آیا مذاکرات هسته‌ای می‌تواند «کمای بورسی» را بشکند؟

به گزارش تجارت نیوز، بازار سرمایه این روزها در بحبوحه اخبار مذاکراتی و انواع ریسک‌های داخلی روزهای چندان مطلوبی را پشت‌سر نمی‌گذراند. از یک سو اخبار متفاوتی که در خصوص دور ششم مذاکرات هسته‌ای مطرح می‌شود و نوید تداوم مذاکرات و عدم به بن‌بست رسیدن آن را منعکس می‌کند، می‌تواند به بازگشت نسبی اعتماد سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در بورس منجر شود. با این وجود برخی تصمیم‌های نابجای متولیان همچنان رمقی برای معامله‌گران نگذاشته است؛ تصمیم‌هایی که کورسوی امیدواری را حتی با وجود شنیده شدن اخبار مثبت مذاکراتی کم‌رنگ می‌کند. همچنین موضوع افزایش نرخ محصولات ایران‌خودرو که اتمسفر نسبتا مثبتی را در بازار روز گذشته ایجاد کرد، از سوی وزارتخانه صمت تکذیب شد. به نظر می‌رسد تا زمانی که ناهماهنگی‌ها در سطح سیاستگذاری از سوی متولیان وجود دارد، حتی رفع تحریم‌ها نیز نمی‌تواند به‌تنهایی راه‌گشا باشد.

بازار زیر فشار ریسک‌ها

برزو حق‌شناس، کارشناس بازار سرمایه، در خصوص وضعیت بازار عنوان کرد: در ماه‌های گذشته، بازار سرمایه نوسانات قابل‌توجهی را به ثبت رسانده است. به نظر می‌رسد این نوسانات از دو عامل اصلی افزایش ریسک‌های سیاسی ناشی از تنش‌های بین‌المللی و مدیریت ضعیف سازمان بورس و اوراق بهادار نشات می‌گرفتند. با‌این‌حال، با آغاز مذاکرات و کاهش نسبی تنش‌ها، بازار شاهد رشد قابل‌توجهی بود و ارزش دلاری آن افزایش یافت. این رشد به طور عمده به کاهش ریسک‌های سیاسی نسبت داده شد، اما با بازگشت ابهامات در مذاکرات و افزایش دوباره تنش‌ها، بازار بار دیگر به حالت احتیاط درآمد. این واکنش بازار به تغییرات ریسک‌های سیاسی طبیعی است و نمی‌توان آن را مورد انتقاد قرار داد.

با‌این‌حال، افزایش دوباره ریسک‌ها، حتی اگر به سطح سابق نرسیده باشد، به همراه عوامل داخلی، فشار مضاعفی بر بازار وارد کرده است. در کنار ریسک‌های سیاسی، مدیریت ضعیف سازمان بورس و اوراق بهادار به‌عنوان یکی دیگر از عوامل کلیدی در افت بازار مطرح شده است. تصمیم‌گیری‌های شتاب‌زده و غیرشفاف این سازمان، به‌ویژه در تغییر ضرایب اهرمی صندوق‌های سرمایه‌گذاری، تاثیرات منفی قابل‌توجهی بر بازار داشته است. با‌این‌حال، شواهد نشان می‌دهد که این تصمیم، در کنار سایر عوامل، به ایجاد حباب منفی در صندوق‌های اهرمی منجر شد و حتی در برخی موارد، این حباب به ارقام دورقمی رسید که در نوع خود بی‌سابقه بود.

حق‌شناس ادامه داد: یکی دیگر از مصادیق مدیریت ضعیف سازمان بورس، نحوه برخورد با شفاف‌سازی شرکت‌های خودرویی بود. باز و بسته شدن نمادهای این گروه بدون شفاف‌سازی کافی، ابهامات زیادی را در بازار ایجاد کرد. این موضوع، به همراه تاخیر در ابلاغ افزایش نرخ محصولات خودرویی، آسیب جدی به اعتماد سرمایه‌گذاران وارد کرد. شورای رقابت و سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان، که مسوول قیمت‌گذاری خودرو هستند، سازوکاری را دنبال می‌کنند که به نظر می‌رسد از پایه ناکارآمد است. با‌این‌حال، حتی این سازوکار ناقص نیز به‌درستی اجرا نمی‌شود. در این میان، اقدام شرکت ایران‌خودرو در اعلام اجرای نرخ‌های جدید به‌صورت مستقل، در دفاع از حقوق سهامداران، نمونه‌ای از تفاوت عملکرد بخش خصوصی و دولتی بود.

