محمد قهرماني كوشان: عمران و ساخت‌وساز تنها بالا رفتن يك سازه بتني نيست. ابعاد اين صنعت به‌اندازه‌ای بزرگ است كه می‌تواند بخش قابل‌توجهی از اقتصاد كشور را به خود اختصاص دهد.

به گزارش تجارت‌نیوز، پس از تكميل يك ساختمان مراحل نصب و راه‌اندازی بخش‌های مختلف به يك اصل مهم تبديل می‌شود. ساماندهي آشپزخانه يكي از مهم‌ترین بخش‌هایي است كه در تكميل یک‌خانه مدنظر است. يك آشپزخانه هم هميشه با كاشي و سرامیک‌ها و کابینت‌هاست كه سنجيده می‌شود.

البته مرتب‌سازی آشپزخانه می‌تواند در دوره‌های مختلف عمر يك بنا انجام شود و به نو يا کهنه‌گی ساختمان ارتباط چنداني ندارد. کابینت‌ها كه يكي از المان‌های زيبايي آشپزخانه و همچنين مهم‌ترین محل جاسازي وسایل و الزامات آشپزهانه به شمارمی رودند نقطه حساسي در یک‌خانه هستند كه بايد در تهيه آن كيفيت، قيمت و زيبايي را در نظر گرفت. به همين دليل است كه کابینت سازي يك شغل حرفه‌ای و همچنين حساس به شمار می‌رود.

درحالی‌که هيچ آماري نسبت به ميزان گردش مالي کابینت سازي در كشور وجود ندارد اما اين حرفه در سال‌های مختلف رونق بسياري داشته است. شايد يكي از مهم‌ترین دلايل رونق اين کسب‌وکار رشد صنعت ساختمان‌سازی و تغيير سبك زندگي افراد باشد. به هر صورت سبك زندگي افراد بر ظهور و رشد مشاغل مختلف تأثیر می‌گذارد. در سال‌های اخير کابینت سازي يك شغل پردرآمد شناخته‌ می‌شود.

کسب‌وکاري كه می‌تواند باکمی تلاش و كوشش در شش ماه به نتيجه رسيده و کابینت ساز را به درآمد قابل‌توجهی برساند. اين شغل كه براي افراد مختلف شناخته‌شده است و هر خانوار به‌صورت متوسط یک‌بار به عمر خود با آن روبه‌رو شده است مانند کسب‌وکارهاي ديگر ابعاد مختلفي دارد. بدون شك نمی‌توان آن را يك کسب‌وکار ساده و سهول‌الوصل نام گذاشت اما بررسي ابعاد آن نشان می‌دهد كه کابینت سازي می‌تواند يك کسب‌وکار موفق و اشتغال‌زا براي افراد باشد. ازآنجایی‌که در راه‌اندازی يك کسب‌وکار هميشه سرمايه اوليه دغدغه و يك چالش اصلي به شمار می‌رود، بايد پس از آغاز كار و استارت اصلي آن ميزان سرمايه اوليه را موردبررسی قرار داد.

اين گزارش تلاش می‌کند تا راه‌اندازی يك كارگاه مستقل کابینت سازي را از ابعاد مختلف موردبررسی قرار دهد. به همين منظور بايد به سوالات كليدي پاسخ داد و آن‌ها را به چالش كشيد. سوال اول اين است كه براي راه‌اندازی يك کابینت سازي چه ميزان سرمايه اوليه نياز است.

سرمایه اولیه: بررسی میزان سرمایه اولیه برای راه‌اندازی کسب‌وکار؟ اين سرمايه در چه بخش‌هایی هزينه می‌شود؟ تجهيزات موردنیاز اين کسب‌وکار چه ميزان از سرمايه را از آن خود می‌کنند؟

در مرحله اول براي راه‌اندازی يك کابینت سازي بايد كارگاه كوچكي را دست‌وپا كرد. اين كارگاه می‌تواند در ابعاد 10 در 7 و يا بيشتر باشد. نياز نيست كارگاه در قلب شهر و در يك مكان لوكس باشد. بيشتر کارگاه‌ها در خارج از شهر بنا می‌شوند تا ميزان اجاره و هزينه وديعه كاهش پيدا كند.

