عملکرد بازار سهام آمریکا زیر سایه فدرال رزرو در سال ۲۰۲۲

به گزارش تجارت‌نیوز ، اولین روز معاملات بازار سهام آمریکا در سال 2022، یعنی روز 3 ژانویه، مانند یک روز عادی دیگر از روند افزایشی سهام بود که از زمانی که باراک اوباما هنوز رئیس جمهور بود آغاز شد. در این روز شاخص S&P 500 به رکورد بالایی رسید. تسلا، شرکتی که صنعت خودرو را رونق بخشید و بسیاری از سرمایه‌گذاران را ثروتمند کرد، 13.5 درصد رشد کرد و به اوج خود نزدیک شد.

به نقل از نیویورک‌تایمز ، اما بعدها مشخص شد که آن دوشنبه در واقع پایان بازاری بود که بیش از یک دهه تقریبا در یک جهت ثابت حرکت می‌کرد به طوری که S&P 500 از مارس 2009 بیش از 600 درصد افزایش یافت. تنها دو روز بعد، فدرال رزرو صورت‌جلسه نشست قبلی خود را منتشر کرد و نشان داد که سیاست‌گذاران بانک مرکزی آنقدر نگران تورم هستند که ممکن است افزایش نرخ بهره را سرعت بیشتری ببخشند.

سرمایه‌گذاران از این مساله برداشت اشتباه کردند و همین باعث شد که شاخص S&P 500 سقوط 1.9 درصدی داشته باشد و جرقه فروش سهام ایجاد شود که زمینه را برای روند نزولی در ادامه سال فراهم کرد. 12 ماه گذشته نشان‌دهنده یک تغییر نسلی برای بازارهای مالی بوده است زیرا فدرال رزرو که در دهه‌های اخیر برای مهار تورم تلاش می‌کند، بارها نرخ‌های بهره را افزایش داده است. در نتیجه این تلاش، افزایش قیمت‌ها اخیراً کند شده است.

پیامدهای اقدامات فدرال رزرو بر بازار سهام

اما اقدامات شدید فدرال رزرو برای کند کردن اقتصاد ایالات متحده، یعنی بزرگترین اقتصاد جهان، پیامدهای گسترده‌ای داشته است.

سال 2022 شاهد پایان دوران نرخ‌های بهره پایین بود که دریافت وام را کم‌هزینه و سرمایه‌گذاران را تشویق می‌کرد که خطرات را در مورد سهام شرکت‌های فناوری جدید، ارزهای دیجیتال و بازارهای بدهی در جستجوی بازدهی سودآور بپذیرند.

از آن زمان نه S&P500 و نه تسلا به اوج خود در سوم ژانویه بازنگشتند. شاخص S&P با 19.4 درصد سقوط از ابتدای سال بدترین عملکرد خود را از سال 2008 ثبت کرد. غول‌های ارز دیجیتال مانند FTX نیز سقوط کرده‌اند و بدهی دیگر ارزان نیست.

اما حتی هنگامی که اقتصاد آمریکا به سوی رکود احتمالی پیش می‌رود، فدرال رزرو هنوز فاصله زیادی تا اتمام وظیفه خود دارد. با اینکه تب تورم مقداری فرونشسته است اما هنوز هم تا حد زیادی بالاست و پیش‌بینی می‌شود که نرخ‌های بهره باز هم افزایش پیدا کنند و فشار اقتصادی تشدید شود.

کریستینا هوپر، استراتژیست ارشد بازرار جهانی در موسسه اینوسکو می‌گوید: «امسال به دلیل تورم، این بانک‌های مرکزی بودند که بازارها را کنترل می‌کردند و این روند قرار است در سال 2023 هم ادامه پیدا کند». چالش پیش روی فدرال رزرو در ماه فوریه و با شروع جنگ اوکراین دشوارتر شد. افزایش قیمت مواد غذایی و انرژی در کشورهای فقیرتر که به واردات روغن و غلات وابسته بودند ایجاد بحران کرد. در ماه مارس فدرال رزرو شروع به افزایش نرخ بهره کرد.

افزایش نرخ بهره چگونه تورم را کاهش می‌دهد؟

نرخ بهره اصلی‌ترین ابزار بانک‌های مرکزی برای مبارزه با تورم است. به صورت تئوری با افزایش هزینه استقراض، تقاضا کاهش پیدا می‌کند و باعث توقف افزایش بیشتر قیمت‌ها می‌شود. بازده اوراق قرضه 10 ساله دولت ایالات متحده، که زیربنای هزینه‌های استقراض در سراسر جهان است، در سال جاری 2.36 واحد درصد افزایش یافت که بزرگترین افزایش سالانه آن از سال 1962 است. به نوبه خود، نرخ استقراض در وام مسکن، اوراق قرضه شرکت و بدهی‌های دیگر نیز افزایش یافت.

