انتقاد کارشناس بازار سرمایه در نامه سرگشاده به رئیس سازمان بورس /از هدایت مصنوعی پرهیز کنید

به گزارش تجارت نیوز، داود محمدی ورجوشانی، کارشناس بازار سرمایه و تحلیلگر اقتصادی، در نامه ای سرگشاده به حجت الله صیدی، ریئس سازمان بورس و اوراق بهادار، ضمن انتقاد نسبت به آنچه که آن را الگوی تکرار شونده در بازار سرمایه با مهندسی برخی نهادها، عنوان کرده است، ابراز عقیده کرد: این نوع رفتار مهندسی‌شده، در کوتاه‌مدت شاید باعث رونق ظاهری شود، اما در میان‌مدت و بلندمدت منجر به بی‌اعتمادی عمومی، فرار سرمایه‌ها و تخریب شدید بازار خواهد شد. بازار سرمایه باید بر مبنای شفافیت اطلاعات، عملکرد واقعی شرکت‌ها، گزارش‌های مالی معتبر و تحلیل‌های بنیادی شکل گیرد؛ نه بر پایه جوسازی و هدایت مصنوعی منابع.

متن این نامه بدین شرح است:

بسمه تعالی

ریاست محترم سازمان بورس و اوراق بهادار

جناب آقای دکتر حجت اله صیدی

با سلام و تحیات؛

به استحضار می رساند، در ماه‌های اخیر، شاهد یک الگوی تکرارشونده در بازار سرمایه هستیم و به نظر می رسد با مهندسی خاصی از سوی برخی صندوق ها و همچنین صندوق‌های اهرمی و سهامی و برخی از حقوقی‌ها، جریان پول بین صنایع مختلف به صورت مدیریت‌ شده جابه‌جا می‌شود. به‌طوری که برای چند روز متوالی، گروهی مانند بانکی‌ها با صف‌های خرید سنگین و حجم معاملات بالا مواجه می‌شوند، سپس این جریان به سمت گروه خودرویی، پالایشگاهی و در نهایت به سمت برخی صنایع هدایت می‌شود.

این جابه‌جایی پول معمولا با ارسال اخبار، شایعات و مصاحبه‌های مدیران شرکت‌ها درباره تحولات مثبت یا چشم‌اندازهای آینده همراه است تا جو روانی بازار را در جهت دلخواه هدایت کند. چنین اقداماتی که با هدف ایجاد رونق مصنوعی و کنترل موقت شاخص‌ها انجام می‌شود، در واقع به دور از اصول بنیادی و تحلیل واقعی شرکت‌هاست.

به باور بنده به عنوان یک کارشناس دلسوز بازار سرمایه، این نوع رفتار مهندسی‌شده، در کوتاه‌مدت شاید باعث رونق ظاهری شود، اما در میان‌مدت و بلندمدت منجر به بی‌اعتمادی عمومی، فرار سرمایه‌ها و تخریب شدید بازار خواهد شد. بازار سرمایه باید بر مبنای شفافیت اطلاعات، عملکرد واقعی شرکت‌ها، گزارش‌های مالی معتبر و تحلیل‌های بنیادی شکل گیرد؛ نه بر پایه جوسازی و هدایت مصنوعی منابع.

لیکن، یکی از مهم‌ترین الزامات برای داشتن بازاری کارآمد و قابل اتکا، شفافیت کامل عملکرد نهادهای مالی فعال در این بازار به ویژه صندوق توسعه و تثبیت بازار سرمایه و صندوق‌های اهرمی و سهامی است. این صندوق‌ها که نقش مؤثری در جریان نقدینگی و مدیریت بازار ایفا می‌کنند، باید به صورت مستمر و منظم گزارش‌های دقیق، شفاف و قابل دسترسی برای عموم منتشر کنند.

عدم ارائه گزارش‌های شفاف از نحوه معاملات، منابع ورودی و خروجی، میزان مداخلات و استراتژی‌های معاملاتی این صندوق‌ها، خود می‌تواند زمینه‌ساز شائبه‌های گسترده و کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران شود. در حالی که شفافیت عملکرد این نهادها، موجب می‌شود سرمایه‌گذاران بتوانند با آگاهی بیشتر نسبت به تصمیم‌گیری اقدام کنند و اعتماد عمومی نسبت به بازار سرمایه تقویت شود.

اینجانب معتقدم، یکی دیگر از معضلات اساسی که در پی این نوع رفتارهای مهندسی‌شده شکل می‌گیرد، ایجاد هماهنگی‌های پنهانی میان برخی از بازیگران بازار و تخصیص رانت به گروه‌های خاص است. این دسته از فعالین با اطلاع از سیاست‌های آتی و برنامه‌ریزی‌های پشت پرده در صنایع مختلف، زودتر از دیگران اقدام به سرمایه‌گذاری یا خروج می‌کنند و از نوسانات عمدتا مصنوعی منتفع می‌شوند. این رفتار که به دور از عدالت بازار و اصول رقابت آزاد است، زمینه‌ساز بی‌عدالتی، نارضایتی عمومی و در نهایت تضعیف بازار سرمایه خواهد شد.

بازاری که به جای رقابت سالم بر پایه اطلاعات عمومی و شفاف، بر پایه روابط خاص و دسترسی‌های رانتی شکل گیرد، در نهایت نمی‌تواند کارایی لازم را داشته باشد و سرمایه‌گذاران خرد را از حضور فعال و مطمئن در آن دلسرد خواهد کرد.

در پایان و جمع بندی مطالب به استحضار می رساند، حفظ سلامت بازار سرمایه مستلزم پرهیز از مهندسی رفتار بازار، ارتقاء شفافیت و کارایی نهادهای فعال، مبارزه جدی با ایجاد رانت برای گروه‌های خاص و ترویج فرهنگ سرمایه‌گذاری مبتنی بر تحلیل بنیادی است. نهادهای مسئول و صندوق‌های فعال در بازار موظف‌اند با گزارش‌دهی دقیق و ایجاد بستری برابر برای همه فعالان بازار، به توسعه پایدار و کارآمد بازار سرمایه کمک کنند تا اعتماد عمومی تقویت شده و بستر برای جذب سرمایه‌های خرد و کلان به شکل اصولی فراهم شود.

منبع: جماران