اصلاحی که انجام شد؛ اصلاحاتی که انجام نشدند

مهکامه علیقلی: در میان همه وعده‌های اصلاحی مسولان، موضوع تک نرخی شدن ارز با وجود نوسان‌هایی که از مدتی پیش رنگ و بوی دیگری به خود گرفت و در سه ماه پایانی سال 96 با نوسان‌های لحظه‌ای به اوج خود رسید، بالاخره شب گذشته در 4200 تومان تثبیت شد.

به گزارش تجارت‌نیوز ، اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری در پایان جلسه فوق‌العاده ستاد اقتصادی دولت برای مدیریت بازار ارز که به ریاست حسن روحانی رئیس‌جمهور، برگزار شد، گفت: با این رقم، ارز مورد نیاز همه بخش‌ها از طریق بانک مرکزی و صرافی‌ها و بانک‌های تحت کنترل بانک مرکزی تامین می‌شود.

اما آغاز تک نرخی شدن ارز در حالی است که اصلاحات دیگر در حوزه اقتصاد از جمله حذف یارانه نقدی برخی اقشار ثروتمند و اصلاح قیمت سوخت همچنان در تعلیق به سر می‌برد.

پرداخت یارانه نقدی به مردم تغییر نکرد

در حالی که بسیاری از اقتصادانان همواره نسبت به پرداخت یارانه نقدی انتقاد داشته‌اند و راهکارهایی از قبیل اختصاص این مبلغ به بخش تولید بجای پرداخت نقدی آن سخن رانده‌اند اما سخنگوی دولت ابتدای اسفند ماه سال 96 گفت، شیوه پرداخت یارانه نقدی به جز در مورد ثروتمندان تغییر نمی‌کند. اما این اتفاق هم نیفتاد و دست‌کم آماری از کاهش تعداد یارانه‌بگیران هنوز منتشر نشده است.

علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی سال گذشته در تشریح لایحه بودجه سال 97 گفته بود، اگر لایحه بودجه در مجلس تصویب شود و تغییراتی در خصوص یارانه‌ها اتفاق نیفتد، سال آینده حدود ۴۲ میلیون نفر در فهرست یارانه‌ای دولت قرار خواهند گرفت.

وی سال گذشته فهرست یارانه‌بگیران اصلی را مشخص کرد.

بر این اساس، مددجویان کمیته امداد و سازمان بهزیستی که 8 میلیون و 300 هزار نفر هستند در ابتدای این لیست قرار دارند. ربیعی همچنین از شناسایی ۳ میلیون زن سرپرست خانوار توسط این وزارتخانه خبر داده بود. در نتیجه زنان سرپرست خانوار و خانواده آنان، گروه دوم یارانه‌بگیران را تشکیل می‌دهند و روستاییان، جامعه هدف سوم را نشان می‌دهند.

از سوی دیگر احمد میدری، معاون رفاه اجتماعي وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دی ماه سال گذشته از راه‌اندازي شش بانک اطلاعاتي براي حذف يارانه ثروتمندان گفته بود. بر این اساس، پايگاه جامع رفاهي براي شناسايي و حذف يارانه‌بگيران غير نيازمند راه‌اندازي شد.

وی به فارس گفته بود: پایگاه جامع رفاهی برای شناسایی و رصد اقشار مختلف جامعه ایجاد شده تا برای حذف یارانه افراد پردرآمد اطلاعات کافی در دست بوده و راهی هم برای مبارزه با فساد باشد.

بر این اساس، منابع اطلاعاتی این پایگاه رفاهی، از شش منبع شامل سازمان امور مالیاتی، بانک‌ها، سازمان تامین اجتماعی، سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای، نیروی انتظامی، سازمان ثبت املاک و اسناد کشور تامین و به روز می‌شود.

این گزارش حاکی است، با ایجاد بانک‌های اطلاعاتی، تا دی ماه سال 1396 معادل 4 میلیون نفر حذف شده‌اند، با این حال هم اکنون افراد غیرنیازمند بسیاری وجود دارند که یارانه نقدی دریافت می‌کنند.

به تایید کارشناسان اقتصادی، اصلاح روند پرداخت یارانه‌ها نیاز به یک برنامه و سیاست‌گذاری جدید دارد که به وسیله متخصصان و اقتصاددان انجام شود. تا زمانی که مردم به این صورت پول می‌گیرند، نمی‌توان مشکلات کلان اقتصادی را حل کرد.

قیمت سوخت اصلاح نشد

سال گذشته محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت، در پاسخ به انتقادات درباره بودجه 97 و اصلاح قیمت سوخت گفته بود: برای ایجاد حدود یک میلیون فرصت شغلی نیاز به اصلاح قیمت حامل‌های انرژی در سال آینده است.

به نظر می‌رسد این تصمیم دولت بیشتر برای جلوگیری از قاچاق بنزین یا سایر حامل‌های انرژی مثل گازوئیل بوده است.

پیش از تقدیم لایحه بودجه سال 97 به مجلس، بیژن زنگنه، وزیر نفت، گفته بود که افزایش قیمت بنزین در بودجه سال ۹۷ دیده شده است.

وی به خبرگزاری خانه ملت گفته بود که زمان و چگونگی افزایش قیمت بنزین هنوز مشخص نیست و هر وقت لازم شد دولت موضوع افزایش قیمت بنزین را عنوان می‌کند.

اما به گفته علی اصغر یوسف‌نژاد، سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه سال97، درباره افزایش قیمت حامل‌های انرژی در مجلس پیشنهاداتی مطرح شده بود ولی این پیشنهادها به تصویب کمیسیون تلفیق لایحه بودجه نرسید.

بالاخره ازر تک نرخی شد

کارشناسان همواره از سیاست‌های اشتباه بانک مرکزی و رفتارهای ناهماهنگ در خصوص نرخ دلار صحبت کرده‌اند‌ و معتقدند وضعیت نابسامان بازار ارز، صادرات را فلج کرده است. آنها معتقدند رفتارهای ناهماهنگ بانک مرکزی بیش از دلایل اقتصادی باعث این تنش‌ها می‌شود.

درحالی که رئیس‌جمهوری نیز همواره وعده تک نرخی شدن نرخ ارز را می‌داد اما تا امروز قیمت دلار به شکل لحظه‌ای رشد داشته است. بالاخره شب گذشته اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری در پایان جلسه فوق‌العاده ستاد اقتصادی دولت برای مدیریت بازار ارز به ریاست حسن روحانی رئیس‌جمهور، گفت: با این رقم، ارز مورد نیاز همه بخش‌ها از طریق بانک مرکزی و صرافی‌ها و بانک‌های تحت کنترل بانک مرکزی تامین می‌شود.

براین اساس، نرخ دلار از سه‌شنبه برای تمام فعالان اقتصادی و برای رفع همه نیازهای قانونی و اداری آنان، نیازهای خدماتی مسافران، دانشجویان، پژوهشگران و دانشمندانی که برای کارهای تحقیقاتی خودشان به ارز نیاز دارند، ۴ هزار و ۲۰۰ تومان خواهد بود.

حال که سرانجام دولت تصمیم به آغاز یکی از اصلاحات مدنظرش گرفته می‌توان امیدوار بود که، دیگر اصلاحات بلاتکلیف خود را در دستور کار قرار دهد.