چرایی ورود مجلس به قرارداد توتال

علیرضا یوسف‌لاوی: ورود توتال به ایران مناقشات بسیاری پیرامون حضور شرکت های خارجی در کشور ایجاد کرد. تا آنجا که مجلس برای شنیدن توضیحات زنگنه، وی را به ساختمان سبز فراخواند.

به گزارش تجارت‌نیوز، این مناقشه تا آنجا ادامه پیدا کرد که در جلسه علنی روز چهارشنبه مجلس و بعد از ارائه گزارش وزیر نفت درباره جزئیات این قرارداد نفتی، طرح سه فوریتی با عنوان «الزام دولت به رعایت مصالح و منافع ملی در قراردادهای نفتی و گازی» در دستور کار قرار گرفت که هدف از آن، توقف قرارداد نفتی امضا شده با شرکت توتال فرانسه تا زمان بررسی کارشناسی دقیق‌تر و رفع نقاط ابهام بود.

بعد از گذشت سه ساعت از آغاز جلسه، بحث و بررسی نمایندگان به پایان رسید و علی مطهری نائب رئیس مجلس، برای رای‌گیری در ارتباط با این طرح، نماینده‌ها را به پشت میزهایشان دعوت ‌کرد. اما با پس گرفتن امضا برخی از سوال‌کنندگان از وزیر نفت، رای‌گیری منتفی شد تا با وجود مخالفان و موافقان بسیار، طرح سه ‌فوریتی از دستور کار مجلس خرج شود و قرارداد نفتی کشورمان با توتال به قوت خود باقی بماند.

در این ارتباط تجارت‎نیوز ، گفت‌وگویی پیرامون دلایل ورود مجلس به این طرح، با چند تن از نمایندگان مجلس انجام داده است.

نمی‌خواستیم قرارداد توتال را لغو کنیم

احمد آزادی‌خواه نماینده مردم ملایر و همدان در پاسخ به ابهامات موجود در قرارداد شرکت نفتی توتال به خبرنگار تجارت‌نیوز گفت: یکی از نظرات ما این است که چند درصد از این قرارداد امضا شده، در توان شرکت‌‍‌های داخلی ما هست. در زمان دولت اصلاحات و درحالی‌که حدود 27 شرکت خارجی نفتی در پارس جنوبی حضور داشتند، خود متخصصان دولت به من گفتند بهترین عملکرد را شرکت پتروپارس ایران دارد.

انتقاد ما این است که بخش اول آن را شرکت‌های داخلی می‌توانند انجام دهند. دوما سابقه شرکت توتال مع‌الخدشه است که باید بیشتر به آن دقت شود. این طرح سه فوریتی برای ملغی کردن آن نبود و اگر این طرح رای می‌آورد، خدمت بزرگی به ملت ایران می‌شد که متاسفانه این حاشیه‌سازی‌ها مانع از آن شد.
ما مخالف سرمایه‌گذاری خارجی در کشور نیستیم. ورود شرکت‌های خارجی زمینه‌ساز رشد اقتصادی در کشور می‌شود. اما قراردادی که پشت آن اما و اگر نباشد. دوما قراردادی که متناظر داخلی آن در کشور وجود نداشته باشد.

اشکالاتی که ما در قرارداد داریم این مسائل است، مگر نه ما با ارزآوری شرکت‌های خارجی در کشور به‌خصوص در بخش نفتی کشور مخالف نیستیم و این طرح سه ‌فوریتی به معنای آن نبود که بخواهیم آن‌ را لغو کنیم یا از بین ببریم. بحث ما آن بود که این قرارداد بیشتر باید بررسی شود.

توتال وفادار نیست

موسوی لارگانی، نماینده مردم فلاورجان و اصفهان نیز در این‌ مورد گفت: با توجه به اینکه یکی از راه‌های درآمد کشور ما بحث اتکا به صنعت نفت است، همواره قراردادهای بسته شده حائز اهمیت است. شرکتی مثل توتال که قبلا به ایران ورود کرده و بعد از تحریم‌ها پروژه را رها کرده است، یک شرکت بدعهد در تاریخ تجاری ایران است. مجلس با ورود به این قرارداد می‌خواست جلوی مشکلات احتمالی در آینده کشور را بگیرد.
به نظر من یکی از ابهامات این قرارداد این بود که کمترین سهم نصیب ایران می‌شود. بیشترین سهم را توتال، پس از آن شرکت چینی و در آخر سهم اندکی نصیب پتروپارس ایران می‌شود.

