به گزارش تجارت نیوز، تنها یک روز پس از اعلام نام اصفهان، به عنوان یکی از پنج استان کشور که با بیشترین نگرانی در زمینه منابع آبی مواجه هستند، خبری درباره ساخت تعدادی شهرک صنعتی جدید در این استان منتشر شد. این در حالی است که برخی از مخاطرات محیط زیستی اصفهان، همین امروز نیز به حد بحرانی رسیده‌اند.
10 شهرک صنعتی جدید در اصفهان ساخته می‌شود
در چنین شرایطی، محمدجواد بگی، مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی استان اصفهان، اعلام کرده است احداث ۱۰ شهرک صنعتی خصوصی در دستور کار قرار دارد.
آن‌گونه که ایرنا گزارش داده، او البته گفته است این شهرک‌ها «پاک و دوستدار محیط زیست» هستند و «به صورت تخصصی و فنی، محصولات دانش‌بنیان، فناورمحور و هایتک تولید می‌کنند».
بگی همچنین از برنامه‌ریزی برای ساخت شهرکهای موضوعی به منظور تولید برخی محصولات از جمله فناوری‌های نوین نساجی (کاشان)، شهرک فرایندهای شیمیایی (شهرضا) و ناحیه تخصصی تولید خودروی الکتریکی خبر داده است. او هدف از ساخت این شهرک‌ها را ایجاد اشتغال برای فارغ‌التحصیلان و افراد نخبه دانشگاهی اعلام کرده است.
در عین حال، محسن موسوی، کارشناس تاسیسات آبی، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز به مخاطرات محیط زیستی اصفهان اشاره کرده و گفته است این استان، تحمل بارگذاری جدید صنعتی و جمعیتی را ندارد.
به گفته او شهرکهای جدید، حتی اگر دوستدار محیط زیست باشند و عملیات بازچرخانی آب را انجام دهند، نباید در اصفهان احداث شوند.
متن کامل این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
اصفهان توان بارگذاری صنعتی و جمعیتی بیشتر را ندارد
*مسئولان دولتی اصفهان در حال برنامه‌ریزی برای ساخت شهرکهای صنعتی جدید در این استان هستند. از آن سو اما شواهد و داده‌های بسیاری در مورد مخاطرات محیط زیستی اصفهان، از جمله کمبود آب، فرونشست و آلودگی هوا وجود دارد. آیا این استان توان بارگذاری بیشتر فعالیت‌های صنعتی را دارد؟
بدون شک خیر. توان اکولوژیکی اصفهان، بهویژه با توجه به شرایط کنونی رودخانه زاینده‌رود، بسیار محدود است. اکنون مصارف آب این استان، به سه برابر منابع آب آن رسیده و مخاطرات محیط زیستی اصفهان نگران‌کننده شده است. در چنین شرایطی، نه‌تنها نباید صنعت جدیدی در استان ایجاد شود که بارگذاری‌ها باید کاهش یابد. اصفهان در فلات مرکزی ایران قرار دارد که با چالش‌های جدی در حوزه منابع آبی، فرونشست و دیگر چالش‌های محیط زیستی مواجه است و کشش بارگذاری بیشتری صنعتی و جمعیتی را ندارد.
حتی شهرکهای صنعتی دوستدار محیط زیست هم نباید در اصفهان ایجاد شوند
*یک نکته وجود دارد که گفته می‌شود شهرکهای صنعتی جدید قرار است «دوستدار محیط زیست» باشند. هر چند توضیح دقیقی در مورد چگونگی این موضوع داده نشده است، اما در صورت تحقق، آیا می‌تواند نگرانی‌ها را در مورد مخاطرات محیط زیستی اصفهان کاهش دهد؟
مساله اصلاً این نیست که شهرکهای صنعتی جدید دوستدار محیط زیست هستند یا خیر؛ چون علاوه بر آب‌بر بودن برخی از صنایع، استقرار شهرکهای جدید باعث افزایش مهاجرت و بارگذاری جمعیتی می‌شود. این موضوع نیز بار مصرف آب را بالا می‌برد. اصفهان، در منطقه مرکزی کشور واقع شده و همین امروز نیز به دلیل زیرساخت‌های آموزشی، رفاهی و درمانی، مهاجرپذیر است؛ به گونه‌ای که جمعیت آن مدام افزایش می‌یابد. از آن سو، مخاطرات محیط زیستی اصفهان، شرایط زیست را در این استان سخت کرده است. با این اوصاف، ساخت شهرکهای صنعتی جدید، حتی اگر دوستدار محیط زیست باشند، دردی از این استان دوا نمی‌کند، بلکه چالش‌های آن را افزایش می‌دهد.
