ریشه اصلی جنگ تجاری آمریکا و چین

جنگ تجاری میان دو اقتصاد بزرگ جهان، موضوعی است که اکونومیست در سرمقاله تازه‌ترین شماره خود به آن پرداخته است. به عقیده نویسنده تعرفه‌ها در حال حاضر، اصلی‌ترین سلاح دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، محسوب می‌شوند و بازارهای قدیمی اقتصاد، از خودرو گرفته تا فولاد، میدان‌های اصلی این نبرد هستند. کشاورزی و کارخانه‌ها، بخش‌هایی هستند که دونالد ترامپ در مورد آنها نگرانی دارد؛ به‌گونه‌ای که توافق‌های قدیمی این کشور با سایر متحدانش را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.

به گزارش تجارت‌نیوز به نقل از اکونومیست، محور اصلی صحبت‌های دونالد ترامپ و شی‌جین‌پینگ در نشست اخیر G20 ، حل اختلافات تجاری است.

نویسنده بر این باور است که جنگ تجاری به رقابت‌های این دو اقتصاد بزرگ در حوزه فناوری، از هوش مصنوعی گرفته تا تجهیزات شبکه، مربوط می‌شود و صنعت تراشه در واقع منطقه‌ای است که بیشترین تعارض را میان هر دو کشور به وجود آورده است. دلیل آن هم کاملا مشخص است. تراشه‌های کامپیوتری، پایه‌های اصلی اقتصاد دیجیتال و امنیت ملی را تشکیل می‌دهند. در قرن حاضر، خودروها تبدیل به کامپیوترهایی شده‌اند که در حال حرکتند و بانک‌ها کامپیوترهایی هستند که پول‌ها را انتقال می‌دهند.

شرکت‌های آمریکایی و متحدان آنها نظیر کره جنوبی و تایوان در پیشرفته‌ترین بخش‌های این صنعت، نفوذ قابل توجهی دارند. چین در مقابل برای تامین تراشه‌های باکیفیت و پیشرفته به سایر کشورها وابسته است؛ به‌قدری که واردات نیمه‌هادی‌ها در چین بیش از واردات نفت است. در فهرست 15 شرکت پرفروش در زمینه تولید نیمه‌هادی‌ها، حتی نام یک شرکت چینی هم دیده نمی‌شود.

پیش از آنکه ترامپ به قدرت برسد، چین در نظر داشت تا با برداشتن گام‌های بزرگ به آمریکا برسد. در سال 2014، دولت پکن اعلام کرد که قصد دارد، یک تریلیون یوان، معادل 150 میلیارد دلار، برای بهبود صنعت داخلی سرمایه‌گذاری کند و یکی از برنامه‌های این کشور تولید نیمه‌هادی ساخت چین تا سال 2025 بود.

جاه‌طلبی‌های چین برای ایجاد صنایع پیشرفته، باراک اوباما را هم نگران کرده بود. او در سال 2015 مانع فروش برخی از تراشه‌های پیشرفته شرکت اینتل به چین شد و در سال 2016 نیز از انتقال مالکیت یک شرکت تولیدکننده تراشه آلمانی به چین جلوگیری کرد. بر اساس گزارش کاخ سفید، باراک اوباما پیش از پایان دوران ریاست‌جمهوری‌اش در مورد سوبسید شرکت‌های دولتی چین و انتقال فناوری اجباری هشدار داده بود. کشورهای دیگر هم از این مسئله هراس دارند. تایوان و کره جنوبی، سیاست‌هایی برای مقابله با خرید تراشه‌های چینی با هدف حفاظت از حقوق مالکیت معنوی در پیش گرفته‌اند.

اگرچه نبرد در زمینه تراشه‎ها پیش از آغاز ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ هم در جریان بوده، اما اکونومیست مدعی است که ریاست‌جمهوری او این روند را تشدید کرده است. ترامپ از ادغام کمپانی کوالکام و برادکام -یک شرکت سنگاپوری- به دلیل ریسک امنیت ملی و نگرانی از رقابت چینی‌ها جلوگیری کرد.

پیش‌تر در اوایل سال جاری میلادی هم، وزارت بازرگانی آمریکا، شرکت چینی ZTE را به بهانه نقض تحریم‌ها علیه ایران به طور کامل از استفاده قطعه‌های ساخته‌شده در ایالات متحده محروم کرد. این شرکت همچنین اجازه خرید تجهیزاتی که بخش زیادی از آنها از قطعات آمریکایی ساخته شده‌اند، ندارد. ZTE یکی از بزرگ‌ترین عرضه‌کننده‌های تجهیزات مخابراتی و شبکه در سراسر جهان است.

آنچه در مقایسه با گذشته تغییر کرده این است که اولا آمریکا متوجه شده پیشرو بودن این کشور در زمینه فناوری قدرت بیشتری به او در برابر چین می‌دهد. دوم اینکه انگیزه‌های چین برای عدم وابستگی در تولید نیمه‌هادی‌ها بیشتر شده است.

به عقیده نویسنده، رویکردی که آمریکا می‌تواند در این زمینه داشته باشد، شامل سه مرحله است: اول آنکه همکاری‌ها با متحدان اروپایی و آسیایی را برای فشار وارد کردن علیه اقدامات ناعادلانه چین در سازمان تجارت جهانی افزایش دهد. این اقدامات شامل انتقال اجباری تکنولوژی و سرقت مالکیت معنوی است. دوم شکوفا کردن نوآوری‌های داخلی در آمریکاست. اگرچه دولت سرمایه‌گذاری‌های خود در زمینه تراشه‌ها را افزایش داده اما لازم است که راه ورود استعدادها به کشور را باز کند. سومین پیشنهاد نویسنده، آماده شدن برای جهانی که در آن تراشه‌های چینی و سختگیرانه‌‌تر شدن استانداردهای مربوط به انتقال داده‌هاست.

اگرچه راهکارهای این چنینی محور اصلی نشست‌های این هفته اجلاس گروه G20 نیست، اما تاثیر قابل توجهی در شکل‌دهی به جهان در سال‌های پیش رو خواهد داشت.