در حالی که برخی کاندیداهای ریاست جمهوری در ایران بارانی از وعده‌های پولی بر سر مردم می‌ریزند اما یکی از منابع درآمدی ایران و دولت در سرازیری افتاده است. وعده‌دهندگان کارانه و یارانه به مردم نمی‌گویند قرار است از کجا پول تهیه کنند اما بدون تردید پشتشان به درآمد صادرات نفت است که به لحاظ قیمتی در وضع مناسبی نیست. به برکت برجام ایران توانسته است میزان صادرات نفت خود را افزایش دهد اما درآمد کل به دلیل کاهش قیمت نفت افزایش قابل اعتنایی نخواهد داشت و این می‌تواند وعده‌دهندگان را در شرایط دشواری قرار دهد.
بر خلاف انتظار صادرکنندگان نفت، بهای این ماده مهم انرژی‌زا در بازارهای جهانی کاهش یافته است. کارشناسان دلایل گوناگونی را برای این روند عنوان می‌کنند.
اواسط دسامبر سال گذشته (۲۰۱۶) ۲۴ کشور بزرگ تولیدکننده نفت در نشستی در وین، پایتخت اتریش، به توافق رسیدند، در نیمه نخست سال میلادی جاری تولید خود را به میزان یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز کاهش دهند. علت این اقدام، سیر نزولی کاهش بهای نفت بود که آن زمان به زیر بشکه‌ای ۵۰ دلار رسیده بود.
کاهش تولید به‌سرعت نتیجه داد و بهای نفت را به بالای ۵۸ دلار رساند. اما خوشحالی از افزایش مهم‌ترین کالای صادراتی اعضای اوپک عمر کوتاهی داشت. از اوایل ماه مه بهای نفت دوباره سقوط کرده و دوباره به زیر ۵۰ دلار رسیده است.
کارشناسان برای این روند سه دلیل عنوان می‌کنند: نخست اینکه میزان تولید در ایالات متحده آمریکا بالا رفته است. اواسط دسامبر این کشور روزانه ۸ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه تولید می‌کرد، امروز تولید آن به ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه رسیده است. آن دسته از شرکت‌های آمریکایی که نفت را با استفاده از آب با فشار بالا (روش فراکینگ) استخراج می‌کنند، پس از کاهش بهای نفت فعالیت خود را تعلیق کردند زیرا این روش به مراتب پرهزینه‌تر از روش سنتی است. پس از افزایش بهای نفت در سال جاری، این شرکت‌ها دوباره آغاز به‌کار کردند و به این ترتیب میزان تولید آمریکا بالا رفت. مدافعان محیط زیست با استخراج نفت به شیوه فراکینگ مخالفند.
نقش لیبی
دلیل دوم برای افزایش بهای نفت در بازارهای جهانی، قصد دولت لیبی برای بالا بردن تولید خود عنوان شده است. قرار است که تولید نفت این کشور تا پایان سال جاری میلادی از ۷۰۰ هزار بشکه در حال حاضر به یک میلیون و یک صد هزار بشکه در روز برسد.
به گفته کارشناسان، دلیل سوم سیر نزولی بهای نفت، کاهش تقاضا در برخی از کشورهای پرمصرف، از جمله آمریکا، روسیه، کره جنوبی و هندوستان است.
درر گزارش اشپیگل آنلاین آمده است که توافق ۲۴ کشور صادرکننده برای پایین آوردن تولید خود بی‌ثمر نبوده و اگر این اقدام صورت نمی‌گرفت، احتمال اینکه اکنون بهای نفت به ۳۰ دلار می‌رسید زیاد بود. به همین دلیل برخی از این کشورها، به‌ویژه روسیه و عربستان سعودی خواهان تمدید مهلت کاهش تولید دست‌کم به مدت شش ماه هستند.
