به گزارش تجارت نیوز، نمایندگان مجلس شورای اسلامی با هشدار نسبت به بازگشت به سیاست‌های تراکم‌سازی وزارت راه و شهرسازی، این اقدامات را در راستای تضعیف توسعه شهری و افزایش بحران‌های زیست‌محیطی و اجتماعی دانسته و خواستار توقف آن شدند.
سیاست روز – یاسمن علی‌آباد- در حالی که به نظر می‌رسید وزارت راه و شهرسازی در راستای توسعه پایدار شهری و رفع بحران مسکن گام‌هایی به سمت استفاده بهینه از زمین‌های شهری برداشته است، اما سیاست‌های اخیر این وزارتخانه در خصوص تراکم‌سازی با واکنش‌های منفی نمایندگان مجلس و کارشناسان مواجه شده است. نمایندگان مجلس شورای اسلامی بر این باورند که اجرای سیاست‌های تراکم‌سازی در شهرهای کشور نه‌تنها مشکلات مسکن را حل نمی‌کند، بلکه به‌طور جدی به بحران‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و فرهنگی دامن می‌زند. این سیاست‌ها به‌ویژه در پایتخت و دیگر کلان‌شهرها که با مشکلات زیرساختی روبه‌رو هستند، اثرات منفی زیادی بر زندگی شهروندان می‌گذارد. از سوی دیگر، متخصصان و صاحب‌نظران حوزه شهرسازی نیز معتقدند که به‌جای تراکم‌سازی، باید از مدل‌های توسعه افقی استفاده شود تا مشکلات ترافیک، آلودگی هوا، حاشیه‌نشینی و فشار بر منابع زیست‌محیطی کاهش یابد.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی بارها از سیاست‌های وزارت راه و شهرسازی در زمینه تراکم‌سازی انتقاد کرده و آن را نادرست دانسته‌اند. آن‌ها تأکید دارند که این سیاست‌ها نه‌تنها مشکلات موجود را حل نمی‌کنند بلکه باعث تشدید بحران‌های زیرساختی، اجتماعی و زیست‌محیطی می‌شوند در همین زمینه چند تن از نمایندگان مجلس زبا سیاست روز گفت وگو کردند.
محمد جلالی، رئیس کمیته منابع طبیعی مجلس، ضمن انتقاد از تراکم‌سازی در برخی مناطق کشور گفت: «توسعه مسکن باید با درنظرگرفتن مزیت‌های نسبی مناطق و به‌صورت افقی انجام شود، نه یک نسخه واحد برای تمام شهرها. تراکم‌سازی در برخی مناطق، باوجود معایب فراوان، به دلیل عدم تطابق با فرهنگ ایرانی اسلامی، انتخاب اشتباهی بوده است.»
او افزود که این سیاست باید مشروط به تأمین خدمات زیرساختی مناسب باشد تا مشکلات زیست‌محیطی و اجتماعی تشدید نشود.
حامد یزدیان، نماینده مردم اصفهان نیز، با اشاره به مشکلات ناشی از تراکم‌سازی گفت: «شهرهای ما ظرفیت توسعه عمودی را ندارند. زیرساخت‌ها، ترافیک و آلودگی هوا به حدی رسیده که توسعه افقی تنها راهکار پیش رو است. متاسفانه سیاست‌های وزارت راه و شهرسازی، مانع توسعه افقی و آزادسازی زمین‌های قفل شده بوده است.» او همچنین تأکید کرد که مجلس با اقدامات جدی، خواستار توقف این سیاست‌ها است.
محمد بیات، نماینده مردم خمین و عضو کمیسیون امور داخلی و شوراها، نیز در مخالفت با تراکم‌سازی گفت: «تراکم‌سازی نه‌تنها به کاهش مشکلات کمکی نمی‌کند، بلکه در بلندمدت کشور را با بحران‌های جدی مواجه خواهد کرد. باید به جای آن، به سمت افقی‌سازی و تأمین زیرساخت‌های لازم حرکت کنیم.»
محمد خوش‌سیما، نماینده مردم اردبیل، با اشاره به تبعات تراکم‌سازی در زیرساخت‌ها و سبک زندگی ایرانی اسلامی افزود: «این سیاست باعث تشدید مشکلات زیرساختی مانند ترافیک و حاشیه‌نشینی می‌شود و با سبک زندگی سنتی و اسلامی-ایرانی و حفظ بناهای تاریخی ناسازگار است.»
نادر قلی ابراهیمی، نماینده مردم اراک و عضو کمیسیون کشاورزی، نیز بر لزوم بازگشت به الگوهای بومی مانند باغ‌شهرها تأکید کرد و افزود: «دستور وزارت راه و شهرسازی در مورد تراکم‌سازی، نسخه‌ای ناکارآمد برای توسعه شهری ایران است و باید به سمت توسعه افقی با الگوهای محلی حرکت کرد.»
ولی‌الله بیاتی، نماینده مردم آشتیان، با اشاره به بحران‌های شهری در تهران و دیگر کلان‌شهرها گفت: «تراکم‌سازی در شهرهایی که زمین کافی دارند، تنها به مشکلات زیرساختی می‌افزاید. باید از گسترش بی‌رویه مهاجرت به تهران جلوگیری کرد و از سیاست‌های تراکم‌سازی دست کشید.»