براي مثال بيشتر کارگاه‌هاي شهر تهران در محدوده‌های خارج از شهر و در حوالي مناطقي مانند جاده ورامين، محدوده‌های شهرک‌های صنعتي و … بناشده است. در اين مناطق بايد براي كارگاه ذکرشده وديعه 20 تا 25 ميليون توماني با اجاره ماهيانه 2 تا 3 ميليون تومان را پرداخت كرد. علاوه بر هزینه‌های ذکرشده ملزوماتي براي كارگاه موردنیاز است كه بايد آن را تهيه كرد. هر كارگاه به‌طور متوسط سه مورد هزينه ملزومات دارد.[imp content=”سرمايه اوليه تنها اصل راه‌اندازی اين کسب‌وکار نيست. براي اينكه يك كارگاه کابینت‌سازي راه‌اندازی كنيد حتما نياز به نيروي جوان و پر قوا وجود دارد.”]

دستگاه برش، دستگاه نوار لبه چسبان و خرید مواد اولیه مانند ام دي اف،‌ ورق آهن، ورق‌های نازك آلومینیوم و … است. البته ابزار مرسوم کارگاهی مثل میز کار و جعبه‌ابزار و دریل، پانچ صنعتي، قيچي صنعتي، هويه و اره، دستگاه جوشكاري كوچك ساده و … موردنیاز است.

مجموعه خريد اين ملزومات بين 120 تا 150 ميليون تومان هزينه دارد. احمد دستي مالك كارگاه کابینت سازي نگاه می‌گوید «براي راه‌اندازی اين کسب‌وکار حتما بايد به‌صورت گروهي و مشاركتي اقدام كرد.

زيرا در غير اين صورت سرمايه اوليه و ملزومات لازم تهيه نمی‌شود. براي مثال دستگاه لبه چسبان به‌تنهایی 60 تا 70 ميليون قيمت دارد. سایر ابزارها مانند منحنی زن و دریل‌ها حدود 10 میلیون تومان هزینه‌بر است؛ اما بايد گفت كه راه‌اندازی اين کسب‌وکار آن‌چنان‌که بايد سخت و دشوار نيست زيرا مشاركت چهارنفري براي راه‌اندازی آن امري کاملا طبيعي است و می‌تواند در مدت شش ماه پس از رونق گرفتن كار هم سرمايه اوليه بازگشت داشته باشد و همچنين درآمد مناسب عايد شركا و كارگران كارگاه شود.»[imp content=”سود کابینت‌سازی بستگی به مواد اولیه، سابقه و مهارت دارد.”]

به گفته وي «سرمايه اوليه تنها اصل راه‌اندازی اين کسب‌وکار نيست. براي اينكه يك كارگاه کابینت‌سازي راه‌اندازی كنيد حتما نياز به نيروي جوان و پر قوا وجود دارد. بهتر است كه از سنيني پايين در کارگاه‌هاي ديگر تجربه‌اندوزی شده و سپس به فكر راه‌اندازی يك کسب‌وکار مستقل بيافتيد. زيرا اين كار علاوه بر مهارت ساخت‌وساز نياز به شناخت بازار، ارتباطات گسترده با فعالان حوزه مسكن و همچنين آشنايي با نوع قراردادها دارد. براي مثال کابینت سازي از مرحله آغازين تا مرحله تحويل بايد در يك قرارداد مشخص تدوین‌شده باشد.

