زهرا عبدالهی 
تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
گاز ایران در انحصار ۳ درصدی‌ها/ هدررفت گاز در جکوزی افراد مرفه!
سهم مصرف گاز خانگی در ایران همواره بالاترین میزان را نسبت به صنایع عمده و نیروگاه‌ها به خود اختصاص داده است. با توجه به یارانه پنهان موجود در شبکه خانگی به نظر می‌رسد گاز ایران بیشتر در اختیار افراد مرفه جامعه قرار دارد.
به گزارش تجارت‌نیوز ، چندی پیش وزیر نفت درباره برخورد با مشترکان پرمصرف گاز و تغییر تعرفه‌‌‌ها هشدار داد. این در حالی است که آیین‌نامه اجرایی تغییر تعرفه گاز تا امروز مغفول مانده و گویا به باد فراموشی سپرده شده است.
حال با توجه به نزدیکی فصل سرما، کسری بیش از ۲۰۰ میلیون مترمکعبی گاز، مصرف‌گرایی بدون ارزش افزوده در بخش خانگی و همچنین زیان هنگفت صنایع پتروشمی، زمستان پیش رو چگونه سپری خواهد شد؟
گاز کشور در تسخیر مرفه‌های جامعه
بر اساس اعلام دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی به روزنامه شرق، این صنعت ۶۸۲ میلیون دلار (معادل ۱۷ هزار میلیارد تومان) از محل قطعی گاز زیان دیده است. زیان پتروشمی‌ها صرفا دامان خودشان را نمی‌گیرد و بر مقوله‌های دیگری مانند افت سهام و افزایش ریسک فعالیت در بازار نیز تاثیر می‌گذارد.
نکته قابل تامل آنکه زیان ذکرشده در بخش پتروشمی‌ها حاصل هدررفت گاز در بخش خانگی است. هدررفتی که توسط تنها سه درصد از مرفه‌های جامعه مصرف می‌شود. جلال نورموسوی، مدیر گازرسانی شرکت ملی گاز در این باره به روزنامه شرق گفت: این مشترکان با بهره‌گیری از گاز برای استخر و جکوزی‌های خود مصرف غیرمتعارفی را در این زمینه رقم می‌زنند.
کشور با کسری گاز مواجه است
رضا پدیدار، کارشناس حوزه انرژی، در گفتگو با تجارت‌نیوز بیان کرد: با توجه به تعدد آمار در این زمینه نمی‌توان چندان به اعتبار آن‌ها اطمینان داشت. اما در نگاهی کلی کسری گاز کشور در پیک سرما (ماه‌های آذر، دی و بهمن) مورد تایید است.
او افزود: بنابراین تصمیم بر آن شد که در این بازه زمانی نیروگاه‌ها از سوخت مایع استفاده کنند و کارخانجات بزرگی مانند فولادمبارکه و ذوب‌آهن فعالیت خود را از روز به شب انتقال دهند. با این جابه‌جایی میزان صرفه‌جویی تا ۳۰ درصد کاهش پیدا می‌کند.
ضرر میلیاردی پتروشیمی‌ها کذب است؟
پدیدار ضرر ۱۷ هزارمیلیاردی صنایع پتروشیمی ناشی از کمبود گاز را رد و عنوان کرد: پتروشیمی‌ها تحت تاثیر کمبود گاز قرار گرفته‌اند، اما دلیل توقف فعالیت آن‌ها ناشی از کمبود گاز نیست. چراکه کشور صرفا با کمبود تولید گاز در برابر ظرفیت مصرفی مواجه است.
او ظرفیت مصرفی را این‌گونه معنا کرد که اگر صنایع و شبکه‌های عمومی خواهان استفاده ۱۰۰ درصدی از ظرفیت گاز باشند، کشور قادر به تولید ۸۵۰ میلیون مترمکعب در این زمینه است. اما طی سال‌های اخیر حدود ۶۰۰ میلیون تا ۶۵۰ میلیون مترمکعب تولید واقعی این محصول بوده است. کسری یادشده نیز با توجه به ظرفیت مصرفی احتساب می‌شود.
