کد مطلب: ۷۶۶۱۹۳

همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه، در گفتگو با تجارت‌نیوز مطرح کرد:

مهاجرت به کانادا از مسیر بورس کالا/ سود بورسی دلالان در بازار املاک دوبی و استانبول

مهاجرت به کانادا از مسیر بورس کالا/ سود بورسی دلالان در بازار املاک دوبی و استانبول

همزمانی افزایش قیمت دلار و عرضه جدید مس در بورس کالا در شرایطی که ابهامات زیادی در محل مصرف کالاهای عرضه‌شده در این بازار وجود دارد، شائبه حضور دلالان را تقویت کرده است. همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه، در گفتگو با تجارت‌نیوز می‌گوید: دلالان سود حاصل از فروش کالاهایی که از معاملات بورس کالا به دست می‌آورند را در بازار املاک دوبی، ترکیه، کانادا و از این قبیل خرج کنند.

به گزارش تجارت‌نیوز ، نظارت بر جریان عرضه انواع کالا در بورس کالا و مصرف آن در صنایع سال‌هاست که محل دغدغه شده است. این بار نیز عرضه مس در بورس کالا همزمان با افزایش قیمت دلار شبهه ایجاد بستری جدید از رانت را در افکار عمومی به وجود آورده است. درباره چرایی شکل‌گیری این گمانه‌ها تجارت‌نیوز گفتگویی با همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه، داشته که در ادامه می‌خوانید.

چه ارتباطی میان رانت و فساد و نهادی همچون بورس کالا وجود دارد؟

یکی از اصلی‌ترین بسترهای ایجاد فساد این است که به بهانه وجود دلار نیمایی و قیمت‌گذاری داخلی ارز برای کمک به صنایع، دلارزدایی و مواردی از این قبیل انواع کالاهای عرضه‌شده در بورس کالا با قیمت‌های پایین به متقاضیان عرضه می‌شود. در پی این اتفاق دلال‌ها و رانت‌خواران انواع کالا را ارزان از بورس کالا می‌خرند، سپس همین کالا یا محصول معاوضه‌شده را به صورت قاچاق به کشورهای دیگر می‌فروشند و ارز دریافت می‌کنند. در این بین اختلافی که بین قیمت ارز نیمایی و ارز آزاد وجود دارد باعث می‌شود رانت چشمگیری در اختیار دلالان قرار گیرد.

به نظر شما این موضوع در مورد عرضه جدید مس هم صادق است؟

دلالان مس را با قیمت پایه‌ای که براساس دلار 28 هزار و 500 تومانی تعریف شده از بورس کالا می‌خرند و آن را با نرخ دلار در بازار آزاد می‌فروشند. در این روش دلال با فروش هر کیلو مس که قیمتی حدود 10 دلار دارد 300 هزار تومان سود می‌کند. فساد 92 هزار میلیارد تومانی فولاد مبارکه که مجلس آن را افشا کرد، نمونه‌ای از این نوع رانت‌خواری است.

در واقع هر زمان قیمت دلار افزایش می‌یابد چنین فضایی برای پهن کردن بساط رانت‌خواری و فساد ایجاد می‌شود و کسانی که از این جریان ضرر می‌کنند در نهایت بنگاه‌های تولیدی هستند.

درباره زیان‌دهی بنگاه‌های تولیدی بیشتر توضیح می‌دهید؟

بنگاه‌های تولیدی به کالاهای عرضه‌شده در بورس کالا دست پیدا نمی‌کنند و از سوی دیگر در تعیین قیمت محصولات خود در فشار قیمت‌گذاری دستوری هستند.

تولیدکنندگان مجبورند مواد اولیه تولید را از بازار آزاد بخرند؛ چراکه این مواد در بورس کالا در انحصار دلالان قرار دارد. همچنین فعالان بخش تولید نمی‌توانند محصول خود را با قیمت واقعی بفروشند، این در حالی است که هزینه‌های تولید آنها با نرخ واقعی محاسبه می‌شود. در پی این رویه صنایع، زیان‌ده می‌شوند و نمی‌توانند بدهی‌های خود را پرداخت کنند و دامنه تولید را توسعه دهند.

از سوی دیگر، دلالان سود حاصل از فروش کالاهایی که از معاملات بورس کالا به دست می‌آوردند را در بازار املاک دوبی، استانبول، کانادا و از این قبیل خرج می‌کنند.

