نسترن فراهانی 
تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
درآمد نفتی ایران کجا خرج می‌شود؟
درحالی که صحبت از رکورد شکنی درآمد نفتی ایران می‌شود؛ همچنان سفره مردم هرروز خالی‌تر می‌شود و به گفته کارشناسان فروش نفت درصورتی که عایدی اقتصادی برای ایران نداشته باشد بی فایده است.
به گزارش تجارت‌نیوز ، صادرات کنونی نفت ایران حدود دو میلیون بشکه برآورد می‌شود که ۵۰۰ هزار بشکه کمتر از زمان آغاز تحریم‌هاست. خبرگزاری رویترز با استناد به گفته کارشناسان و داده‌های کشتیرانی می‌گوید به رغم تحریم‌های ایالات متحده صادرات نفت خام و تولید نفت ایران در سال ۲۰۲۳ به بالاترین حد خود رسیده است.
با این حال اگر ایران به همین سادگی نفت می‌فروشد پس عایدی این درآمد در سفره‌های مردم کجاست؟ اخیرا اعلام شد ده هزار تن صادرات نفت ایران به آلمان بوده است. براساس آمار ده هزار تن به معنای ۷۰ هزار بشکه است که این رقم نه در مصرف آلمان و نه در ظرفیت تولید و صادرات نفت ایران عدد بزرگی محسوب نمی‌شود.
براساس آمار، ظرفیت پالایشگاه تهران تولید ۴۰۰ هزار بشکه در روز است و این یعنی فقط یک ششم مصرف روزانه پالایشگاه تهران در یک سال به آلمان صادر شده است؛ علاوه براین باید بررسی شود که اگر صادرات نفت در حال حاضر روال عادی دارد و به این حد رسیده و پول آن هم دریافت شده چرا هیچ نمودی در اقتصاد ندارد؟! چرا وضعیت اقتصاد بهبود پیدا نمی کند؟
این سوالاتی است که توسط مسئولان باید پاسخ داده شود چراکه اگر ایران طبق گفته مسئولین امر در شرایط تحریمی هم روزی یک و نیم تا دو و نیم میلیون بشکه صادرات داشته باشد و پول آن هم دریافت کرده باشد قطعا سفره مردم نباید هرروز کوچک‌تر شود. درواقع سوال اصلی اینجاست؛ پول صادرات نفت ایران کجا خرج می‌شود؟
پول صادرات نفت ایران کجا خرج می‌شود؟
چندی قبل رئیس دفتر مرکز مطالعات بین‌المللی انرژی وین در این باره به ایلنا گفت:«موضوع خیلی مهم دریافت پول حاصل از صادرات است. بنا به دلایلی که برای همه ما روشن است، امکان نقل و انتقالات مالی برای ما میسر نیست. بنابراین پولی دریافت نمی‌کنیم. نظام سوییفت امکان نقل و انتقالات مالی را برای ایران ناممکن ساخته است. خریداران نفت، پول مورد توافق را در بانک‌های خود مسدود می‌کنند. این موضوع در مورد نقل و انتقالات مالی ما با چین و روسیه هم برقرار است. در واقع بخش اعظم منابع مالی مسدود شده ایران در بانک‌های چینی است. چین در نظام اقتصاد جهانی، بازیگر مهمی است و موقعیت خود را در شرایط ریسک قرار نمی‌دهد.»
یکی دیگر از نقدهایی که درمورد فروش نفت ایران مطرح است تخفیف‌های نفتی ایران است. این تخفیف‌ها در مورد برخی کشورها به اعداد باور نکردنی می‌رسند. درهمین مورد پیش‌تر سیمون واتکینز، یکی از تحلیلگران نفت و انرژی مدعی شد چین درحال خرید نفت ایران با تخفیف‌های باورنکردنی است و چین اکنون نفت ایران را 10 درصد ارزانتر از نفت روسیه خریداری می کند و با توجه به اینکه روسیه هم نفت خود را 30 درصد زیر میانگین قیمت جهانی می فروشد، چینی ها نفت ایران را با حدود 40 درصد تخفیف دریافت می کنند.
در همین باب نرسی قربان کارشناس انرژی به تجارت‌نیوز گفت: تا زمانی که پول نفت بر سر سفره‌های مردم نیاید تفاوتی نمی‌کند که چقدر نفت بفروشیم و مقدار تولید با رشد اقتصادی یکسان نخواهد بود، پس از خروج ترامپ از برجام، تحریم های ایران فقط شامل تحریم‌هایی می‌شد که از طرف آمریکا وضع شده بود و تحریم‌های اروپا و سازمان ملل هنوز شامل حال ایران نبود. در نتیجه فروش نفت ایران بسیار ساده‌تر صورت می‌گرفت اما آمریکا همچنان به شرکت‌ها و کشورهای مختلف فشار وارد می‌کرد تا از ایران نفت خریداری نکنند چراکه در صورت خرید نفت ایران شامل تحریم های آمریکا می شدند، کشورها از ترس تحریم‌های آمریکا خرید خود را از ایران قطع کردند.
وی افزود: پس از قرار گرفتن ایران در تنگنا، اروپاییان سعی کردند با گفتگو مکانیزمی فراهم کنند تا ایران بتواند نفت بفروشد در همین رابطه هم دفتری در سوئیس احداث و جلساتی برگزار شد اما نتیجه‌ای نداشت.
این کارشناس انرژی با تاکید براینکه اروپا برای پا درمیانی میان ایران و آمریکا به در بسته خورد و نتوانست راه را برای صادرات نفت ایران باز کند، تاکید کرد: یکی از موانعی که برای بازگشت پول نفت به ایران وجود دارد مسئله FATF است و بیم پولشویی در ایران به شدت وجود دارد.
وی افزود: از این نظر فروش نفت ایران دو مشکل دارد اولین مشکل همان فروش نفت است و دیگری بازگرداندن پول فروش نفت به اقتصاد. مقداری از پول فروش نفت بعد از دور زدن تحریم‌ها به دست ایران می رسد اما هیچ کس نمی داند چقدر و چگونه است؟ در حال حاضر بهترین راهکار این است که با کشورها صحبت کنیم و هر طور شده تحریم ها را از سر راه برداریم، حل موضوع قرار گرفتن ایران در لیست سیاه هم ضروری است. امروز رقم صادرات معلوم نیست و حدس زده می شود که چقدر صادر می کنیم اما قبلا می دانستیم که ظرف شش ماه چقدر صادرات خواهیم داشت.
برای اطلاعات بیشتر صفحه سوخت و انرژی را در تجارت‌نیوز دنبال کنید.
نظرات