن ، خودرو‌سازی، صنعت ساخت مسکن و غیره ، هدفگذاری برای رقم ناچیز یکصد هزار دلار چه میزان می تواند نیازهای اقتصاد بزرگ ایران به منابع خارجی را تامین کند؟

۴- اگرچه لازم است در کنار شرکتهای خارجی، برای جذب سرمایه گذاران حقیقی نیز برنامه داشت ، ولی رقم ناچیز یکصد هزار دلار سرمایه گذاری برای اخذ اقامت پنج ساله ، برای چه گروه از اتباع خارجی جذابیت ایجاد می‌کند؟

در دنیا رقابت بسیار سنگین برای جذب سرمایه گذاریهای خارجی در جریان است و طبق گزارشهای آنکتاد، کشورهای درحال توسعه بیشترین جذابیت را برای سرمایه گذاران خارجی دارند ، ولی قواعد ، روشها و مشوق ها در همه کشورهای موف ، تقریبا چارچوب واحدی دارند . از چین گرفته تا ترکیه و آمریکای شمالی و جنوبی ، از همین روشهای شناخته شده بین المللی استفاده می کنند.

صرف نظر از مانع بزرگی بنام "تحریم" که ریسک سرمایه گذاری و حتی معاملات با ایران را بسیار بالا برده ، اینکه بخواهیم در ایران روشهای جدید و ناقصی را "اختراع " و به دنیا معرفی کنیم، نه تنها برای شرکت‌های بزرگ با سرمایه های بالا جاذبه ندارد ، بلکه دافعه نیز خواهد داشت.

می بایست پیش نيازها و عادی سازی محیط سیاسی داخلی و بین المللی و، ثبات قوانین که آثار مثبت آن، ابتدا در توقف فرار سرمایه های داخلی آشکار می گردد ، محقق شود.