تنش‌های تجاری با صنعت تکنولوژی چه می‌کند؟

زمانی که مذاکرات تجاری میان آمریکا و چین در دهم ماه می بدون نتیجه باقی ماند، بازارهای مالی واکنش چندانی نشان ندادند. در حال حاضر، بیشتر شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران معتقدند منازعه‌ای طولانی‌مدت میان دو ابرقدرت ادامه خواهد یافت و کمتر به وقوع یک بحران ناگهانی یا تهدید مالی اعتقاد دارند.

به گزارش تجارت‌نیوز به نقل از اکونومیست ، با این حال کشمکش‌ها در صنعت فناوری به قدری در حال افزایش است که این فرضیه مشکوک به نظر می‌رسد.

در 15 ماه می، همکاری شرکت‌های آمریکایی با هواوی و فروش فناوری و تجهیزات و واردات بدون مجوز از اداره صنعت و امنیت آمریکا ممنوع شد.

به نظر می‌رسد، این غول سازنده سخت‌افزار چینی تهدیدی برای منافع ملی آمریکا به شمار می‌رود. چند هفته بعد اما مهلت 90 روز‌ه‌ای برای هواوی و دیگر شرکت‌های طرف قراداد در نظر گرفته شد تا بتوانند اقدامات لازم را انجام دهند.

با این حال افزایش نگرانی‌ها در مورد قرار گرفتن سایر شرکت‌های تکنولوژی چینی در لیست سیاه آمریکا، موجب شده ارزش سهام این کمپانی‌ها کاهش یابد.

تندروها در کاخ سفید باور دارند که منزوی کردن صنعت فناوری در چین موجب آهسته شدن رشد و توسعه بلندمدت این کشور می‌شود. آنها همچنین انزوا را تاکتیک خوبی برای مذاکره می‌دانند؛ چرا که در کوتاه‌مدت چین در مقایسه با آمریکا متحمل ضررهای بیشتری می‌شود.

نویسنده اکونومیست همچنین معتقد است که پیامد یک جنگ تمام‌عیار تکنولوژی به سرعت از سوی بازارهای مالی حس می‎شود و می‌تواند متحدان آمریکا و مصرف‌کنندگان را تحت تاثیر قرار دهد. چنین روندی در بلندمدت حتی ممکن است به بی‌نیاز و خودکفا شدن چین منجر شود.

منازعات در حوزه فناوری از آپریل 2018 آغاز شد. در آن زمان آمریکا شرکت ارائه‌دهنده خدمات سخت‌افزار به نام ZTE را به دلیل نقض تحریم‌های ایران و کره شمالی در لیست سیاه قرار داد.

این کمپانی که دیگر نتوانست نیمه‌رساناها را به دست مشتریانش برساند و از دسترسی به بانک‌های آمریکایی محروم شد، تقریبا سقوط کرد. البته پس از چند هفته این ممنوعیت از سوی رئیس‌جمهور آمریکا لغو شد.

از آن زمان تاکنون دامنه اقدامات آمریکا علیه صنعت تکنولوژی گسترش یافت. پس از ممنوعیت‌های مربوط به فعالیت‌های هواوی در جهان و جلوگیری از متحدان آسیایی برای استفاده از تجهیزات G5، نیویورک‎تایمز به تازگی در گزارشی نوشته است که دولت آمریکا قصد دارد تحریم‌هایی نظیر آنچه برای شرکت هواوی وضع کرده برای شرکت چینی هیکویژن، شرکت نظات ویدئویی، در نظر بگیرد.

تامین‌کنندگان و مشتریان این شرکت‌ها راه خود را جدا کرده‌اند. گوگل و شرکت انگلیسی آرم (Arm) از جمله کمپانی‌هایی هستند که اعلام کرده‌اند عرضه به هواوی را محدود خواهند کرد. شرکت‌های مخابراتی در بریتانیا و ژاپن هم گفته‌اند فروش گوشی‌های هواوی را متوقف می‌کنند.

این رویارویی یادآور قدرت آمریکاست. با متوقف کردن شرکت‌های خارجی از استفاده از مالکیت معنوی و سیستم مالی آمریکا، در واقع ایالات متحده می‌تواند به راحتی آنها را به تعطیلی بکشاند.

در ابتدا قطعا آنچه آمریکا در این جنگ تجاری از دست می‌دهد کمتر از چین است. شرکت‌های آمریکایی سالانه 10 میلیارد دلار از درآمد خود را بابت مجوزهای خرید تراشه‌ها و دیگر اجزا از دست می‌دهند.

