آینده رابطه اقتصادی ایران و عراق / احیای امید نفتی ایران

به‌گزارش تجارت‌نیوز ، امروز (‌‌یکشنبه 18 فروردین 1398) بیشتر روزنامه‌های رسمی کشور به بررسی توسعه روابط و تبادلات تجاری ایران و عراق پرداخته‌اند، اما روزنامه ایران از جابه‌جایی منابع در بودجه سال ۹۸ برای کمک‌رسانی به مناطق سیل‌زده خبر داده و روزنامه دنیای اقتصاد هم خوش‌بینی ‌سرمایه‌گذاران به طلای سیاه را بررسی کرده است.

باید فکری اساسی برای اقتصاد کشور کنیم

روزنامه اطلاعات با تیتر «باید فکری اساسی برای اقتصاد کشور کنیم» صحبت‌های رییس مجلس شورای اسلامی در دیدار نوروزی با کارکنان و مدیران مجلس را نقل کرده است.

این روزنامه نوشته است: ‌علی لاریجانی در واکنش به انتقاداتی که نسبت به اختصاص بودجه برای سدسازی در دوران خشکسالی انجام می‌گرفت، اظهار نظر کرد: در سال‌های خشکسالی مرتبا گفته می‌شد که چرا این قدر برای سدسازی هزینه می‌شود، چرا که منابع در جایی هزینه می‌شوند که کارایی لازم را ندارد، اما امروز مشخص شد اگر این سدها به‌ویژه‌ در خوزستان، لرستان، همدان و کرمانشاه ساخته نمی‌شد، بحران‌های انسانی در سیلاب اخیر بسیار وسیع‌تر می‌بود.

وی با اشاره به حجم ورودی سیلاب به سد کرخه و دز در استان خوزستان، یادآور شد: آبی که به کرخه وارد شد حدود هفت هزار متر مکعب در ثانیه و آبی که به دز وارد شد حدود پنج هزار متر مکعب در ثانیه بود. یکی از دغدغه‌های مسئولان این بود که با تداوم نزولات آسمانی ذخیره و سرریز سدها چگونه مدیریت شود. زیر آب رفتن برخی روستاها و بخش‌هایی از برخی از شهرها در استان‌های سیل‌زده ناشی از سرریز برخی از سدها بود. حالا تصور کنید اگر این سدها نبودند چه فجایع انسانی به بار می‌آمد. منابع زیادی صرف ساخت بیش از ۱۰۰ سد در کشور شد. با سنجش اهمیت این سدها به خوبی متوجه دلیل اصرار مسئولان وقت برای ساخت آنها می‌شویم.

لاریجانی با اشاره به بودجه ۹۸ گفت‌: در بودجه سال جاری برای آبخیزداری و آبخوانداری با اذن رهبری منابعی را از صندوق توسعه ملی هزینه کردیم، چون آبخوانداری پشتوانه تولید کشور است. علاوه بر این با این کار آب‌های سطحی و زیرزمینی را نیز کنترل کردیم. اگر این تصمیمات گرفته نمی‌شد، امروز بسیاری از شهرها و روستاهای کشور گرفتار سیلاب و خسارات ناشی از آن می‌بود.

رییس مجلس گفت‌: یکی از اصلی‌ترین مشکلات به وجود آمدن سیل اخیر لایروبی نشدن رودخانه‌ها و همچنین ساخت‌وساز در بستر رودخانه‌ها بود. با بررسی‌هایی که در سفر به استان‌های مختلف داشتم، ساخت نخلستان و باغستان و مغازه‌ در بستر رودخانه‌ها موجب شد حجم خسارت‌های سیل افزایش یابد. لاریجانی تداوم سدسازی، لایروبی سدها و رودخانه‌ها و رعایت حریم و بستر رودخانه‌ها را در کنار کمک‌رسانی به استان‌های سیل‌زده خواستار شد.

نماینده مردم قم ادامه‌ داد: مجلس با سختی منابع و هزینه‌ها را در بودجه سال ۹۸ متعادل کرد، اما حجم خسارت‌های پیش‌بینی نشده سیل اخیر که به امور زیربنایی، احشام، زمین‌های کشاورزی، واحدهای مسکونی و مغازه‌داران خسارات زیادی را وارد کرد، موجب شد که با مقام معظم رهبری و دولت گفتگوهایی را داشته باشم تا در مجلس برای حل مشکلات ناشی از سیل، منابع لازم اختصاص یابد. این کار را حتی با جابه‌جایی منابع در بودجه سال ۹۸ انجام خواهیم داد.