هزینه‌های بیشتر به معنی سود کمتر برای شرکت‌هاست که در نهایت موجب کاهش قیمت آنها در بازار سهام می‌شود. این مساله در خصوص شرکت‌های تکنولوژی که رشد آنها به نرخ بهره پایین وابسته بود، به خوبی خود را نشان داد. برای مثال در سال 2022 شاخص ترکیبی نزدک، که مملو از سهام تکنولوژی است، 33.1 درصد کاهش یافته است.

از آنجایی که سرمایه‌گذاران در بازار سهام پول خود را از دست دادند و خانوارها با هزینه‌های حبابی ناشی از تورم مواجه شدند، بازارهای پرخطر دیگر مانند بیت کوین و سهام‌های میم که قیمت‌های سهام آن‌ها در طول همه‌گیری کرونا توسط نسل جدیدی از سرمایه‌گذاران آماتور افزایش یافت، در طول سال کاهشی شد.

تسلا که در میان همین نوع از سرمایه‌گذاران محبوبیت دارد، امسال 65 درصد افت کرده است که بدترین عملکرد آن از زمان عرضه عمومی شرکت در سال 2010 و دومین سالی بود که ارزش سهام این شرکت کاهش یافت.

اما بر خلاف تورم، اقتصاد آمریکا انعطاف‌پذیر باقی ماند. در حالی که اروپا تا حدی با بحران انرژی مواجه شد و بازارهای نوظهور مانند سریلانکا و پاکستان تزلزل پیدا کردند. قدرت نسبی ایالات متحده این کشور را به مکانی امن برای سرمایه‌گذاری تبدیل می‌کند و جریان پول نقد باعث تقویت ارزش دلار می‌شود. در سالی که امروز، روز پایانی آن است برای اولین بار پس از دو دهه ارزش دلار از یورو بالاتر رفت.

اتفاقات متغیر و ناگهانی، باعث شد تا سرمایه‌گذاران تصور کنند بدترین قسمت آن تمام شده است و به دنبال آن در ماه جولای گزارش‌های مالی شرکت‌ها بهبود یافت و بازار سهام وضعیت بهتری پیدا کرد. برای نمونه سهام S&P500 در بازه ژوئن تا اوت 17.4 درصد بالا رفت.

برای فدرال رزرو افزایش قیمت سهام مشکل‌ساز بود زیرا ثروتمندتر شدن سرمایه‌گذاران، تلاش‌های آن برای مهار تورم خنثی می‌شد. اما پس از اینکه جروم پاول اعلام کرد که افزایش نرخ‌های بهره همچنان ادامه خواهد یافت، بازار سهام مجددا شروع به افت کرد و شاخص S&P 500 به رکورد کاهش جدیدی رسید.

درگیری جدید با فدرال رزرو

با ورود به سال 2023 سرمایه‌گذاران خود را آماده جنگ دیگری با فدرال رزرو کنند سیاستگذاران همچنین پیش‌بینی‌های خود را برای افزایش نرخ بهره در سال 2023 افزایش دادند. نشانه‌هایی از کاهش تورم وجود دارد و برخی احتمال می‌دهند که بانک مرکزی زودتر از آنچه نشان داده است افزایش نرخ‌ها را متوقف کند تا اجازه دهد اثرات نرخ‌های بهره بالای فعلی، بر اقتصاد آشکار شوند.

انتظار می‌رود سود شرکت‌ها نیز در اوایل سال 2023 به شدت کاهش یابد، زیرا تورم طولانی‌مدت و افزایش نرخ‌های بهره شروع به ضربه زدن به سود شرکت‌ها می‌‌کنند. این می‌تواند به معنی سقوط بیشتر بازار سهام باشد.
تحلیلگران بانکی انتظار ندارد که S&P 500 جایگاه از دست رفته را در سال 2023 جبران کند، در حالی که اکثر آنها انتظار دارند که بازار تقریباً به همان نقطه‌ای که شروع می‌شود، بازگردد.

داگ پورتر، اقتصاددان ارشد در گروه مالی BMO گفت: «با توجه به آنچه در 12 ماه گذشته اتفاق افتاده است، همه ما باید دوباره برای یک شگفتی بزرگ، چه ناشی از تورم باشد چه سیاست فدرال رزرو آماده باشیم».