این انتقادات نشان‌دهنده نگرانی‌های جدی نمایندگان در خصوص آینده شهری ایران و پیامدهای منفی تراکم‌سازی است که نیازمند بازنگری فوری در سیاست‌های وزارت راه و شهرسازی است.
نظر کارشناسان در مورد آسیب‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و فرهنگی تراکم‌سازی
کارشناسان محیط زیست و شهرسازی نیز بر این باورند که سیاست‌های تراکم‌سازی وزارت راه و شهرسازی نه‌تنها مشکلات مسکن را حل نمی‌کند بلکه باعث آسیب‌های جدی به محیط زیست، اجتماع و فرهنگ می‌شود. دکتر مهدی رجبی، استاد دانشگاه و مشاور محیط زیست در این خصوص می‌گوید: «تراکم‌سازی به شدت به زیرساخت‌های زیست‌محیطی آسیب می‌زند. این سیاست باعث افزایش ترافیک، آلودگی هوا و فشار بر منابع طبیعی می‌شود. علاوه بر این، این گونه توسعه شهری به ایجاد محله‌های حاشیه‌ای و افزایش شکاف‌های اجتماعی دامن می‌زند.»
دکتر فریبا الیاسی، متخصص شهرسازی و استاد دانشگاه، نیز تأکید دارد: «تراکم‌سازی در کلان‌شهرها باعث تغییرات منفی در ساختار اجتماعی و سبک زندگی مردم می‌شود. این سیاست نه‌تنها به بحران مسکن کمک نمی‌کند بلکه بحران‌های اجتماعی و فرهنگی جدیدی ایجاد می‌کند که هزینه‌های بلندمدت زیادی برای جامعه خواهد داشت.»
یکی از چالش‌های جدی در تحقق توسعه افقی، وجود زمین‌های احتکار شده در کشور است که توسط دولت و بخش‌های مختلف جامعه در اختیار قرار دارند. بر اساس آمار رسمی، در حال حاضر میلیون‌ها مترمربع زمین در کشور به‌ویژه در مناطق شهری و نیمه‌شهری وجود دارد که به دلیل احتکار یا نبود سیاست‌های مناسب در توسعه شهری بلااستفاده مانده‌اند.
طبق گزارش‌ها، تنها در استان تهران بیش از ۵ میلیون مترمربع زمین بدون استفاده به‌طور غیرمجاز در اختیار افراد و شرکت‌ها قرار دارد. این زمین‌ها در حالی که می‌توانند به پروژه‌های مسکن‌سازی و توسعه افقی اختصاص یابند، به دلیل احتکار یا شرایط غیرمستقیم در فرآیند توسعه شهری به حال خود رها شده‌اند.
برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی تأکید دارند که استفاده از این زمین‌های احتکار شده می‌تواند به حل مشکل مسکن در کشور و بهبود وضعیت توسعه افقی کمک کند. آن‌ها معتقدند که با آزادسازی این زمین‌ها و هدایت آن‌ها به پروژه‌های مسکن‌سازی، می‌توان همزمان با رفع مشکلات تراکم‌سازی، از بحران‌های زیرساختی و اجتماعی نیز جلوگیری کرد.
محمد بیات، نماینده مردم خمین و عضو کمیسیون امور داخلی و شوراها، در این خصوص اظهار داشت: «یکی از راه‌حل‌های بحران مسکن در کشور، آزادسازی زمین‌های احتکار شده است. بسیاری از این زمین‌ها می‌توانند برای توسعه افقی و ساخت مسکن‌های جدید در اختیار پروژه‌های عمرانی قرار گیرند.»
حامد یزدیان، نماینده مردم اصفهان، نیز بر لزوم آزادسازی زمین‌های احتکار شده تأکید کرد و گفت: «از آنجایی که توسعه افقی نیازمند زمین‌های وسیع است، باید سیاست‌هایی را در نظر بگیریم که زمین‌های احتکار شده و بلااستفاده را به چرخه تولید مسکن وارد کنیم.»
محمد خوش‌سیما، نماینده مردم اردبیل، نیز افزود: «وجود زمین‌های بلااستفاده به‌ویژه در مناطق غیرمسکونی و غیرتجاری باید برای توسعه شهری مورد استفاده قرار گیرد. این سیاست می‌تواند به بازنگری در روند توسعه افقی و بهره‌برداری بهینه از منابع کمک کند.»
آزادسازی زمین‌های احتکار شده، نه تنها به حل بحران مسکن کمک می‌کند، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز توسعه شهری به‌صورت افقی و به‌دور از تراکم‌سازی باشد. نمایندگان مجلس با تأکید بر این که بهره‌برداری از زمین‌های احتکار شده می‌تواند در کنار توسعه افقی، به حل مشکلات زیرساختی و اجتماعی کمک کند، خواستار اعمال سیاست‌های جدی برای بازپس‌گیری این زمین‌ها و اختصاص آن‌ها به پروژه‌های مسکن‌سازی هستند.

منبع: روزنامه شرق