این‌که این ذخائر الهی متعلق به ایران است و درست است که میادین مشترک با قطر داریم و طرف مقابل در حال برداشت بی‌رویه است، اما نباید این منبع را به تاراج بدهیم و طوری بشود که ملت ایران کمترین سهم را ببرد.

لزوم تقویت شرکت‌های داخلی

اسدالله قره‌خانی نماینده گلستان و علی‌آباد کتول نیز در پاسخ به ابهامات این طرح و تاثیری که بر سرمایه‌گذاری خارجی در کشور دارد به خبرنگار تجارت‌نیوز گفت: با توجه به نقش نظارتی مجلس، باید به این قرارداد ورود می‌کردیم. آن‌هایی که مخالفت داشتند، ابهامات درستی را مطرح کردند. در فضای جامعه و فضای مجازی نیز سوالاتی برای مردم ایجاد شده بود که این حق نمایندگان بود از وزیر نفت سوال کنند.

برای بنده، بحث محرمانگی و رازداری در این قرارداد جای ابهام داشت. بالاخره ما اطلاعات ملی در اختیار شرکت فرانسوی قرار می‌دهیم. باید به این سوال پاسخ داده می‌شد که آیا تضمینی وجود دارد که توتال از این اطلاعات سوء استفاده نکند؟ یا در بخشی‌های بیشتری از این طرح باید از توان داخلی کشور استفاد می‌شد.

توان و تولید داخلی اگر بخواهد محفوظ بماند و تمام آن را شرکت فرانسوی و چینی برداشت کنند و ما صرفا گاز را برداشت کنیم، مجددا مباحث گذشته پیش می‌آید.

این یک فرصت است. در کنار این فرصت، باید شرکت‌های خودمان را پرورش دهیم و این عقب‌ماندگی در گذشته را جبران کنیم. این فرصتی است که شرکت‌های داخلی را در کنار آن‌ها قرار دهیم تا در مباحث مدیریتی، تکنولوژیک، دانش، مشاوره و پیمانکاری باعث رشد دستاوردهای کشور شود. به هر حال در رزومه شرکت‌ها اگر ثبت شود که فلان شرکت ایرانی پیمانکار شرکت توتال بوده، در عرصه بین‌الملل راحت‌تر می‌توانست وارد رقابت شود و فعالیت کند.
همچنین بحث عقد قرارداد بدون تشریفات و مناقصه نیز مطرح بود که دکتر زنگنه به آن پاسخ داد. این‌ها مسائلی بود که وزیر نفت باید حضور پیدا می‌کرد و می‌گفت هزینه آن چه مقداری است؟ درآمد آن، چه مقداری است؟ زمان آن چه قدر است؟ این‌ها مستنداتی است که من نماینده بعد از مدتی با بررسی آن راحت می‌توانم آن را ارزیابی کنم.

در سال‌های گذشته هجمه‌های سنگینی علیه ایران وجود داشت. از طرفی فضای خاصی در خارج از کشور وجود داشت که شرکت‌ها با تجارت با ایران منع می‌شدند. ورود شرکت توتال که تمامی موارد حقوقی و مالی بین‌المللی را رعایت می‌کند، قطعا باعث اطمینان خاطر بقیه شرکت‌ها می‌شود.

این مسئله به مباحث بانکی نیز مربوط می‌شود. وقتی بانکی می‌بیند شرکت توتال با قراردادی 6 میلیون دلاری وارد می‌شود، می‌فهمد که این مبلغ گزاف با صرافی امکان‌پذیر نیست. بلکه باید از طریق بانک جابه‌جا شود.

توتال نیز در این میان زرنگی کرده است. زیرا کشور نفت‌خیزی مثل ایران را می‌داند که نباید از دست بدهد. درمجموع با توجه به رفع ابهاماتی که توسط وزیر نفت انجام شد، من با این قرارداد موافق هستم.