به اين صورت كه هنگام دريافت سفارش يك نفر به‌عنوان طرف قرارداد براي اندازه‌گیری به محل مشتري اعزام‌شده، پس‌ازآن 50 درصد هزينه از سوي مشتري تامین می‌شود. پس از تكميل 75 درصد از كار 25 درصد از دستمزد پرداخت می‌شود و 25 درصد پاياني دستمزدها در زمان تحويل و نصب کابینت‌ها از سوي مشتري پرداخت می‌شود. درنتیجه بايد گفت كابينت سازي کسب‌وکاري است كه براي آغاز آن پيش از سرمايه اوليه نياز به يك تجربه كافي وجود دارد.

سود کابینت سازی بستگی به مواد اولیه، سابقه و مهارت دارد؛ مثلا یک سری مواد هستند که به‌طور کل وارداتی هستند و جفت‌ کردن این مواد و ابزار به مرتب مشکل‌تر است؛ برای همین سود در کابینت‌های لوکس نسبت به کابینت‌های معمولی‌تر کمتر است. چون معمولا قشر متمول رنگ و طرحی طلب می‌کنند که پیدا کردن آن در بازار سخت‌تر است و معمولا در ایران از این نمونه‌ها کمتر پیدا می‌شود و بیشتر باید این جنس‌ها را از ترکیه یا کشورهای دیگر وارد کرد.مهارت و سابقه هم موثر است. الآن کارگر ساده کابینت‌سازی اگر هیچ مهارتی هم بلد نباشد، ماهی یک الی یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار تومان حقوق می‌گیرد. البته کارگر ماهر تا دو میلیون تومان ‌هم درآمد دارد. درآمد معمولی یک صاحب کارگاه هم به‌صورت میانگین ماهی ۴ الی ۵ میلیون تومان است.

به‌طور متوسط بازگشت سرمايه اين کسب‌وکار بين 30 تا 40 درصد است. يك كارگاه موفق بايد ماهيانه 8 تا 10 سفارش داشته باشد كه متوسط هر سفارش بين 4 تا 5 ميليون تومان است.[imp content=”كابينت‌سازي يكي از شغل‌هایی است كه يك كارگاه متوسط صد متري براي 20 تا 25 نفر شغل ايجاد می‌کند. در يك كارگاه به‌صورت متوسط پنج كارگر، سه استادكار، دو نفر رنگ‌کار، دو نفر طراح و دو نفر نصاب مشغول فعاليت هستند.”]

به عبارتي حجم سفارش‌ها بين 45 تا 50 ميليون تومان است كه اگر 30 درصد از اين ميزان را به‌عنوان سود خالص در نظر بگيريم می‌توان گفت كه 15 ميليون تومان سود خالص كارگاه با كسر خريد مواد اولیه هزينه استهلاک دستگاه و حقوق و دستمزد كارگران می‌شود. اگر شرکا سه نفر باشند می‌تواند گفت كه ماهیانه 4 تا 5 ميليون تومان سود خالص می‌برند.»

اما اين کسب‌وکار مانند تمامي کسب‌وکارها چالش‌ها و فرصت‌هایی دارد كه بهتر است پيش از راه‌اندازی، آن را شناخته و نسبت به تضعيف و تقویت آن‌ها اقدام شود. سوالی كه پيش می‌آید اين است كه اين چالش‌ها چيست.

چالش‌ها و ریسک‌ها: کسب‌وکار با چه چالش‌ها و مشکلاتی روبه‌رو است؟ صاحب کسب‌وکار چه ریسک‌هایی را باید به جان بخرد؟ این ریسک‌ها چگونه برطرف می‌شود؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد با صنعتي شدن توليد در جهان،کارگاه‌های کوچک‌تر کم‌کم با مشكل ركود روبه‌رو هستند، در حال حاضر و با توجه به ركود موجود در بازار مسكن کابینت سازي هم تحت تاثیر آن قرارگرفته و از رونق آن كاسته شده است.

