به گزارش تجارت نیوز، دیوان عالی ایالت دلاور آمریکا بسته جبران خدمت ایلان ماسک در شرکت تسلا که در سال ۲۰۱۸ تصویب شده بود را دوباره احیا کرد و بدین ترتیب رأی دادگاه بدوی را که پیشتر این توافق را باطل اعلام کرده بود، لغو کرد. این رأی که روز جمعه صادر شد، نقطه عطفی مهم در یکی از طولانیترین و پرحاشیهترین پروندههای حقوقی حوزه حاکمیت شرکتی در سالهای اخیر به شمار میرود. بسته پاداش مورد بحث در زمان تصویب اولیه حدود ۵۶ میلیارد دلار ارزش داشت و اکنون با توجه به رشد چشمگیر سهام تسلا، ارزش آن بنا بر برآوردهای منتشرشده به حدود ۱۳۹ میلیارد دلار رسیده است.
این تصمیم پایانی موقت بر یک مناقشه حقوقی بیش از هفتساله است که همزمان ابعاد حقوقی، شرکتی و حتی سیاسی پیدا کرده بود. دو سال پیش، دادگاه چنسری دلاور این بسته پاداش را با توصیفاتی تند رد کرده و آن را نتیجه ضعف در سازوکارهای حاکمیت شرکتی و نفوذ بیش از حد شخص ایلان ماسک دانسته بود. آن رأی نهتنها قرارداد را بیاعتبار کرد، بلکه واکنشهای شدیدی از سوی ماسک به همراه داشت و او بهطور علنی از نظام قضایی دلاور انتقاد کرد و حتی تصمیم گرفت محل ثبت حقوقی تسلا را از این ایالت خارج کند.
با رأی جدید دیوان عالی، ماسک بار دیگر به این بسته جبران خدمت دسترسی پیدا میکند. این بسته بر اساس اهداف عملکردی بسیار جاهطلبانه طراحی شده و پرداخت آن به افزایش بلندمدت ارزش بازار تسلا گره خورده است. در شرایط فعلی بازار، تحقق کامل این اهداف میتواند ارزش این پاداش را به حدود ۱۳۹ میلیارد دلار برساند. این رأی در شرایطی صادر شده که سهامداران تسلا اخیرا یک برنامه جبران خدمت جدید و جداگانه را نیز تصویب کردهاند که در افق دهساله میتواند ارزشی تا یک تریلیون دلار داشته باشد. چنین تصمیمهایی جایگاه ماسک را بهعنوان ثروتمندترین فرد جهان بیش از پیش تثبیت کرده و ثروت شخصی او اکنون در حدود ۶۰۰ میلیارد دلار برآورد میشود.
قضات دیوان عالی دلاور در رأی مکتوب خود اذعان کردند که در نحوه طراحی و ارائه بسته پاداش سال ۲۰۱۸ ایرادات جدی وجود داشته است. آنها با این نظر موافق بودند که در این فرایند، اصول امانتداری رعایت نشده و سهامداران در زمان رأیگیری اولیه اطلاعات کاملی در اختیار نداشتهاند. با این حال، دیوان عالی اعلام کرد که لغو کامل این قرارداد راهحل منصفانهای نیست و پیامدهایی ناعادلانه به همراه خواهد داشت.
در متن رأی آمده است که باطل کردن کامل این بسته، ماسک را برای شش سال تلاش و زمانی که صرف هدایت تسلا کرده بدون جبران باقی میگذارد. این استدلال پیشتر نیز از سوی اعضای هیئتمدیره تسلا مطرح شده بود. قضات تأکید کردند که هرچند ضعفهای مدیریتی رخ داده، اما رأی دادگاه بدوی در لغو کامل قرارداد، با توجه به نقش و اثرگذاری ماسک در رشد تسلا، بیش از حد سختگیرانه بوده است.
دیوان عالی همچنین حکم داد که مبلغ نمادین یک دلار به سهامداری که این شکایت را مطرح کرده بود پرداخت شود. این تصمیم نشاندهنده پذیرش وقوع تخلف است، بدون آنکه مجازات سنگین لغو کامل قرارداد اعمال شود. شرکت تسلا پس از صدور رأی، واکنش رسمی فوری به درخواستهای رسانهها ارائه نکرد.
ریشه این پرونده به هفت سال پیش بازمیگردد؛ زمانی که یک سهامدار خرد با در اختیار داشتن تنها ۹ سهم تسلا، علیه بسته پاداش سال ۲۰۱۸ شکایت کرد. او مدعی بود این برنامه بهطور نامتناسبی به نفع ماسک طراحی شده و هیئتمدیره تسلا استقلال لازم را در تصویب آن نداشته است. حتی در همان زمان نیز این بسته یکی از بزرگترین قراردادهای جبران خدمت تاریخ مدیران ارشد شرکتها محسوب میشد.
لغو اولیه این بسته خشم شدید ماسک را برانگیخت. او در واکنش، ثبت حقوقی تسلا را از دلاور به تگزاس منتقل کرد و کارزاری علنی علیه نظام حقوقی دلاور به راه انداخت. ماسک بهویژه دادگاه چنسری و قاضی ارشد آن را هدف انتقاد قرار داد و مدعی شد این رویکرد به اعتبار دلاور بهعنوان قطب حقوق شرکتی آسیب زده است.
در سال ۲۰۲۴، سهامداران تسلا بار دیگر درباره همین بسته پاداش رأیگیری کردند و مجددا به آن رأی مثبت دادند. با این حال، دادگاه بدوی بار دیگر آن را رد کرد و اعلام کرد نفوذ ماسک همچنان مانع از تصمیمگیری مستقل بوده است. با وجود این، سهامداران در نشست سالانه تسلا در آستین تگزاس، یک راهحل موقت را تصویب کردند تا در هر صورت پرداخت پاداش ۵۶ میلیارد دلاری تضمین شود.
هم بسته احیاشده سال ۲۰۱۸ و هم برنامههای جدیدتر جبران خدمت، به اهداف عملکردی بسیار سنگین وابستهاند. تحقق کامل برخی از این اهداف مستلزم آن است که ارزش بازار تسلا به سطوحی کمسابقه و حتی تا حدود ۸.۵ تریلیون دلار افزایش یابد. در حالی که ماسک سایر شرکتها را به ترک دلاور تشویق کرده، بسیاری از شرکتهای بزرگ هنوز با احتیاط به این موضوع نگاه میکنند و تنها تعداد محدودی تاکنون چنین اقدامی انجام دادهاند.
رأی دیوان عالی دلاور یکی از جنجالیترین پروندههای جبران خدمت مدیران را دوباره زنده کرد و فصل مهمی از تقابل طولانی ایلان ماسک با نظام قضایی این ایالت را بست. با این حال، پرسشهای اساسی درباره حاکمیت شرکتی، حدود اختیارات مدیران عامل و آینده نقش دلاور در حقوق شرکتهای آمریکایی همچنان بیپاسخ باقی مانده است.
