موضوعات داغ: # البرز # تعطیلی ادارات # تعطیلی مدارس # کرمانشاه # سقوط هواپیما

رپرهای بلوچ، موضوع «گپ و تران»

photo 2025 02 09 10 46 28

مستند «گپ و تران» ساخته محمدعلی رخشانی صابر، درباره یک پدیده اجتماعی جذاب و کمتر شناخته شده است.

به گزارش تجارت نیوز، ونوس بهنود- طرح فقر و محرومیت در جغرافیایی سرشار از فرهنگی غنی، آرمانی است که رپرهای بلوچی پیشتاز آن شده‌اند.

محمد علی رخشانی صابر، مستندساز جوان در مستند «گپ و تران» به سراغ اقلیمی ‌فراموش شده رفت. رخشانی صابر که در کارنامه هنری خود به کرات به فرهنگ غنی و دیرینه اقلیم‌هایی که از فقر و محرومیت رنج می‌برند، پرداخته است، اینبار در «گپ و تران» به سراغ بلوچستان رفت.

دیاری که طبیعت و تمدن آن دانه‌های الماس درخشانی در کنار همدیگر است اما قاب آن را هرکجا ثبت کنی ردی تلخ از محرومیت، بیکاری و بدحالی ساکنان دیده می‌شود.

رپرها آمدند از دردها بگویند
رخشانی صابر در این مستند گروهی از رپرهای بلوچی را به عنوان قهرمانان داستان خود برگزیده است. بر خلاف شرایط سخت زندگی در بلوچستان که با فقر، اعتیاد، قاچاق و بیکاری مواجه است، رپرها با کلام و موسیقی کوبنده به پیشتازان طرح ناملایمت‌ها تبدیل شد‌ه‌اند.

از مردان گرفته تا اولین زن رپر بلوچ اهل مطالعه هستند، اهل اندیشه و زمانی که به دگراندیشی رسیده و پی به ظلم‌های پیرامون برده‌اند، موسیقی رپ را بهترین گزینه برای بیان خواسته‌های خود برگزیده‌اند.

اگر در خیابان داد بزنم، می‌گویند دیوانه‌ای
کارگردان به پرسش و پاسخ چهره به چهره با رپ‌ها می‌پردازد تا علت شکلگیری رپ در بلوچستان را جویا شود.یکی از آن‌ها می‌گوید: اگر در خیابان بایستم و داد بزنم درد دارم می‌گویند دیوانه شده است. اما با موسیقی همه به حرف‌هایم گوش می‌دهند.یکی دیگر از رپرها طرف حرف حسابش را نسل‌های آینده می‌داند و برای آگاه کردن آن‌ها فرهنگ بلوچ را در شعرهایش گنجانده است.

دیگری از ظلم جهل و نادانی می‌گوید و آن یکی رپر زنی است که با هویت پنهان با گوشی همراه خود ترانه‌هایش را ضبط می‌کند و از ظلم رفته بر زنان می‌گوید.
مردان رپر در مستند رخشانی صابر می‌خواهند دیگران را متوجه فقر بلوچستان کنند. فقری که به تعبیر یک کدامشان تا حدی است که خانواده‌ها غذا برای خوردن ندارند و روزها آب خالی می‌خورند.

بیکاری و بی‌پولی که جوانان را به دنبال قاچاق سوخت به پاکستان کشانده است و حالا با وجود اینکه جانشان را در کف دست می‌گیرند و راهی جاده‌های کوهستانی می‌شوند، خرج و مخارج زن و بچه‌هایشان را نمی‌توانند تأمین کنند.

نوجوانان عاشق رپرها
پرسش و پاسخ با رپرها به جایی می‌رسد که از تاثیرات ترانه‌هایشان علاقه‌مندی نوجوانان و آشنا شدن آن‌ها با فرهنگ بلوچ را می‌گویند.

رخشانی صابر در میانه طرح داستان رپرها فارغ از شعارزدگی به زیبایی‌های طبیعت و فرهنگ غنی بلوچستان اشاره می‌کند و اینکه چه گنجینه‌ای زیر غبار غفلت و بی‌تدبیری پنهان مانده است.

دوربین در عناصر فرهنگی می‌چرخد. کارشناسان ادبی و شعرا وارد مستند می‌شوند و کتاب‌ها ورق می‌خورد تا کارگردان بگوید اینجا بلوچستان است جایگاهی عزیز که فراموش شده است.

رپرهای بلوچ این روزها حال و روز خوشایندی ندارند. خیلی‌هاشان خواندن را ترک کرده‌اند. کارگردان می‌گوید بنا به دلایلی و مشکلاتی؛ اما مخاطبی که روی صندلی نشسته است می‌داند این جنس صحبت‌ها از چه دردی حکایت دارد.حقیقتی است که در بغض فروخفته نشسته است و کودک بلوچی با شگفتی به آن خیره مانده است.

«گپ و تران» در هجدهمین جشنواره «سینماحقیقت» روی پرده رفت.

نظرات