لاریجانی ترسالی را ظرفیت خوبی برای افزایش تولیدات کشاورزی دانست و ابراز امیدواری کرد بارندگی‌ها در طول سال جاری ادامه‌ داشته باشد. برای شرایط اقتصادی کشور و رونق تولید باید فکری اساسی شود. میزان سرمایه‌گذاری در بخش عمرانی، حجم بزرگ بودجه جاری و اوضاع بانکی از چالش‌های بزرگ اقتصادی است که باید متناسب با تئوری اقتصادی یعنی رونق تولید تغییر کند. نیازمند جراحی‌های اقتصادی در چهار ماه آینده برای پیاده کردن نظر مقام معظم رهبری در چارچوب تعریف و اجرای تئوری اقتصادی هستیم.

دوران طلایی روابط تهران - بغداد

همچنین روزنامه اطلاعات با تیتر «دوران طلایی روابط تهران - بغداد» نوشته است که نخست‌وزیر عراق و رییس‌جمهوری ایران بر اجرایی شدن توافقات دو کشور تاکید کردند.

این روزنامه نوشته است: تنها چند هفته پس از سفر مهم حسن روحانی، رییسجمهوری ایران به عراق که در روزهای پایانی سال گذشته صورت گرفت و به تقویت رابطه راهبردی تهران و بغداد انجامید، نخست‌وزیر این کشور راهی تهران شد. سفر عادل عبدالمهدی درست در شرایطی که حضور اخیر هیات عالی‌رتبه ایرانی در عراق با استقبال ویژه مقام‌های این کشور روبه‌رو شد و هم‌زمان امریکا تهدید کرده است معافیت مشتریان نفتی ایران از جمله عراق را از تحریم‌های ضد ایرانی تمدید نمی‌کند، نشانه‌ای است بر این واقعیت که رابطه سیاسی و راهبردی این دو همسایه تحت تاثیر اراده برخی بازیگران منطقه‌ای و غیرمنطقه‌ای برای شکستن پل این رابطه قرار نمی‌گیرد.

رییسجمهوری ایران در نشست مشترک با نخست وزیر عراق اعلام کرد: توسعه روابط بانکی و همکاری‌های بانک‌های مرکزی ایران و عراق در تسهیل شرایط برای گسترش تبادلات مالی و همکاری‌های تجاری و اقتصادی فی‌مابین حائز اهمیت است. همچنین باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که اقدامات فنی در جهت انجام لایروبی شط‌العرب یا اروندرود برای بازگرداندن کانال اصلی کشتیرانی (تالوگ) که مبنای مشخص کردن خط مرز آبی دو کشور در اروندرود است، توسط دو دولت تا پایان ماه رمضان انجام شده و بتوان در تابستان سال جاری شاهد عملیات اجرای آن باشیم. همچنین باید در راستای گسترش تعرفه ترجیحی و تجارت آزاد میان ایران و عراق برنامه‌ریزی و اقدام کنیم.

حسن روحانی مطرح کرد: ایجاد شهرک‌های صنعتی مشترک و دعوت از سرمایه‌گذاران و کارآفرینان دو کشور برای فعالیت در این مناطق و همکاری‌های مشترک در زمینه استاندارد کالاها موجب توسعه روابط و تبادلات تجاری ایران و عراق خواهد بود. باید تلاش کنیم که سطح مبادلات تجاری ایران و عراق به افق 20 میلیارد دلاری مد نظر دو کشور در سال‌های آینده برسد.

رییسجمهوری ایران خاطر نشان کرد: بازگشت امنیت کامل به سوریه و توسعه این کشور برای ایران و عراق به عنوان دو کشور تاثیرگذار در منطقه حائز اهمیت است. همواره قدس را به عنوان پایتخت اصلی و دائمی فلسطین قلمداد می‌کنیم، هر اقدامی برخلاف این را مغایر با تاریخ و مقررات سازمان ملل دانسته و آن را محکوم می‌کنیم. بی‌تردید جولان بخشی از خاک سوریه است که توسط اشغالگران غصب شده و هیچ نظری نمی‌تواند در این واقعیت تاریخی خلل ایجاد کند.