مرتضي سبزعلي مالك كارگاه کابینت‌سازي نگين خانه می‌گوید «از سال‌های 88 تا 92 اين کسب‌وکار رونق بسيار بالايي داشت به‌گونه‌ای كه تعدادي از مشتريان به دليل صف طولاني تحويل سفارش انصراف می‌دادند. اما در حال حاضر بيشتر سفارش‌ها از سوي خانواده‌ها و براي تغيير کابینت‌هاي كهنه انجام می‌شود.[imp content=”در مواقع زيادي پرداخت‌های بلندمدت باعث عقب افتادن حقوق و دستمزد كارگران می‌شود. يكي از چالش‌هاي ديگر اين کسب‌وکار خدمات پس از فروش كار است.”]

در حال حاضر بازاريابي يك مشكل بزرگ به شمار می‌رود از سوي ديگر وقتي محصول آماده‌می‌شود، پس از نصب بيشتر مشتريان 25 درصد باقيمانده دستمزد را به‌صورت چك مدت‌دار پرداخت می‌کنند. درحالی‌که براي تهيه مواد اوليه بيش از 50 درصد هزينه قرارداد صرف می‌شود و 50 درصد باقيمانده هزينه دستمزد كارگران و نصاب است.

در مواقع پرداخت‌های بلندمدت باعث عقب افتادن حقوق و دستمزد كارگران می‌شود. يكي از چالش‌هاي ديگر اين کسب‌وکار خدمات پس از فروش كار است. به‌طور متوسط تا يك ماه مشتريان مطالبات مختلف براي خدمات پس از فروش دارند و بايد نسبت به رفع مشكلات پیش‌آمده اقدام كرد.»

به گفته وي «چالش اصلي و مهم اين کسب‌وکار تهيه ورق‌های مختلف براي ساخت کابینت است. در حال حاضر براي واردكردن ورق‌های مرغوب آلماني و اتريشي ممنوعيت وجود دارد و ورق‌های ترکیه‌ای و چيني درحالی‌که قيمت پایین‌تری دارند اما كيفيت مناسبي نداشته و درنتیجه مشتريان نسبت به اين موضوع عدم رضايت دارند.»

درحالی‌که بسياري کابینت سازي را يك کسب‌وکار پرمشغله می‌دانند كه سرمايه اوليه زيادي نياز دارد بايد بررسي كرد كه اين ميزان سرمايه چگونه می‌تواند در كشور اشتغال‌زایی داشته باشد.

میزان اشتغال‌زایی این کسب‌و‌کار چقدر است؟ این کسب‌و‌کار برای چند نفر و چگونه اشتغال‌زایی می‌کند؟

عليرضا رحيمي‌فر مالك كارگاه كابينت سازي خانه آرا می‌گوید «كابينت سازي يكي از شغل‌هایی است كه يك كارگاه متوسط صد متري براي 20 تا 25 نفر شغل ايجاد می‌کند. در يك كارگاه به‌صورت متوسط پنج كارگر، سه استادكار، دو نفر رنگ‌کار، دو نفر طراح و دو نفر نصاب مشغول فعاليت هستند.

دو راننده هم هميشه بايد مسئوليت حمل‌ونقل محصولات را بر عهده بگيرند. البته هر چه وسعت كارگاه بزرگ‌تر باشد ميزان افراد مشغول در آن‌هم بيشتر می‌شود.» به گفته وي «هر کسب‌وکاري كه مستقيم در منزل نمود داشته باشد نياز به چاشني خلاقيت و طراحي دارد.

وجود یک طراح خلاق در این کار می‌تواند کمک زیادی به پیشرفت شما و کسب‌و‌کارتان کند چراکه می‌تواند بر اساس فضا و اندازه‌ای که در اختیار دارد با مقداری سلیقه و شناخت رنگ‌ها با استفاده از علم طراحی بهترین چینش و ترکیب رنگ را به مشتری پیشنهاد دهد و موجب جلب‌توجه مشتری‌های بیشتری شود.»