افزایش مالیات در سال کرونا و تحریم! / رفتار معکوس مالیاتی ایران و جهان

با شیوع کرونا بسیاری از کشورهای جهان مالیات‌ را کم کرده‌اند. رویترز نوشته است که امریکا مالیات را برای کشب و کارهای امریکایی کاهش داده است و نشریه هندلزبلات خبر داده که بزرگترین اقتصاد منطقه یورو یعنی آلمان هم مالیات فروش را برای مصرف‌کنندگان حذف کرده است.

پایگاه اطلاع رسانی اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران هم در گزارشی مالیات مصرف کنندگان را برای طیف گسترده‌ای از شهروندانش حذف کرده و تخفیف‌های مالیاتی ویژه‌ای برای هتل‌ها و مشاغل گردشگری قائل شده است.

به گزارش تجارت‌نیوز هم‌زمان با این اتفاق ایران نه تنها درآمدهای مالیاتی خود را کاهش نداده که در لایحه بودجه سال 1400 پیشنهاد افزایش آن را مطرح کرده است. به جز این، جالب است که بدانید فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد در برنامه‌ای تلویزیونی اعلام کرد که تقریبا تمام مالیات پیش‌بینی شده 8 ماهه ابتدای امسال را دریافت کرده‌اند. آن هم در شرایطی که موج دوم و سوم کرونا و شمار بالای مرگ و میر در ایران رکودهای جهانی را جابه‌جا می‌کرد!

دولت در سال 99 پیش‌بینی کرده بود 195 هزار میلیاد تومان مالیات دریافت کند و حالا کابینه حسن روحانی نه تنها مدعی است که درآمدهای مالیاتی را در ماه‌های گذشته کاملا وصول کرده‌ است که وضعیت کسری بودجه امسال هم آنقدرها بد نیست و بنا به گفته محمدباقر نوبخت، رییس سازمان برنامه و بودجه فقط حدود 50 هزار میلیاد تومان کسری وجود دارد. این در شرایطی است که سال گذشته برآوردها حاکی از آن بود که بیشتر از سه برابر این عدد کسری بودجه روی دست دولت بماند.

در بودجه سال 1400 هم که حواشی زیادی به دنبال داشته است، دولت پیش‌بینی کرده است که مالیات را به 251 هزار میلیارد تومان افزایش دهد و البته برخی معافیت‌های مالیاتی از جمله معافیت مالیاتی کشاورزان را لغو کند.

اقتصاد ایران روی خود را با سیلی سرخ کرده

غلامرضا سلامی، عضو سابق شورای راهبردی نظام مالیاتی کشور در واکنش به این موضوع به تجارت‌نیوز می‌گوید که دولت احتمالا از محل پایه‌های مالیاتی جدید، افزایش درآمدهای مالیاتی را پیش‌بینی کرده است.

به این دلیل که رقم فرار مالیاتی در ایران بسیار سنگین است و با دسترسی دولت به گردش مالی حساب‌های بانکی هم سال گذشته درآمد قابل توجهی مالیات به دست آمد و هم اینکه مطالبات مالیاتی از قوه قضاییه بالای حدود 100 هزار میلیارد تومان است و دولت احتمالا این موضوع را جز درآمدهای مالیاتی سال آینده محسوب کرده است.

این کارشناس مالیات با اشاره به اینکه اقتصاد ایران در شرایط فعلی روی خود را با سیلی سرخ نگه داشته است، تاکید می‌کند که بودجه 1400 بر اساس امید بازگشت به برجام نوشته شده است و اگر دولت نتواند تا سال آینده با آمریکا به نتیجه برسد تحقق این درآمد مالیاتی حتی با رعایت ملاحظات گفته شده، دشوار به نظر می‌رسد زیرا تولید ایران به صورت عمده مونتاژ محور است و حتی برای تولید غذایمان درصد بالایی وابستگی به واردات وجود دارد و چنانچه ارز مورد نیاز برای واردات تامین نشود تمامی کسب و کارها دچار مشکلات فرساینده شده و تحقق درآمد مالیاتی به راحتی امکان‌پذیر نیست.

افزایش مالیات صدای وزیر اقتصاد را هم درآورد!

حالا افزایش حدود 20 درصدی مالیات برای سال 1400 نه تنها صدای فعالان بخش خصوصی را درآورده است که حتی فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد هم منتقد این ماجرا شده است. مهر امروز در گزارشی نوشته است که دژپسند در در نشست شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی گفته است که در شرایطی که پایه‌های جدید مالیاتی تعریف نشده مخالف هر گونه افزایش مالیات هستم زیرا در این صورت به بخش خصوصی فشار وارد می‌شود.

او همچنین مباحثی را درباره لایحه بودجه ۱۴۰۰ مطرح کرد و با تاکید بر اینکه تأمین مالی بودجه کاری نیست که به راحتی انجام گیرد، گفت: برخورد با معوقات و فرارهای مالیاتی از جمله اقدامات مهمی بود که امسال انجام دادیم اما باید توجه داشته باشیم که به دلیل شیوع ویروس کرونا ظرفیت بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی کاهش یافته و نمی‌توانیم به آنها فشار بیاوریم.

در این وضعیت باید منتظر ماند و دید که مجلس با لایحه بودجه 1400 و درخواست دولت برای افزایش مالیات در این شرایط دشوار اقتصادی چه برخوردی می‌کند؟