به گزارش تجارت نیوز، بازار طلا در ایران طی سال‌های اخیر وارد فضای دیجیتال شده است. فروشگاه‌های اینترنتی، اپلیکیشن‌ها و سامانه‌های معاملات آنلاین طلا، سهم بزرگی از خرید و فروش روزانه طلا را به خود اختصاص داده‌‌اند. از آنجا که در این روش، کاربر می‌تواند با مبالغ کم، بدون نیاز به مراجعه حضوری طلای آب‌شده بخرد یا بفروشد، معامله آنلاین طلا بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود جذب کرده است.
با وجود اینکه خرید آنلاین طلا در ایران با چالش‌هایی همراه است، اما استفاده از این اپلیکیشن‌ها طرفداران و مشتریان خود را نیز دارد. با این حال، ابهام در احراز هویت کاربران، تفاوت قیمت بین فروشندگان، اعتماد به اصالت کالا یا چگونگی دریافت کالای خریداری شده، از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی خرید و فروش آنلاین طلاست.
با وجود کسب‌و‌کار نوپای خرید و فروش آنلاین طلا در ایران، آشنایی با تجربه سایر کشورها در این حوزه خالی از لطف نیست؛ اینکه کدام کشورها به خرید و فروش آنلاین طلا می‌پردازند، چه مدل پلتفرم‌هایی فعال است، چه محدودیت‌هایی دارند و ایران در کجای این مسیر قرار گرفته است.
بازار جهانی طلا، تنها به خرید فیزیکی محدود نمی‌شود
خرید و فروش آنلاین طلا می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد؛ از معاملات فیزیکی در بستر آنلاین (خرید شمش، سکه که تحویل فیزیکی دارند) گرفته تا ابزارهای مالی مشتقه مانند قراردادهای مابه‌التفاوت (CFD)، معاملات آتی (futures)، اوراق قابل معامله مرتبط با طلا (ETP / ETF) یا مالکیت کسری (fractional ownership) که لزوماً تحویل فیزیکی ندارند همه و همه زیرمجموعه معاملات آنلاین طلا هستند. بنابراین، وقتی به خرید و فروش آنلاین طلا در سایر کشورها اشاره می‌شود، منظور ترکیبی از روش‌های ذکر شده است.
خرید طلا در دنیا متحول شده است
بازار طلای جهانی حوزه‌ای پیچیده است که معاملات عمده آن (wholesale) در بازارهای OTC لندن، بازار آتی ایالات متحده و بورس طلا در چین (Shanghai Gold Exchange) صورت می‌گیرد.
- باید توجه داشت بازار آنلاین طلا محدود به چند کشور نیست و مقررات، مالیات، زیرساخت بانکی و قوانین ارزی تأثیر زیادی بر شکل و میزان فعالیت آن‌ها دارند.
سرمایه‌گذاران خرد در سال‌های اخیر، با استفاده از ابزارهای مالی (از جمله ETF طلا و قراردادهای مشتقه) وارد بازار طلا شده‌اند و پلتفرم‌های آنلاین طلا در کشورهای مختلف جای شیوه‌های سنتی خرید و فروش را گرفته‌اند. پلتفرم‌های دیجیتال با ساده‌سازی فرآیند معامله، نمایش لحظه‌ای قیمت و امکان خرید کسری از طلا، راه ورود سرمایه‌گذاران خرد به بازار طلا را هموار کرده‌اند.
بازار دیجیتال طلا زیر ذره‌بین؛ سهولت خرید یا ریسک پنهان؟
پلتفرم‌های آنلاین طلا معمولاً مجموعه‌ای از ویژگی‌ها را برای تسهیل معاملات کاربران فراهم می‌کنند. این پلتفرم‌ها با نمایش قیمت لحظه‌ای و شفاف، اعلام هزینه‌های معامله و کارمزد واقعی، و امکان خرید کسری از طلا، تجربه‌ای سریع و قابل اعتماد برای سرمایه‌گذاران خرد ایجاد کرده‌اند.
بررسی پلتفرم‌های آنلاین طلا در سایر کشورهای حاکی از این است که در بیشتر کشورها و موسسات بین‌المللی، طلاهای خریداری شده در اغلب موارد در خزانه‌ها و انبارهای بیمه شده نگهداری می‌شود. در صورت تمایل کاربر، قابلیت تحویل فیزیکی نیز وجود دارد.
با این حال، این بازار بدون ریسک نیست؛ نوسانات شدید قیمت طلا، هزینه‌های نگهداری و بیمه، محدودیت‌های مالیاتی و مقررات محلی از جمله چالش‌های اصلی آن‌ها به شمار می‌روند. علاوه بر این، تحریم‌های بین‌المللی و دشواری انتقال پول در برخی کشورها مانع توسعه کامل این پلتفرم‌ها شده است.
باید در نظر داشت خطر فعالیت پلتفرم‌های غیرمجاز یا فاقد پشتوانه فیزیکی واقعی نیز یکی از نگرانی‌های جدی سرمایه‌گذاران در این حوزه است.
رشد بازار آنلاین طلا در ایران زیر سایه تحریم‌ها ادامه دارد
بازار آنلاین طلا در ایران، در مقایسه با سایر کشورها، مسیری متفاوت اما پرشتاب را طی کرده است. مانند بسیاری از اقتصادهای جهان، رشد فناوری و تمایل مردم به سرمایه‌گذاری آسان و دیجیتال، موجب افزایش تقاضا برای خرید آنلاین طلا شده است. امکان خرید کمترین مقدار طلا و توجه به پشتوانه فیزیکی، از شباهت‌های این بازار با نمونه‌های بین‌المللی به شمار می‌رود.
با این حال باید در نظر داشت چالش‌های ساختاری در عملکرد پلتفرم‌های آنلاین طلا در ایران وجود دارد. تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی، ممنوعیت معاملات مشتقه، نبود مقررات پایدار و نظارت کامل، فضای اعتماد را تا حدودی شکننده کرده است. به نظر می‌رسد فروش آنلاین طلا در ایران هنوز از استانداردهای جهانی فاصله دارد.
آنچه از بررسی بازارهای بین‌المللی و تجربه ایران به دست می‌آید این است که روند دیجیتالی شدن معاملات طلا نه تنها در ایران، بلکه در بسیاری از کشورها وجود دارد؛ اما تفاوت اصلی در چارچوب مقررات، زیرساخت مالی، امکان تعامل بین‌المللی و نحوه تضمین پشتوانه فیزیکی است.
گزارش‌های بیشتر را در صفحه طلا و ارز بخوانید.
