الهام میرمحمدی 
آخرین تلاش‌های روحانی برای نجات برجام
تجارت ایران با کشورهای اروپایی که پس از برداشته شدن تحریم‌ها جان تازه‌ای گرفته بود، حالا با خروج امریکا از برجام بار دیگر تحت‌الشعاع قرار گرفته است. آیا سفر روحانی به سوئیس و اتریش می‌تواند شرکت‌های اروپایی را برای ادامه سرمایه‌گذاری و فعالیت در ایران متقاعد کند؟
الهام میرمحمدی: حسن روحانی روز دوشنبه به دعوت رسمی سران سوئیس و اتریش عازم این دو کشور اروپایی شد. این اقدام رئیس‌جمهور به دلیل فشارهای اقتصادی دونالد ترامپ پس از خروج امریکا از برجام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
به گزارش تجارت‌نیوز ، به نقل از بلومبرگ، رئیس‌جمهور ایران روز سه‌شنبه به برن و چهارشنبه به وین می‌رود و احتمالا این آخرین سفر اروپایی حسن روحانی پیش از اعمال مجدد تحریم‌های امریکا که از ششم آگوست اجرایی می‌شوند، خواهد بود.
ایران اعلام کرده که فعالیت‌های هسته‌ای خود را از سر خواهد گرفت، مگر اینکه فرانسه، آلمان و انگلستان تضمین کنند، تجارت با ایران و سرمایه‌گذاری در این کشور را ادامه دهند. سفر روحانی به اتریش در حالی رخ می‌دهد که این کشور به تازگی ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا را بر عهده گرفته است.
توافق هسته‌ای ایران موسوم به برجام، در جولای 2015 میان ایران و گروه 1+5 منعقد شد و در آن جمهوری اسلامی متعهد شد در ازای لغو تحریم‌های بین‌المللی، غنی‌سازی اورانیوم و فعالیت‌های هسته‌ای خود را محدود کند. علی‌رغم اینکه گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی نشان می‌داد ایران به طور کامل به تعهدات خود در قبال برجام پایبند بوده، ترامپ در هشتم ماه می تصمیم خود مبنی بر خروج از توافق هسته‌ای را اعلام کرد. ایالات متحده ایران را متهم می‌کند که به دلیل فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده‌اش در خاورمیانه روح برجام را نقض کرده است.
به عقیده پل اینگرام، مدیر اجرایی شورای امنیت اطلاعات انگلیس و امریکا، رئیس‌جمهور ایران باید اروپا را به تعهداتی فراتر از واژه‌ها ملزم کند؛ چرا که توافقی بزرگ در معرض خطر است.
سفر روحانی به اتریش پیش‌زمینه‌ای برای نشست آتی وزرای شش کشور دیگر در وین خواهد بود. در این نشست مقامات کشورهای چین و روسیه نیز به همتایان اروپایی خود خواهند پیوست.
به گفته الی گرانمایه، عضو شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا، انتظار می‌رود در این رویارویی، جزئیات بیشتری در مورد بسته اقتصادی اروپا برای حمایت از ایران در برابر تحریم‌های ایالات متحده ارائه شود. دشواری‌ها برای رسیدن به یک توافق میان ایران و اروپا ضعف سیاست تجاری اروپا را نشان می‌دهد. به نظر می‌رسد، برای اتحادیه اروپا داشتن سیاستی مستقل از امریکا بسیار سخت است. مقامات ایرانی هم به خوبی می‌دانند که اصلاحات در این زمینه به سرعت انجام نخواهد شد.
با این حال، برای دولت ایران که در تلاش است تا با مدیریت بحرانِ ارز، خشم عمومی را در داخل کشور مهار کند، رسیدن به یک توافق با اروپا از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.
حسن روحانی هفته گذشته در یک سخنرانی تلویزیونی مردم ایران را برای دورانی سخت‌تر آماده کرد و گفت: ملت ایران هیچ‌گاه در برابر فشار خارجی‌ها به زانو در نیامده است. ما از شان تاریخی خود محافظت می‌کنیم و در مقابل امریکا تسلیم نمی‌شویم. ما هیچ‌گاه استقلال، آزادی و ایمان خود ا معامله نخواهایم کرد.
تاثیر تحریم‌ها
نمودار زیر تجارت ایران و اروپا را در بازه زمانی 2011 تا 2017 نشان می‌دهد:
کارنامه تجارت ایران و اروپا از 2011 تاکنون
اگر اروپا نتواند از ایران در برابر تحریم‌های امریکا محافظت کند، بخش بزرگی از درآمدهای نفتی و ارتباطات بانکی ایران در معرض خطر قرار می‌گیرد. در داخل نیز به تعبیر بلومبرگ «محافظه‌کاران تندرو» روحانی را تحت فشار قرار داده و او را به دلیل اعتماد به ایالات متحده، متهم به ساده‌لوحی می‌کنند. به نظر می‌رسد دولت نیز انگیزه چندانی برای ادامه مذاکرات و ماندن در برجام ندارد.
به گفته آژانس خبری اتریش، روحانی در وین تفاهمنامههایی در حوزه‌های حمل‌ونقل و مدیریت آب امضا می‌کند. همتای اتریشی او، الکساندر فن‌دربلن نیز اعلام کرده که اتحادیه اروپا تا زمانی که ایران به تعهدات خود پایبند بماند، در برجام باقی خواهد ماند.
در مورد طرح‌های پیشنهادی که به سرمایه‌گذاران اروپایی اجازه می‌دهد از تحریم‌های امریکا در امان بمانند، تردیدهای بسیاری وجود دارد. از سوی دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا در حال مذاکره در مورد حل اختلافات تجاری با دولت ترامپ هستند. اقدامات ایالات متحده صادرات این کشورها به ارزش 435 میلیارد دلار را تهدید می‌کند.
بر اساس اطلاعاتی که از سوی بلومبرگ تهیه شده، ایران شصت و ششمین شریک تجاری اروپاست و ارزش تجارت این کشور با اروپا در سال گذشته میلادی حدود 24 میلیارد دلار گزارش شده است.
نظرات