پدیدار یادآورد شد: ظرفیت تولید ذکرشده بنا به مشکلاتی که در مسیر خود داشت به عرصه عمل نرسید، بنابراین شرکت ملی گاز مجبور به بهر‌ه‌برداری از ذخایر گاز خود شد. اما این موضوع خللی در روند تامین گاز و صادرات وارد نکرد. البته صادرات مذکور محدود به کشورهای همسایه است و هرگز شامل اروپا نمی‌شود.
راه حل عبور از پیک زمستانی
پدیدار راه حل عبور از پیک مصرف را مدیریت صحیح دانست و توضیح داد: درجه رفاه در خانه‌های ایرانی، نهادهای دولتی و … حدود ۲۸ درجه است. در حالی که با تنظیم این دما در ۲۰ درجه زمینه گرمایش فراهم می‌شود. اما این موضوع در کشور رعایت نمی‌شود و افزایش مصرف نتیجه آن است.
پدیدار درباره ساماندهی مدیریت تولید و مصرف افزود: در حال حاضر سهم مصرف خانگی باید سازمان‌دهی و بهینه‌سازی شود. به این صورت که برای تمام کنتورها در پیک زمستان میانگین مصرف تعیین شود.
او درباره نحوه تعیین میانگین مصرف تصریح کرد: مصرف مطلوب گاز باید برای هر هزار مترمربع زیربنا (واحد مسکونی و تجاری) مشخص شود. سپس متولیان امر با توجه به میزان مصرف مشترکان نسبت به تشویق یا تنبیه آن‌ها اقدام کنند. مجموعه این اقدامات باید بر اساس استاندارد اروپا مدل‌سازی شود.
ملاک تعیین گاز پرمصرف‌ها چیست؟
پدیدار با اشاره به مشترکان پرمصرف گفت: بر اساس آمار سال گذشته میانگین پرمصرف‌ها ۱۲ درصد از سهم عمومی را شامل می‌شد. ملاک تعیین مشترکان پرمصرف بر اساس استاندارد جهانی و بهترین الگوها در این زمینه اروپا، ژاپن و کره‌جنوبی است.
طبق اعلام این کارشناس انرژی میانگین مصرف نسبت به سطح زیربنای مناطق مسکونی، تجاری و ارزش اقتصادی تولید استوار است. سهم تولید بر اساس (وزن، سطح، میزان و مترمربع) است و از این طریق مشتریان پرمصرف شناسایی می‌شوند.
بر اساس این گزارش کشور در نگاهی کلی با کمبود گاز مواجه است. اما نکته قابل توجه این است که کمبود فعلی از بدمصرفی در گاز خانگی سرچشمه می‌گیرد. مصرفی که در انحصار پله هشت تا ۱۰ جامعه است. در گزارش روزنامه شرق این افراد تنها سه درصد از کل جامعه ذکر شده‌اند و بیشترین گاز مصرفی در زیرساخت‌های رفاهی آن‌ها که شامل جکوزی و استخر است هزینه می‌شود!
آشکار است که سوخت صرف‌شده در مصارف خانگی هدررفت به حساب می‌آید و هیچ ارزش افزوده‌ای برای کشور ندارد. این در حالی است که کشور هر روز شاهد قربانی شدن صنایع سودآوری مانند پتروشیمی‌ها یکی پس از دیگری است. هر چند برخی کارشناسان علت تعطیلی این صنایع را محدود به کمبود گاز نمی‌دانند.
اما بر اساس گفتگویی که تجارت‌نیوز با حمیدرضا عراقی، مدیرعامل سابق شرکت ملی گاز ایران، داشت پالایشگاه‌های مختلفی مانند خانزیران، کنگان و ایلام مخازن گازی مشترکی دارند که همه به علت خالی شدن در شرایط بحرانی قرار گرفته‌اند.
آسیب به صنایع ایران نه‌تنها بازارهای خارجی را به جهت ارزآوری تحت تاثیر قرار می‌دهد، بلکه بازارهای داخل نیز از موضوع متاثر خواهند شد. نمونه آن افت سهام این شرکت‌ها در بورس است.
برای مطالعه بیشتر درباره حوزه صنعت و معدن خبر با تغییر ساعت الگوی مصرف انرژی اصلاح می‌شود را بخوانید.
نظرات