همچنین عادل المهدی در نشست مشترک با رییسجمهوری ایران مطرح کرد: سفر رییسجمهوری ایران به عراق، سفری کلیدی و تاریخی بود چرا که توانست دستاوردهای فراوانی را به همراه داشته و مشکلاتی که در مسیر توسعه همکاری‌های دو کشور بود را از میان بردارد. باید در راستای توسعه روابط و همکاری‌های ایران و عراق در بخش‌های مختلف علمی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در راستای منافع متقابل دو ملت تلاش کنیم. باید در راستای توسعه همکاری‌ها در بخش‌های مختلف از جمله انرژی، برنامه‌ریزی در زمینه سیاست‌های مشترک آبی، ایجاد مناطق مشترک تجاری، تبادلات علمی و فناوری، مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر تلاش کنیم. براساس قانون اساسی عراق هرگز اجازه نمی‌دهیم که از خاک عراق علیه دیگر کشورها به‌ویژه ایران استفاده شود و در این مساله جدیت داریم.

هدف‌گذاری مبادلات تجاری 20 میلیارد دلاری

همچنین روزنامه مردم سالاری با تیتر «هدف‌گذاری مبادلات تجاری 20 میلیارد دلاری» نوشته است که گام دوم توسعه روابط ایران و عراق با حضور عادل عبدالمهدی در تهران برداشته شد.

این روزنامه نوشته است: روز گذشته، حضور عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق در تهران نشان داد که دولت‌های دو کشور عزم راسخی برای سرعت بخشیدن به توسعه روابط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دارند. همزمان با سفر عبدالمهدی رایگان شدن ویزای عراق برای مسافران ایرانی، یکی از موضوعات مطرح شده در سفر روحانی به آن کشور اجرایی شد و رسانه‌ها تصویر اولین ویزای رایگان عراق را منتشر کردند.

حسن روحانی در نشست مشترک هیات‌های عالیرتبه ایران و عراق سفر و مذاکرات مقامات دو کشور را نشان‌دهنده علاقه و اهتمام مسئولان در راستای توسعه و تعمیق مناسبات و همکاری‌های فی‌مابین دانست و اظهار امیدواری کرد با تلاش مسئولان توافقات تهران - بغداد در بخش‌های مختلف سریع‌تر اجرایی و عملیاتی شود.

وی با ابراز خرسندی از اجرایی شدن توافق ایران و عراق برای رایگان شدن روادید در فاصله کمتر از یک ماه از مذاکرات انجام‌شده در این راستا در بغداد، گفت: این اقدام برای گسترش روابط و همکاری‌های فی‌مابین و تسهیل در توسعه روابط علمی، تجاری، اقتصادی و بهداشتی و درمانی ایران و عراق تاثیرگذار خواهد بود.

رییسجمهوری اتصال راه‌آهن دو کشور را از دیگر توافقات مهم ایران و عراق برشمرد و اظهار داشت: امیدواریم اتصال راه‌آهن ایران و عراق در آینده در مسیرهای مختلف رخ دهد، اما فعلاً اتصال راه‌آهن شلمچه به بصره مورد تأکید دو طرف است که امیدواریم عملیات فنی و توافق‌های فنی آن انجام و بعد از ماه مبارک رمضان شاهد اجرایی شدن آن باشیم.

روحانی همچنین به موضوع صادرات برق و اتصال شبکه برق و گاز ایران به عراق و همچنین اتصال شبکه نفت در آینده اشاره کرد و گفت: ما برای برقراری این اتصالات آماده‌ایم و معتقدیم که این موضوع نه تنها برای دو کشور بلکه برای سایر کشورهای منطقه در آینده نیز می‌تواند تسری پیدا کند. برنامه ما برای آینده دستیابی به حجم تجارت 20 میلیارد دلاری بین دو کشور است که امیدواریم در ماه‌های آینده به این نقطه برسیم.

همچنین عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق با اشاره به حادثه سیل در برخی شهرهای ایران، ضمن ابراز همدردی با آسیب‌دیدگان این سیل، گفت: ما نیز در عراق با مشکل سیل مواجه بودیم، دو کشور در خشکسالی‌های قبلی نیز درگیر بودند و امروز هم از سیل آسیب دیده‌اند. باید طوری برنامه‌ریزی کنیم که در مقابل مشکلات و سختی‌ها آسیب نبینیم.

عبور پرقدرت نفت از مرز ۷۰ دلا‌ر

روزنامه دنیای اقتصاد با تیتر «عبور پرقدرت نفت از مرز ۷۰ دلا‌ر» نوشته است که خوش ‌بینی ‌سرمایه‌گذاران به طلای سیاه بیشتر شد. این روزنامه نوشته است: بازار نفت آخرین روز کاری هفته گذشته را فراتر از قله ۷۰ دلاری به ازای هر بشکه به پایان برد. این نخستین بار در سال ۲۰۱۹ است که طلای سیاه با نگاه به کاهش تولید اوپک و بهبود روابط تجاری آمریکا و چین، از این سطح قیمتی عبور می‌کند. افت تولید ناخواسته ایران و ونزوئلا نقش مهمی در کاهش تولید اوپک داشته است. در سوی دیگر، معامله‌گران در بازار آتی برای ششمین هفته متوالی انتظارات مثبت خود از آینده طلای سیاه را نشان داده و در نقش خریدار ظاهر شده‌اند.