در این رویه سهامداران هم متضرر می‌شوند؟

سهام شرکت ملی مس متعلق به 50 میلیون دارندگان سهام عدالت است و این شرکت هم تمایل دارد محصول خود را به قیمت واقعی بفروشد. یعنی قیمتی که بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، نه قیمت دستوری. اما این اتفاق نمی‌افتد و در این بین حقوق دارندگان سهام عدالت هم تضییع می‌شود. در حالی که سرمایه شرکت‌هایی که سهامداران آنها مشمول سهام عدالت می‌شوند، به بیت‌المال تعلق دارد و از قضا کالاهای تولیدی همین شرکت‌ها در بورس کالا در مرکز توجه دلالان قرار می‌گیرد. در چنین رویه‌ای صاحبان سهام عدالت هستند که استثمار می‌شوند.

آیا چالش اصلی در نحوه قیمت‌گذاری در بورس کالاست؟

علاوه بر این، ایجاد شفافیت هم چالش اصلی دیگر است. شخصی که از بورس کالا خرید می‌کند محصول نهایی حاصل از خرید مواد اولیه تولید از این نهاد را چه کار می‌کند؟ این برآمده از نبود سیستمی کارآمد در رصد خرید و مصرف کالایی است که در بورس کالا عرضه می‌شود. نبود این نظام کارآمد به ایجاد یک بازار مکاره برای مجوزها انجامیده است.

به طور مثال زمانی ورق گالوانیزه در بورس کالا به قیمت غیرواقعی عرضه می‌شد و در پی این اتفاق شماری از همین دلالان با گرفتن جواز تولید لوله بخاری و کانال کولر به عنوان محصولات پایین‌دست گالوانیزه به دنبال خرید این کالا از بورس کالا بودند. این اتفاق در دیگر عرضه‌های بورس کالا هم رخ می‌دهد.

به نظر شما اگر نگوییم همه اما بیشتر خریداران کالا از بورس کالا را دلالان تشکیل می‌دهند؟

مساله کمیت حضور دلالان نیست بلکه سازوکاری است که بستر مناسبی برای فعالیت آنها فراهم آورده است.

برای مطالعه بیشتر خبر پشت پرده جنجال بر سر عرضه خودرو در بورس کال ا را بخوانید.

نظرات

مخاطب گرامی توجه فرمایید:
نظرات حاوی الفاظ نامناسب، تهمت و افترا منتشر نخواهد شد.

  • ناشناس

    سوال در متن گزارش :
    در این رویه سهامداران هم متضرر می‌شوند؟
    جواب :
    ما سهامداران خرد حقیقی از سال 99 توی ضرر هستیم . هر وقت هر کسی یک مشکلی داره از وجود و ضرر ما سوء استفاده میکنه .
    خدا به راه راست هدایت تون کنه .

  • 47

    چه کسی جز به اصطلاح مقامات میتوانند این کارها رابکنند

  • م.د

    شام وناهارصحبانه راهم واردبورس کالاببرید

  • مردم ایران

    تنها راه حل برای جلوگیری از رانت‌خواری دلالان اجازه فروش محصولات صادراتی شرکتها به نرخ جهانی و بدون واسطه گری دلالان و تک نرخی کردن ارز صادراتی و در اختیار داشتن ارز حاصل از فروش صادراتی توسط خود شرکت ها جهت طرح‌های توسعه و پیشرفت و اشتغالزایی و کمک به اقتصاد کشور، اقتصاد دستوری = نابودی صنعت کشور

  • ناشناس

    سرمایه ورود به کاناداراواردبورس ولزان طرف دولت تخلیه کند

  • ناشناس

    به این می گن دلار زدایی از اقتصاد،مس را از بورس کالا می خرن بعد همین جا می فروشن با سودش تو بازار دلار می خرن بعد این دلارهای کثیف و بد بد را از کشور خارج می کنند و خدمت بزرگی در جهت دلار زدایی و پاکی کشور از نجاسات و پول دشمن انجام می دهند دهند درود درود درود

  • ناشناس

    چه اقتصادی داریم که حتی در آن نان و آب و نمک هم دارای رانت می باشد.چرا دیگر کشورها اینطور نیستند؟