به گزارش تجارت نیوز، در اقدامی غافلگیرکننده، شرکت OpenAI در جریان یک رویداد زنده از مرورگر جدید خود با نام Atlas رونمایی کرد؛ محصولی که به گفته سم آلتمن، مدیرعامل شرکت، آغازگر «مرحله تازه‌ای از اینترنت» است.
آلتمن در سخنرانی خود اعلام کرد که هوش مصنوعی فرصتی کم‌نظیر برای بازتعریف مفهوم مرورگر در اختیار بشر گذاشته است. او گفت همان‌طور که در گذشته نوار جست‌وجو و نوار آدرس دروازه ورود به اینترنت بودند، اکنون تجربه گفت‌وگو با مرورگر می‌تواند نقش مشابهی ایفا کند.
این سخنان نشان‌دهنده جاه‌طلبی OpenAI برای تغییر نحوه تعامل انسان با اینترنت است. رونمایی از Atlas صرفاً یک معرفی نرم‌افزار نبود؛ بلکه بیانیه‌ای بود که نشان می‌داد OpenAI قصد دارد سلطه چند دهه‌ای گوگل بر دنیای مرورگرها را به چالش بکشد.
تهدیدی جدی برای سلطه گوگل در مرورگرها
شایعات مربوط به توسعه مرورگر اختصاصی OpenAI از اوایل تابستان در سیلیکون‌ولی منتشر شده بود. حالا با معرفی رسمی Atlas، مشخص شده است که این پروژه می‌تواند موقعیت مرورگر Chrome را به‌طور جدی تهدید کند.
گوگل سال‌ها از طریق مرورگر کروم داده‌های جست‌وجو و رفتار کاربران را جمع‌آوری کرده و از آن برای تقویت اکوسیستم تبلیغاتی خود بهره برده است. اما اکنون با بیش از ۸۰۰ میلیون کاربر فعال هفتگی ChatGPT، OpenAI جامعه کاربری عظیمی در اختیار دارد که می‌تواند به‌راحتی از کروم به اطلس مهاجرت کند.
این تغییر می‌تواند درآمد تبلیغاتی گوگل را تحت فشار قرار دهد، به‌ویژه پس از آنکه وزارت دادگستری آمریکا اخیراً این شرکت را از بستن قراردادهای انحصاری جست‌وجو منع کرده است. از دست دادن بخشی از کاربران مرورگر، تهدیدی جدی برای سلطه گوگل در فضای وب محسوب می‌شود.
یکی از ویژگی‌های متمایز اطلس، بازتعریف کامل مفهوم جست‌وجو است. برخلاف مدل سنتی گوگل که بر اساس کلیدواژه و لینک عمل می‌کند، اطلس به کاربران اجازه می‌دهد تا از طریق گفت‌وگو با موتور جست‌وجو به نتایج دست یابند.
بن گودجر، مهندس ارشد اطلس و از توسعه‌دهندگان پیشین مرورگرهای فایرفاکس و کروم، در رویداد رونمایی توضیح داد: «در اطلس، جست‌وجو به یک گفت‌وگوی چندمرحله‌ای تبدیل می‌شود. کاربر می‌تواند در طول مکالمه، پرسش خود را اصلاح و عمیق‌تر کند تا به پاسخ دقیق‌تری برسد.»
در این ساختار، نتایج جست‌وجو به جای فهرستی از لینک‌ها، در قالب گفت‌وگویی طبیعی و پویا ارائه می‌شود. این رویکرد تفاوتی اساسی با محصولات فعلی گوگل دارد که هوش مصنوعی را تنها به‌عنوان افزونه‌ای در کنار نتایج سنتی نمایش می‌دهند.
تحلیل‌گران معتقدند این مدل گفت‌وگومحور، گامی فراتر از تلاش‌های گوگل با پروژه‌هایی مانند Gemini و Search Generative Experience است و می‌تواند نحوه تعامل کاربران با وب را دگرگون کند.
ورود اطلس پرسش‌های تازه‌ای را در مورد آینده تبلیغات آنلاین ایجاد کرده است. OpenAI هنوز هیچ تبلیغی در پلتفرم‌های خود نمایش نمی‌دهد، اما آگهی‌های شغلی اخیر این شرکت در حوزه فناوری تبلیغات (AdTech) نشان می‌دهد که این مسیر در آینده دور از ذهن نیست. مرورگر اطلس با دسترسی مستقیم به محتوای صفحات وب کاربران، می‌تواند داده‌های بسیار دقیق‌تری از علایق و رفتار آنان گردآوری کند. چنین اطلاعاتی در صورت استفاده تجاری، ابزار قدرتمندی برای هدف‌گیری تبلیغاتی خواهد بود. با این حال، همین ویژگی نگرانی‌های جدی درباره حریم خصوصی ایجاد کرده است. تحلیل‌گران هشدار می‌دهند که ایده مشاهده محتوای مرورگر توسط یک مدل هوش مصنوعی ممکن است کاربران را نسبت به امنیت داده‌هایشان بدبین کند؛ به‌ویژه پس از رسوایی‌های سال‌های اخیر شرکت‌هایی مانند گوگل و متا.
تغییر مسیر OpenAI به سمت تجاری‌سازی هوش مصنوعی
اگرچه OpenAI در ابتدا با هدف توسعه هوش مصنوعی عمومی (AGI) فعالیت خود را آغاز کرد، اما معرفی اطلس نشان‌دهنده تغییر راهبرد این شرکت به سمت محصولات کاربردی و درآمدزا است.
گزارش‌ها حاکی از آن است که OpenAI در حال اجرای پروژه‌های زیرساختی عظیمی به ارزش بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار است. برای تأمین چنین سرمایه‌گذاری سنگینی، شرکت نیازمند منابع درآمدی پایدار است و مرورگری مانند اطلس می‌تواند دریچه‌ای مستقیم به بازار مصرف‌کنندگان باشد.
معرفی اطلس را می‌توان آغاز دور جدیدی از رقابت میان مرورگرها دانست؛ رقابتی که دیگر بر سرعت یا افزونه‌ها متمرکز نیست، بلکه بر میزان هوشمندی و یکپارچگی هوش مصنوعی در تجربه وب تمرکز دارد. برای کاربران، اطلس می‌تواند تجربه‌ای طبیعی‌تر و مکالمه‌محور از اینترنت فراهم کند. برای گوگل، این محصول نخستین تهدید جدی در سال‌های اخیر است که ممکن است جایگاه آن را در جست‌وجو و تبلیغات متزلزل کند و در چشم‌انداز کلان‌تر، این تحول نشان می‌دهد که عصر جدیدی آغاز شده است؛ عصری که در آن هوش مصنوعی نه‌تنها در چت‌بات‌ها یا تصویرسازها، بلکه در دروازه ورود به اینترنت جای گرفته است.