بازار جهانی نفت سه ماه پس از آغاز سال ۲۰۱۹، در حال فراموش کردن اتفاقات سال گذشته است. عملکرد هفته گذشته بازار نفت به خوبی نشان‌دهنده وضعیت تازه بازاری است که در ماه‌های آخر سال گذشته میلادی، تا ۴۰ درصد کاهش قیمت را تجربه کرده بود اما در اوج ناامیدی، بار دیگر مسیر صعود در پیش گرفت.

بازگشت شاخص نفت خام برنت به قله ۷۰ دلار در جمعه گذشته و به پایان رساندن آخرین روز کاری روی این قیمت در حالی رقم ‌خورد که سه‌شنبه گذشته (دوم آوریل) برنت موفق به لمس این قله شد اما از آن بازگشت. پایداری برنت روی ۷۰ دلار نشان می‌دهد که فعالان بازار نفت مانند سال گذشته میلادی از رشد جهانی اقتصاد ناامید نیستند و به مذاکرات تجاری چین و آمریکا خوش‌بین‌اند. پایبندی بالای اوپک به طرح کاهش تولید که عرضه و تقاضای بازار نفت را در مسیر تعادل قرار داده، دیگر عامل مهم و اثرگذار در بازار نفت است که رشد قیمت‌ها را باعث شده است.

بر‌اساس یک نظرسنجی که توسط موسسه اس‌اند پی گلوبال پلتس انجام شده است؛ تولید اوپک در ماه گذشته به پایین‌ترین سطح در چهار سال گذشته رسیده است. کاهش تولید بیش از اندازه عربستان و افت تولید ناخواسته در ونزوئلا و ایران که با تحریم‌های آمریکا دست و پنجه نرم می‌کنند از مهم‌ترین دلایل کاهش چشمگیر تولید اوپک ارزیابی شده‌اند. ونزوئلا علاوه بر تحریم‌های آمریکا، با مشکلات سیاسی و اقتصادی عمیقی در داخل مواجه است که در نتیجه عملکرد دولت نیکلاس مادورو به‌عنوان میراث‌دار هوگو چاوز ایجاد شده است.

عوامل یاد شده باعث شدند هر بشکه نفت خام برنت در هفته کاری گذشته رشدی 1.5 درصدی داشته باشد تا طی یک هفته از قیمت 69.39 دلار به 70.34 دلار بر بشکه دست پیدا کند. نفت خام آمریکا نیز با وجود نگرانی‌هایی بابت عرضه بیش از حد که پیش از این چشم‌انداز قیمت این نفت شاخص را از نگاه کارشناسان تیره کرده بود، رشد مناسبی را تجربه کرد. هر بشکه نفت خام دبلیو تی‌ای آمریکا، با رشدی حدود ۵ درصد از قیمت 60.14 دلار به 63.8 دلار بر بشکه رسید. به گزارش بلومبرگ، موقعیت انتظار برای خرید نفت خام در سال جاری، برای ششمین هفته متوالی با رشد همراه بوده که طولانی‌ترین دوره رشد از نوامبر ۲۰۱۷ به شمار می‌رود.

ایران به‌عنوان یکی از بزرگترین تولید‌کنندگان اوپک، نقش اثرگذاری در بازار نفت بازی می‌کند. صادرات 2.7 میلیون بشکه‌ای نفت و میعانات گازی ایران به بازار جهانی که تا پیش از خروج ترامپ از توافق بین‌المللی برجام ادامه داشت؛ باعث شد تا با بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه صنعت نفت کشورمان، ریسک کاهش عرضه به بازار وارد شده و قیمت‌ها رشد پیدا کنند.

نگرانی از خروج نفت ایران از بازار نفت، یکی از موتورهای محرک اصلی رسیدن قیمت نفت به بیش از ۸۶ دلار در اکتبر ۲۰۱۸ بود. این نگرانی در بازه زمانی یاد شده با افزایش تولید عربستان در جهت همکاری با تحریم‌های آمریکا علیه ایران مرتفع شد اما حالا و با اصرار سعودی‌ها به کاهش تولید، بار دیگر سرنوشت صادرات نفت ایران و تمدید معافیت خریداران آن به دغدغه مهم بازار تبدیل شده است.