در چین اما وضعیت متفاوت است. بسیاری از صنایع تولید سخت‌افزار در این کشور وابسته به شرکت‌های آمریکایی وابسته است و تامین آن‌ها از سایر کشورها یا تولیدشان در چین تقریبا غیرممکن است.

هواوی با 188 هزار کارمند تنها به اندازه 80 روز محصولات و ذخایرِ مورد نیاز خود را دارد. ادامه تنش‌ها و جنگ تجاری در بخش تکنولوژی موجب تعطیلی این شرکت‌ها و از دست رفتن شغل در شهرهای ساحلی چین خواهد شد.

واقعیت این است که تکنولوژی مانند دیگر صنایع از جمله فولاد و سویا نیست که بتواند مبارزان تجاری کاخ سفید را تحت فشار قرار دهد. زنجیره تامین در این صنعت بسیار پیچیده است و بسیاری آن را به شبکه متصل‌به‌همِ سیستم‌های مالی جهانی قبل از بحران سال 2008-2007 تشبیه می‌کنند.

شرکت‌های سخت‌افزاری فناوری در سراسر جهان که به شدت‌ هم به تولیدات چین وابسته هستند در مجموع ارزشی معادل پنج تریلیون دلار دارند.

اپل که یک‌پنجم از سود خود را در چین به دست می‌آورد، ممکن است محصولاتش از سوی چین تحریم‌ شود و مورد ممنوعیت‌هایی قرار بگیرد. اگرچه احتمال دارد حساب مالی غنیِ آن از یک شوک مالی در امان بماند، اما سهام آن قطعا کاهش می‌یابد. صدها تامین‌کننده کوچک‌تر آن با سرمایه‌گذاری‌های ضعیف اما ممکن است تعطیل و ورشکست شوند.

از سوی دیگر این روند آسیب متحدان آمریکا در آسیا را به دنبال دارد. این کشورها اغلب میزبان کارخانه‌هایی که مراکز تولیدی تکنولوژی را در چین تامین می‌کنند هستند.

به عنوان مثال، در اکتبر سال 2017، اجزای گوشی‌های هوشمند 16 درصد از صادرات مالزی و سنگاپور و بیش از 33 درصد از صادرات تایوان را تشکیل می‌داد.

دو غول تایوانی به نام‌های TSMC که در زمینه تولید تراشه‌ها فعالیت می‌کند و فاکس‌کان (Foxconn) که دستگاه‌ها را مونتاژ می‌کند، همواره محل اختلاف جنگ تجاری دو کشور بوده‌ است. این مساله در مورد سامسونگ در کره جنوبی هم صدق می‌کند. از این رو به نظر می‌رسد متحدان آمریکا با یک آزمون سخت برای اثبات وفاداری خود مواجه هستند.

این جنگ تجاری به مصرف‌کنندگان هم آسیب می‌رساند. تاکنون هیچ‌ آماری در این زمینه منتشر نشده؛ چرا که یا تولیدکنندگان خود تعرفه‌ها را پرداخت‌ کرده‌ یا هزینه آن را به مصرف‌کنندگان منتقل کرده‌اند.

صورت‌حساب‌های هواوی را اما می‌توان این‌طور بررسی کرد: طی پنج سال گذشته هواوی معادل 300 میلیون موبایل به خارج از چین فروخته است. این خریداران به زودی قرار است متوجه شوند که موبایل‌هایشان دیگر کار نمی‌کند. تصور کنید اگر آمریکایی‌ها دیگر نتوانند آیفون‌های ساخت چین را بخرند.

چنین از هم‌گسستگی به این معناست که قاعدتا هر دو طرف به زودی باید عقب‌نشینی کنند. با این حال، این نبرد توسعه تکنولوژی‌های حیاتی در چین و سایر قدرت‌ها از جمله هند را آهسته می‌کند.

ممکن است کنترل آمریکا بر اقتصاد دیجیتالی به این کشور اجازه دهد بر خواسته‌هایش تاکید کند. اما چنین استفاده ناشیانه از قدرت در بلندمدت به پایان نفوذ آمریکا سرعت می‌بخشد.

جدیدترین مطالب این نشریه انگلیسی را می‌توانید در سلسله گزارش‌های اکونومیست ملاحظه کنید.