رمزگشایی از جعبه سیاه گرانی خودرو

سه‌شنبه هفته گذشته موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی میزبان چند تن از کارشناسان خودرو و مدیران سابق خودروسازی کشور بود تا به بررسی چالش‌ها و مشکلات این صنعت و قیمت خودرو بپردازند.

به گزارش تجارت‌نیوز، امیرحسن کاکایی، کارشناس بازار خودرو در بخشی از این نشست به بیان نقطه‌نظرات خود در خصوص چالش‌های صنعت خودرو کشور پرداخت و از وجود برخی هزینه‌های پنهان نام برد که به این صنعت تحمیل می‌شود.

این کارشناس بازار خودرو با اشاره به مشکلات صنعت خودرو و طرح برخی سوالات گفت: مشکل صنعت خودرو به یک مشکل و سوال بزرگتر در خصوص توسعه برمی‌گردد و آن این است که اساسا هدف از توسعه صنعت از جمله صنعت خودرو چیست؟ به عنوان مثال باید مشخص کنیم که هدف از صنعت خودرو طراحی، مونتاژ یا چه چیز دیگری است. همچنین باید به این پرسش پاسخ بدهیم که آیا ما در صنعت خودرو به دنبال فناور بودن هستیم یا خیر.

وی ادامه داد: از طرفی باید مشخص کنیم که آیا هدف از توسعه صنعت خودرو اشتغال‌زایی است یا خیر. امروز مشاهده می‌کنیم که تولید صنعت خودرو به‌شدت کاهش داشته، اما یک نفر از داخل صنعت اصلی یعنی خودروسازی ایران‌خودرو و سایپا بیکار نشده است. این جای شکر دارد که کسی بیکار نشده اما این موضوع با بهره‌وری در تناقض است.

کاکایی افزود: عدم تعدیل نیرو در صنعت خودرو در چنین شرایطی نشان می‌دهد که اشتغال‌زایی در صنعت خودرو یک پارامتر بسیار مهم است. اما سوال این است که چه کسی قرار است هزینه این اشتغال‌زایی را بدهد؟ چالش دیگر در صنعت خودرو این است که برخی از افراد اینگونه تصور می‌کنند که داشتن صنعت خودروسازی به معنی این است که تمام آحاد ملت صاحب خودرو شوند. به گونه‌ای که هر فردی اراده کرد مثلا یک پراید داشته باشد. بنابراین ما در این صنعت دچار خواسته‌های متناقص هستیم.

وی ادامه داد: برخی از وظایف اساسا جز وظایف خودروساز در کشور نیست. اما متاسفانه اکنون خودروسازان و مردم را به جان یکدیگر انداخته‌اند. از جمله این وظایف حوزه محیط‌زیست است. در واقع سوال این است که اگر کامیون‌های فرسوده در جاده‌ها رفت‌و‌آمد می‌کنند، آیا خودروسازها مقصر هستند؟ یا آنکه اگر بنزین یورو چهار به اندازه کافی در ایران وجود ندارد و به همین دلیل موتور خودرو زود خراب می‌شود، باز هم خودروسازان مقصر هستند؟

این کارشناس بازار کار ادامه داد: همچنین آیا گازسوز شدن وظیفه‌ای است که بر عهده خودروسازها است؟ پس دولتی که قرار بود یک سری کارها را انجام بدهد، کجاست؟ جالب است که در این میان خودروسازان و مردم را به جان هم انداختند و کسی این خرابکاری‌ها را انجام داد، اکنون وجود ندارد.

وی افزود: همچنین توسعه شبکه فناوری در صنعت خودرو موضوعی است که عمدتا بر عهده دولت‌هاست تا آنکه بر عهده خودروساز باشد. حتی در کشوری مانند آلمان ساختار حمایتی مستقیم دولت از دانشگاه‌ها و ارتباط با صنعت وجود دارد و از این طریق به خودروسازها کمک می‌کنند. یعنی اصل شبکه توسعه فناوری در صنعت خودرو بر عهده دولت است. در واقع این هزینه را خودروساز پرداخت نمی‌کند.

کاکایی ادامه داد: این وضعیت برای کشوری مانند آلمان است که تا اندکی سوسیالیستی است. این در حالی است که در کشوری مانند آمریکا نیز که کاملا کاپیتالیستی بوده نیز همینگونه است. کدام فناوری پیشرفته در آمریکا بدون حمایت نظامیان آمریکا پیش رفته است؟ معمولا اکثرا ناسای آمریکا چندین سال برای تولید و رشد فناوری‌های مختلف هزینه کرده است. با توجه به موارد گفته شده، بنده اعتقاد دارم که ما باید در سطوح بالای حاکمیتی بنشینیم و ابتدا هدف خود را از صنعت خودروسازی مشخص کنیم.

وی افزود: ما به لحاظ فناوری توان لازم را داریم و بارها دیده‌ایم و جوانان ما پتانسیل بسیار خوبی در این زمینه هستند. بارها بنده مشاهده کرده‌ام که بسیاری از جوانان نخبه ما در این زمینه از ایران مهاجرت کرده و به شرکت‌هایی مانند جنرال موتورز یا فلان شرکت آلمانی می‌روند. سوال این است که در اینگونه موضوعات اساسا خودروسازان چه تقصیری دارند؟ بنابراین برای استفاده از فناوری مدرن در صنعت خودرو نیازمند یک ساختار کلان هستیم و خودروسازان امکان ایجاد چنین ساختاری را ندارند، بلکه این وظیفه دولت است.

این کارشناس بازار خودرو در پایان گفت: مورد دیگر آن است که اساسا وظیفه صنعت خودرو توسعه مناطق یا کشور است؟ اگر وظیفه خودروساز توسعه کشور است، پس چرا خودروساز را مجبور می‌کنیم که باید در فلان شهر یا منطقه به طور غیراقتصادی کارخانه تاسیس کند. اینها سوالاتی است که از جانب حاکمیت باید پاسخ داده شود.