آیا پسته می‌تواند ناجی کشاورزی آذربایجان‌شرقی در عصر کم‌آبی باشد؟

به گزارش تجارت نیوز، با گرم‌تر شدن زمین و کاهش منابع آبی در سال‌های اخیر، کشاورزی آذربایجان‌شرقی نیز به‌ناچار مسیر تازه‌ای را تجربه می‌کند.

محصولاتی که روزگاری با اتکای صرف به بارش‌های طبیعی و منابع زیرزمینی رشد می‌کردند، امروز جای خود را به کشت‌های مقاوم‌تر و اقتصادی‌تر می‌دهند.

در این میان، پسته به‌عنوان «طلای سبز» کشاورزی ایران، توانسته جایگاه تازه‌ای در باغات استان پیدا کند؛ محصولی که نه‌تنها ظرفیت ارزآوری بالایی دارد، بلکه می‌تواند الگوی تغییر الگوی کشت و کاهش فشار بر منابع آبی نیز باشد.

افزایش سطح زیرکشت پسته در سایه تغییرات اقلیمی

مسعود جعفرنژاد، مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌شرقی با اشاره به بالا رفتن EC آب و خاک‌های زراعی، کاهش نزولات جوی و افت سطح آب‌های زیرزمینی طی سال‌های اخیر گفت: با توجه به این شرایط و همچنین مزیت‌های اقتصادی پسته، سطح زیرکشت این محصول در آذربایجان‌شرقی رو به افزایش است.

به‌گفته وی، پسته علاوه بر ارزآوری و ارزش اقتصادی بالا، به‌دلیل تحمل نسبی در برابر شوری و کم‌آبی، گزینه‌ای مناسب برای جایگزینی محصولات پرآب‌بر و بهره‌برداری از اراضی کم‌بازده محسوب می‌شود.

شهرستان‌های پیشرو و میزان تولید

مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی استان آذربایجان‌شرقی، شهرستان‌های اسکو، مرند، جلفا، آذرشهر و خسروشهر را قطب‌های اصلی کشت پسته معرفی کرد و گفت: تولید کل پسته در استان دو هزار و 110 تن است و متوسط عملکرد نیز به حدود یک تن در هکتار می‌رسد.

جعفرنژاد، جوان بودن باغات را یکی از دلایل عملکرد پایین نسبت به سایر استان‌ها دانست و گفت: بخش عمده درختان پسته استان در سن 12 سالگی هستند و هنوز به باردهی اقتصادی نرسیده‌اند.

خسارت‌های اقلیمی و آفات

وی با اشاره به بارندگی‌های اردیبهشت و رطوبت بالای هوا اظهار کرد: این شرایط موجب اختلال در تلقیح درختان و کاهش کیفیت و کمیت محصول می‌شود.

مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌شرقی، طغیان آفت پسیل در سال جاری را یکی دیگر از مشکلات باغداران دانست و گفت: این آفت با ریزش میوه و برگ‌ها، کاهش عملکرد را به دنبال داشته است. کارشناسان در تلاشند با روش‌های جایگزین از جمله کارت زرد و صابون‌های حشره‌کش، مصرف سموم را به حداقل برسانند.

ارقام و پایه‌های کشت

جعفرنژاد، عمده‌ترین ارقام کشت‌شده در استان آذربایجان‌شرقی را احمدآقایی و اکبری عنوان کرد و افزود: ارقام دیگری همچون کله‌قوچی، اوحدی و شاه‌پسند نیز در باغات استان وجود دارد. همچنین پایه‌های مرسوم، بادامی زرند و پسته وحشی هستند، اما توسعه پایه‌های پررشد آمریکایی مانند UCB1 به دلیل نیاز به مقاومت در برابر سرما، نیازمند بررسی بیشتر است.

مراکز فرآوری و نیاز به توسعه

وی، با اشاره به وجود حدود 27 مرکز فرآوری پسته در استان گفت: از این تعداد، هفت مرکز دارای خط کامل فرآوری با ظرفیت شش تن در ساعت هستند و مابقی به‌صورت نیم‌خط یا خانگی فعالیت می‌کنند. برای جلوگیری از فروش تر محصول، توسعه مراکز فرآوری ضروری است.

اکنون که کشاورزی آذربایجان‌شرقی در مسیر تغییر الگوی کشت قرار گرفته، پسته می‌تواند نه‌تنها به‌عنوان محصولی اقتصادی، بلکه به‌عنوان راهکاری پایدار در برابر بحران آب و تغییرات اقلیمی نقش‌آفرین باشد.

توسعه زیرساخت‌های فرآوری، حمایت از باغداران در مدیریت آفات و انتخاب پایه‌های مقاوم، گام‌هایی است که آینده این محصول را تضمین می‌کند.

اگر این روند با برنامه‌ریزی دقیق و همراهی سیاست‌گذاران ادامه یابد، طلای سبز می‌تواند برگ برنده کشاورزی استان در سال‌های پیش‌رو باشد.

منبع: تسنیم