هرگونه اشتغالزایی جدید به افزایش جمعیت و مصرف آب منجر می‌شود
*بنابراین، نگرانی اصلی بارگذاری جمعیت بیشتر است.
بله. در واقع دولت باید از هرگونه اشتغالزایی جدید در اصفهان، که به جذب جمعیت و در نتیجه افزایش مصرف آب منجر شود، خودداری کند. البته این موضوع در مورد کل فلات مرکزی ایران صدق می‌کند و رشد ساکنان این منطقه قابل قبول نیست. اسناد بالادستی نیز بر انتقال هفت درصد از جمعیت کشور به سواحل جنوبی و رشد اقتصاد دریامحور تاکید دارند. در نتیجه شهرکهای صنعتی چه دولتی باشند و چه خصوصی، باید به جای اصفهان یا هر استان آسیب‌پذیر دیگری، در مناطقی مانند مکران ساخته شوند.
اولویت بازچرخانی آب باید پرداخت حقابه محیط زیست باشد
*گاه در پاسخ به چنین نگرانی‌هایی ادعا می‌شود آب مورد نیاز صنایع جدید از فرایند تسویه فاضلاب خود آنها تامین می‌شود. آیا چنین اقدامی می‌تواند از نگرانی‌ها در مورد مخاطرات محیط زیستی اصفهان بکاهد؟
ببینید، بازچرخانی آب و به‌اصطلاح استفاده از پساب، اقدام مثبت و معقولی است اما اولویت آن باید پرداخت حقابه محیط زیست؛ به معنای تامین آب مورد نیاز رودخانه‌ها و سفره‌های زیرزمینی باشد، نه فعالیت‌های صنعتی. در شرایطی که زاینده‌رود به حداقل ۳۰۰ میلیون متر مکعب آب نیاز دارد تا تالاب گاوخونی هم سیراب شود، پساب تصفیه‌شده سهم این رودخانه است. در حالی که امروز پساب تصفیه‌خانه‌های، لنجان، فلاورجان و شهرهای حومه اصفهان، صرف صنعت می‌شود نه محیط زیست. این وضعیت باید تغییر کند.
اشتغالزایی در اصفهان باید مبتنی بر گردشگری باشد
*توجیه ساخت شهرکهای صنعنی جدید، ایجاد اشتغال است و در واقعیت نیز، اصفهان در میان هشت استان کشور قرار دارد که نرخ بیکاری آنها همچنان دو رقمی است. در چنین شرایطی، چگونه می‌توان مردم و مسئولان را متقاعد کرد که چنین اقداماتی به نفع استان نیست؟
اصفهان ظرفیت گردشگری بسیار بالایی دارد و به طور کلی، عجیب است که تمرکز توسعه‌ای آن بر بخش کشاورزی و صنعتی قرار گرفته است. کسب و کارهای مبتنی بر گردشگری، چندان آب‌بر هم محسوب نمی‌شوند اما می‌توانند ارزش افزوده بالایی ایجاد کنند. این در حالی است که آلودگی هوای ناشی از فعالیت صنایع، یکی از مهم‌ترین مخاطرات محیط زیستی اصفهان محسوب می‌شود و می‌تواند جاذبه‌های گردشگری را بهویژه در شهر اصفهان کاهش دهد. خشکی زاینده‌رود و فرونشست نیز مزید علت می‌شود. در صورتی که تمرکز اشتغالزایی استان از بخش‌های صنعت و کشاورزی، به سمت گردشگری برود، هم اقتصاد استان شکوفاتر می‌شود و هم نگرانی‌ها در مورد مخاطرات محیط زیستی اصفهان کاهش می‌یابد.
برای اطلاعات بیشتر، مطالعه سه گزارش بحران آب در کدام استان ها نگران کننده تر است؟، محدودیت منابع آبی یزد، آینده استان را نامطمئن کرده است و اعتراض مردم اصفهان به کوه‌خواری پیشنهاد می‌شود.