با وجود چالش‌های موجود، برخی نشانه‌های مثبت نیز در بازار دیده می‌شود. کاهش نسبی تنش‌های سیاسی و اخبار ضدونقیض در خصوص افزایش نرخ محصولات خودرویی، در روزهای اخیر به بهبود وضعیت گروه خودرویی و بازگشت آن به مدار مثبت منجر شده است. بازار در نقاط حمایتی خوبی از منظر تحلیل تکنیکال قرار دارد و اصلاح قیمتی مناسبی را پشت سر گذاشته است.

با‌این‌حال، بهبود پایدار بازار به افزایش حجم معاملات وابسته است. در صورتی که حجم معاملات روزانه به بیش از ۱۰هزار میلیارد تومان برسد و این روند تثبیت شود، می‌توان به بازگشت بازار به مسیر صعودی امیدوار بود. در غیر این صورت، ادامه روند کنونی ممکن است به ریزش‌های عمیق‌تر و آسیب جدی به بازار منتهی شود. امید به آینده‌ای روشن‌تر برای بازار سرمایه، در گرو تصمیم‌گیری‌های مسوولانه و شفاف خواهد بود.

احسان عسکری، کارشناس بازار سرمایه، وضعیت بازار روز گذشته را این‌گونه مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد: بازار سرمایه این روزها به‌واسطه اخبار مذاکراتی در هفته‌های اخیر درگیر نوسانات زیادی شده است. باید عنوان کرد غیر از موضوع مذاکراتی، موضوعی که بازار سرمایه را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، اخبار ضدونقیض پیرامون آن در کنار وضعیت کامودیتی‌ها و قیمت‌گذاری‌های دستوری در حوزه خودرو است.

در روزهای گذشته موضوع قیمت‌گذاری محصولات شرکت خودروسازی ایران خودرو داغ بود و اخبار مربوط به آن شوک نسبتا مطلوبی به بازار داد. با این وجود تکذیب این خبر از سوی وزارتخانه صمت می‌تواند مسیر بی‌اعتمادی جدیدی برای سرمایه‌گذاران ترسیم کند.

عسکری در خصوص حباب صندوق‌های اهرمی اظهار کرد: منفی شدن حباب صندوق‌های اهرمی نگرانی‌های نهاد ناظر را به همراه داشته است. در واقع بی‌توجهی مدیران صندوق‌ها به رشد حباب منفی و عدم تمایل به کاهش آن موجب شد سازمان بورس قواعدی را برای مدیریت حباب آنها تعیین کند. مدیران صندوق‌های اهرمی باید نسبت به حبابی شدن این صندوق‌ها توجه داشته و برای کاهش حباب این صندوق‌ها اقدامات لازم را اجرا کنند. در شرایط فعلی سهام بزرگ و شاخص‌ساز بازار بیشتر تحت‌تاثیر ناترازی‌های حوزه انرژی قرار دارند و به طور کلی این گونه از سهام در شرایط فعلی وضعیت چندان مطلوبی را به نمایش نمی‌گذارند.

عسکری در پایان گفت: پیش‌بینی می‌شود تنها با ایجاد زمزمه‌ها و افزایش خوش‌بینی‌ها در خصوص مذاکرات هسته‌ای تغییر بخصوصی در وضعیت بازار ایجاد نشود. در صورتی که گزارش‌های بهار شرکت‌ها مناسب باشد، می‌توان به بازگشت بازار به ریل صعودی امیدوار بود. همچنین رفع قیمت‌گذاری دستوری در مقطع فعلی می‌تواند نور روشنی در دل سیاهی بازار رکودی ایجاد کند.

منبع: دنیای اقتصاد